Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SNSA Jerzy Solarski /spr./ Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk WSA Elżbieta Mazur-Selwa po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 15 lipca 2020 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Stalowej Woli na uchwałę Rady Gminy Radomyśl nad Sanem z dnia 15 czerwca 2016 r. nr XVI/115/2016 w przedmiocie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Radomyśl nad Sanem stwierdza nieważność § 3 ust. 3 i ust. 5, § 10 ust. 3 i § 12 załącznika do uchwały nr XVI/115/2016 Rady Gminy Radomyśl nad Sanem z dnia 15 czerwca 2016 r.
Uchwałą z dnia 15 czerwca 2016 r., nr XVI/115/2016 (dalej: "uchwała"), Rada Gminy Radomyśl nad Sanem, na podstawie art. 18 ust.3 pkt 15, art. 40 ust. 1, art. 41 ust.1 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446, dalej: "u.s.g." ) oraz art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r., poz. 250, dalej: "ustawa") uchwaliła regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Radomyśl nad Sanem.
W skardze na tę uchwałę Prokurator Rejonowy w Stalowej Woli (dalej: "Prokurator"), zarzucił istotne naruszenie przepisów prawa, tj. art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 5 ust. 1 ustawy w związku z art. 7 i art. 94 Konstytucji RP w związku z § 115 oraz § 135 w zw. z § 143 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 283; dalej: "rozporządzenie"), jak i art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 40 ust. 1, u.g.n. polegające na przekroczeniu zakresu upoważnienia ustawowego poprzez:
- powtórzenie w § 3 ust. 3 załącznika do zaskarżonej uchwały treści przepisu zawartego w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy stanowiącego, że właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku poprzez usunięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z tych chodników, co stanowi jednoznaczne przekroczenie delegacji ustawowej określonej w art. 4 ust. 2 lit. b ustawy;
- określenie w § 3 ust. 5 załącznika do uchwały, że naprawa pojazdów samochodowych poza warsztatami samochodowymi może odbywać się wyłącznie pod warunkiem dokonywania drobnych napraw własnych pojazdów mechanicznych pod warunkiem, że nie powodują uciążliwości dla właścicieli sąsiednich nieruchomości i zanieczyszczenia środowiska;
- określenie w § 10 ust. 3 załącznika do uchwały bezwarunkowego obowiązku wyprowadzania psów w miejsca publiczne na smyczy, co może w określonych sytuacjach prowadzić do działań niehumanitarnych oraz dopuszczenie zwolnienia psa ze smyczy jedynie w kagańcu i w przypadku, gdy istnieje możliwość sprawowania bezpośredniej nad nim kontroli w sytuacji, gdy upoważnienie ustawowe nie obejmuje kompetencji organu do określenia zakazu zwolnienia zwierząt, w tym psów z uwięzi wyłącznie na określonych terenach;
- określenie w § 12 ust. 1 i 2 załącznika do uchwały poprzez zapis, że w przypadku wystąpienia populacji gryzoni stwarzającej zagrożenie sanitarne wójt gminy w uzgodnieniu z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym określi w drodze zarządzenia obszary podlegające obowiązkowej deratyzacji, a sposób i termin przeprowadzenia deratyzacji zostanie podany do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty.
Formułując te zarzuty, na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; dalej: "P.p.s.a."), Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności § 3 ust. 3 oraz 5, § 10 ust. 3 i § 12 ust. 1 i 2 załącznika do zaskarżonej uchwały.
Uzasadniając zarzuty w zakresie § 3 ust. 3 załącznika podniesiono, że unormowanie to nie realizuje prawidłowo normy z art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy, ponieważ jest jedynie kompilacją art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b i art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy. Pierwszy z przepisów stanowi, że rada gminy określa zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących uprzątanie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego. Zgodnie z drugim z przywołanych przepisów, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Zakres tych unormowań jest różny. Art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy nakłada na właścicieli wprost obowiązek uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż ich nieruchomości, czyli z terenu, który nie stanowi części nieruchomości zobowiązanego właściciela. Z kolei przepisy prawa miejscowego wydane na podstawie art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b mają być skierowane wyłącznie do podmiotów dysponujących nieruchomością służącą do użytku publicznego. W tej sytuacji art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy nie obejmuje kwestii powierzonych do uregulowania przez ustawodawcę radzie gminy, o których mowa we wskazanym art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b, tj. zachowania czystości i porządku na terenie nieruchomości danego właściciela, lecz dotyczy obowiązków właściciela nieruchomości odnośnie do terenu leżącego poza jego nieruchomością, stanowiącego część pasa drogowego drogi publicznej. Podział obowiązków w zakresie utrzymania czystości i porządku na drogach publicznych pomiędzy zarządców dróg a właścicieli nieruchomości, wynika z zestawienia treści przepisów art. 5 ust. 1 pkt 4 i art. 5 ust. 4 ustawy. Tym samym regulacja zawarta w § 3 ust. 3 załącznika jest niedopuszczalna i wydana z przekroczeniem delegacji ustawowej.