Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Jankowski, Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz /spr./, Protokolant Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 marca 2009 r. sprawy ze skargi G. i B. S. na decyzję Wojewody z dnia [...] r. ,nr [...] w przedmiocie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ja decyzję Starosty z dnia [...] r., Nr [...], II. zasądza od Wojewody na rzecz skarżących G. i B. małżonków S. solidarnie kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wnioskiem z dnia [...] r., G. i B.S. wnieśli o przekształcenie należącego do nich na zasadach małżeńskiej wspólności majątkowej prawa użytkowania wieczystego w prawo własności działki nr [...] o powierzchni [...]m2 w miejscowości [...] przy ul. [...], Gmina [...], Powiat[...] dla której Sąd Rejonowy w [...] prowadzi księgę wieczystą KW nr [...]. W uzasadnienie powołali się na treść art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Ponadto podali, że zgodnie z treścią aktu notarialnego repertorium A [...] nabyli prawo użytkowania wieczystego z zamiarem powiększenia ich gospodarstwa rolnego. Jednocześnie wskazali, że zgodnie z zapisem w ewidencji gruntów przedmiotowa nieruchomość stanowi grunt rolny klasy [...], a zarazem są z tego tytułu podatnikami podatku rolnego. Wnioskodawcy podkreślili, że teren na którym zlokalizowana jest działka nr [...] nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego, a w odniesieniu do niej nie została również wydana decyzja o warunkach zabudowy.
Starosta [...] powołując się na treść art. 104 k.p.a oraz art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r., o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz.U z 2005r., nr 175, poz. 1459) decyzją z dnia [...]. odmówił przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że G.J. i B.W. małżonkowie S. prawo użytkowania wieczystego działki nr [...] i stanowiące odrębną nieruchomość znajdujące się na tej działce budynki - [...] domków campingowych, budynek świetlicy oraz budynek sanitariatów z kotłownią nabyli od Przedsiębiorstwa Transportu i Maszyn Drogowych w [...] w dniu [...] roku, umową zawartą w formie aktu notarialnego W dniu nabycia przez państwa G. i B. S. nieruchomość była zagospodarowana zgodnie z obowiązującym wcześniej planem zagospodarowania przestrzennego gminy [...], w tym dla miejscowości [...] a teren nieruchomości był oznaczony symbolem jako [...] z zapisem " tereny pod zabudowę pensjonatową..." i stanowiła ośrodek wczasowy /opis przeznaczenia nieruchomości w operatach szacunkowych i opinii sądowej. Organ I instancji wskazał, że obowiązujące zapisy w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy [...] określają ten teren jako [...] podmiejskie tereny mieszkaniowe. Zgodnie z zapisem w ewidencji gruntów teren działki nr [...] na mapie ewidencyjnej oznaczony był jako [...] obecnie [...], natomiast wypis z rejestru gruntów określa ten teren jako [...] ha. W wypisie z rejestru gruntów był błędny zapis dla działki nr [...] ha co zostało zmienione i wyjaśnione pismem z dnia [...].
Od powyższej decyzji wnieśli odwołanie Państwo S. W treści odwołania z dnia [...]r., decyzji Starosty [...]-[...]- z dnia
[...]r zarzucili naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r., o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz.U z 2005r., nr 175, poz. 1459), poprzez przyjęcie, że nieruchomość objęta wnioskiem nie była w dacie wejścia w życie tej ustawy nieruchomością rolną, naruszenie art. 461 k.c. na skutek błędnej wykładni oraz art. 553 k.c. na skutek nieuwzględnienia faktu posiadania przez wnioskodawców gospodarstwa rolnego, którego częścią składową jest działka nr [...], naruszenie art. 461 k.c. na skutek jego błędnego zastosowania w sprawie, art. 3 ust. 4 i 7 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego na skutek nieuwzględnienia przy rozstrzyganiu sprawy, w kontekście oświadczenia strony zawartego § 3 aktu notarialnego z dnia [...]r., naruszenie art. 6,7,8,9 i 11 k.p.a w zw. z art.. 75 § 1, 77 § 1 i 86 k.p.a na skutek nie przeprowadzenia wyczerpującego postępowania dowodowego w sprawie inicjatywy dowodowej, nie przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron, naruszenie art. 80 k.p.a poprzez wybiórczą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w konsekwencji naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz zasady prawdy obiektywnej, naruszenie art. 79 § 1 i 2 k.p.a na skutek przeprowadzenie oględzin nieruchomości bez zawiadomienia strony oraz naruszenie art. 107 § 1 i 3 k.p.a na skutek nie wskazania w podstawie prawnej decyzji, przepisów prawa materialnego, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia organu I instancji, jak i również na skutek wadliwego uzasadnienia faktycznego i prawnego zaskarżonej decyzji z uwagi na niewskazanie faktów uznanych za udowodnione, dowodów na których się oparto oraz przyczyn odmowy przyznania mocy dowodowej dowodom zgłoszonym przez stronę. Ponadto w uzasadnieniu podnieśli, że o rolnym charakterze nieruchomości decyduje kryterium przeznaczenia. Pojęcie "grunt rolny" jest tożsame z pojęciem "nieruchomość rolna". Art. 461 Kc, mówiąc o "nieruchomości rolnej", nawiązuje do art. 48, według którego budynki są częścią składową nieruchomości. Z tego wynika, że do obszaru nieruchomości rolnej zalicza się także grunty pod budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi oraz grunty niezbędne do korzystania z tych budynków (tak SN w uchwale z 30 maja 1996 r., III CZP 47/96, OSNC 11/96, poz. 142). W uzasadnieniu powołanej uchwały Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że z punktu widzenia kryterium całości gospodarczej ocena charakteru nieruchomości powinna uwzględniać nie tylko aktualny stan, ale także możliwość wykorzystywania gruntów wraz z budynkami dla celów rolniczych oraz możliwość połączenia gruntów rolnych wraz z budynkami w jedną całość gospodarczą, co o tyle ma znaczenie, że w skład gospodarstwa rolnego wchodzą niejednokrotnie nieruchomości rolne położone w różnych miejscowościach. W zaskarżonej decyzji brak tego rodzaju analizy. Zdaniem pełnomocnika strony organ I instancji stwierdza w uzasadnieniu, że działka [...] nie była w dniu [...] r. wykorzystywana rolniczo, jednakże całkowicie pomija okoliczność, że art. 461 definiujący pojęcie nieruchomości rolnej (gruntu rolnego), a także art. 553 definiujący pojęcie gospodarstwa rolnego używają w swej hipotezie zwrotu "lub mogą stanowić". Wobec tego analiza dokonana w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, aczkolwiek i tak wadliwa, jest jednocześnie niepełna, gdyż nie obejmuje całej hipotezy przepisu art. 461 Kc. Tymczasem w orzecznictwie przyjmuje się, że "dla określenia obszaru gospodarstwa spadkowego nie ma istotnego znaczenia fakt, że np.: aktualnie w jednym z budynków mieszkalnych w tym gospodarstwie zamieszkuje osoba nie zajmująca się prowadzeniem gospodarstwo''. Podobnie nie ma znaczenia fakt, że określona część nieruchomości rolnej, wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, jest okresowo wykorzystywana w celu innym niż rolniczy. Istotne jest to, czy rolniczo wykorzystana być może. W tym kontekście wg skarżących niebagatelne znaczenia ma fakt, że w dniu [...] r. działka nr [...] figurowała w ewidencji gruntów jako działka rolna. Według przepisów o ewidencji gruntów i budynków, a w szczególności rozporządzenia Ministrów Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454), gruntami rolnymi są grunty użytkowane rolniczo zwane użytkami rolniczymi, przez które rozumie się: 1) grunty orne, 2) sady, 3) łąki trwałe, 4) pastwiska trwałe, 5) grunty rolne zabudowane, 6) grunty pod stawami, 7) rowy. Ocena, czy grunt jest gruntem rolnym, zdaniem odwołujących, nie może być dokonana w oderwaniu od art. 461 kc, według którego nieruchomość rolna (ta która jest lub może być wykorzystywana rolniczo) jest zawsze gruntem rolnym.