Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Krystyna Józefczyk Sędziowie WSA Ewa Partyka WSA Paweł Zaborniak /spr./ Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2015 r. sprawy ze skargi E. K. na zarządzenie Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] maja 2011 r. nr [...] w przedmiocie udostępniania miejsc pod groby na cmentarzu -skargę oddala-
Przedmiotem skargi EK jest zarządzenie Prezydenta Miasta [.] z dnia [.] maja 2011 r. nr [.], wydane w przedmiocie przeniesienia praw do miejsca pod grób.
Zarządzeniem tym, wydanym na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2013 poz. 594 z późn. zm., dalej: "u.s.g.") oraz art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 118, poz. 687 z późn. zm., dalej: "u.o.c."), Prezydent wyraził zgodę na udostępnianie osobie żyjącej, na cmentarzach komunalnych w [.] jednego miejsca pod grób oraz ustalił, że miejsca grzebalne udostępniane będą jedynie mieszkańcom Miasta [.] (§ 1 zarządzenia). Wykonanie zarządzenia powierzył Dyrektorowi Zarządu Zieleni Miejskiej w [.] (§ 2 zarządzenia).
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, poprzedzonej wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, EK wniosła o stwierdzenie nieważności zaskarżonego zarządzenia oraz zasądzenie kosztów postępowania.
Zdaniem skarżącej zarządzenie narusza przepisy art. 140, ewentualnie art. 348 w zw. z art. 336 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm., dalej: "K.c.") oraz art. 10 ust. 1 u.o.c., bowiem błędnie stanowi, że nie ma ona prawa do przeniesienia na rzecz podmiotu trzeciego przysługujących jej uprawnień do grobu. Wszak przepis art. 10 ust. 1 u.o.c. określa wyłącznie krąg osób uprawnionych do miejsca grzebalnego, w którym został już dokonany pochówek. W innych przypadkach prawo do miejsca pod grób jest prawem zbywalnym i może być w sposób dowolny przenoszone na osoby trzecie. Mające pierwotnie majątkowy charakter uprawnienie do dysponowania grobem przybiera postać prawa niemajątkowego i nieprzenoszalnego dopiero z chwilą pochowania w grobie zwłok ludzkich. Ponadto zdaniem strony skarżącej kwestionowanym zarządzeniem Prezydent naruszył przepisy art. 40 ust. 1 i 2 w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 u.s.g., gdyż wskazane normy nie dają podstaw do stanowienia aktów prawa miejscowego przez organ wykonawczy gminy.
W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta [.] wniósł o jej oddalenie.
Podał, że zaskarżone zarządzenie nie jest aktem prawa miejscowego i nie reguluje kwestii przenoszenia praw do grobu. Podjęte zostało w sprawie udostępniania osobom żyjącym miejsc pod groby na cmentarzach komunalnych gdyż z uwagi na charakter miejsca grzebalnego brak jest podstaw do udostępniania osobie więcej niż jednego miejsca grzebalnego. W 2012 r. skarżącej zostało udostępnione miejsce pod grób murowany na okres 20 lat, za które uiściła opłatę. Obecnie chce ona przenieść prawa do korzystania z gruntu pod grób na rzecz swojej sąsiadki, jednakże kwestia ta nie jest przedmiotem kwestionowanego zarządzenia.
Zdaniem organu zaskarżone zarządzenie nie narusza wskazanych w skardze przepisów K.c., gdyż z prawa do grobu nie wynika prawo własności lub posiadania. Właścicielem nieruchomości, na której zlokalizowane jest miejsce pod grób jest Gmina Miasto [.], zaś skarżąca jest tylko i wyłącznie użytkownikiem tego miejsca. Bez znaczenia pozostaje w tym przypadku fakt wykonania części podziemnej grobowca, gdyż grób taki nie stanowi przedmiotu odrębnej od gruntu własności. Stąd też miejsce pod grób nie jest rzeczą w rozumieniu K.c. i nie może być przedmiotem obrotu rynkowego, bo nie taki jest jego cel. Zbycia miejsca grzebalnego innej osobie nie przewiduje również u.o.c. W myśl przepisów tej ustawy, osobą, która może korzystać z miejsca grzebalnego jest wyłącznie osoba, która uiściła opłatę za to miejsce i jej rodzina. Po uiszczeniu opłaty, jeżeli w tym czasie osoba uprawniona zmieni decyzję, może jedynie oddać miejsce z powrotem zarządcy cmentarza, lecz nie może zbyć go innej osobie.