Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Mieczysław Górkiewicz Sędzia WSA Władysław Kulon Protokolant: Starszy asystent sędziego Katarzyna Grott po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 10 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi S.D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie zezwolenia na czasowe zajęcie na okres 6 miesięcy nieruchomości zabudowanej oddala skargę.
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...]I, podjętą na podstawie art. 126 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), Prezydent Miasta L. zezwolił D. Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków we W. na czasowe zajęcie na okres 6 miesięcy nieruchomości zabudowanej, położonej w L. przy ul. [...] w granicach działki nr 217 o powierzchni 0,1431 ha, obręb K., stanowiącej własność Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym S.D. - właściciela zabudowań oraz nadał decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.
W uzasadnieniu powyższej decyzji organ I instancji wskazał, że działając z upoważnienia D. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Kierownik Delegatury w L. wnioskiem z dnia 11 lipca 2012 r. wystąpił do Prezydenta Miasta L. o wydanie decyzji zezwalającej na czasowe zajęcie, do czasu usunięcia zagrożenia, nieruchomości zabytkowej zlokalizowanej przy ul. [...] w L. wraz z murem dziedzińca więziennego przy budynku (nr wpisu do rejestru [...], decyzja z dnia 15 września 2008 r. - budynek, nr wpisu do rejestru [...], decyzja z dnia 18 stycznia 2011 r. - mur). Wniosek wystosowano na podstawie 50 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 ze zm.) w związku z art. 126 w/w ustawy o gospodarce nieruchomościami z uwagi na niewykonywanie obowiązków właścicielskich przez S.D. zgodnie z art. 5 w/w ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Jednocześnie ustalono, że aktem notarialnym Repertorium A nr [...] z dnia [...] r. S.D. nabył od K.P.T.-W. "[...]" Sp. z o.o. z siedzibą w G. prawo użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa w granicach działki nr 217 o powierzchni 0,1431 ha, obręb K. oraz własność stanowiących odrębną nieruchomość budynków posadowionych na tej działce, tj. budynku hotelowego i budynku garażowego. D. Wojewódzki Konserwator Zabytków we W. wpisał do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego obiekty położone na tej nieruchomości, tj. budynek byłego aresztu policyjnego w granicach murów obwodowych oraz mur byłego dziedzińca więziennego przy tym budynku.
S.D. pozostawił tę nieruchomość bez dozoru uznając, że wpis do rejestru zabytków nie pozwala mu władać tą nieruchomością w zamierzony wcześniej sposób i został z niej wywłaszczony w myśl art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Opuszczona nieruchomość jest systematycznie dewastowana i podpalana przez osoby postronne. W związku z interwencjami okolicznych mieszkańców, Prezydent Miasta L. pismem z dnia 17 kwietnia 2012 r. poinformował Prokuraturę Okręgową w L. o zaistniałym fakcie oraz wystąpił o podjęcie stosownych środków prawnych w stosunku do właściciela tej nieruchomości budynkowej. W działania zapobiegawcze włączone zostały służby Policji, Straży Miejskiej w L..
Jak wskazał organ I instancji, jednocześnie potwierdzenie w stanie faktycznym znalazły podnoszone we wniosku okoliczności sprawy, że z powodu niezabezpieczenia zabytku dochodzi systematycznie do dewastacji i niszczenia obiektu przez osoby trzecie. Niezabezpieczenia nieruchomości powoduję nieustanne uszkadzanie budynku przy ul. [...] oraz stanowi bezpośrednie zagrożenie dla mienia osób zamieszkujących w sąsiednich budynkach (przy ul. [...] i [...]), które ze względu na zachowane wartości historyczno-artystyczne, zostały ujęte w wykazie zabytków (ewidencji zabytków), o którym mowa art. 7 ustawy z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 75, poz. 474). Właściciel obiektu - Pan S.D. - świadomie uchyla się od obowiązków spoczywających na nim i wynikających z w/w ustawy z dnia 23 lipca 2003 r.. Systematycznie obligował służby publiczne do zabezpieczenia jego mienia przed zniszczeniem, do czego ustawowo jest zobowiązany on sam jako właściciel obiektu. "S.D., wielokrotnie powiadamiany o występujących na jego nieruchomości włamaniach i podpaleniach, świadom zagrożenia dla życia i mienia osób zamieszkujących w bezpośrednio sąsiadujących nieruchomościach (zabudowa pierzejowa), nie zabezpieczył wystarczająco obiektu. A jego zaniechanie powoduje zagrożenie dla zabytku nieruchomego, polegającego na możliwości jego zniszczenia lub uszkodzenia. Obecne działanie właściciela polega na oczekiwaniu, aż tragiczny stan nieruchomości lub bezpośrednie zagrożenie dla zabytku spowoduje jego wywłaszczenie i to za słusznym odszkodowaniem (zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami), co jest świadomym działaniem na szkodę zabytku. W związku z powyższym należy zaznaczyć, iż w przypadku dalszego zaniechania zabezpieczenia budynku konsekwencją może być powstanie znacznej szkody i może stanowić niewątpliwie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego.". "Niezwłoczne zajęcie nieruchomości staje się niezbędne wobec faktu ignorowania przez właściciela nieruchomości jego obowiązków związanych z opieką nad obiektem zabytkowym i zaniechania jakichkolwiek działań na tejże nieruchomości, które mogłyby prowadzić do likwidacji bezpośredniego zagrożenia dla zabytku, mienia i życia. Potrzebę pilnego działania należy uzasadnić obecnym stanem nieruchomości oraz rodzajem dzielnicy, w której jest położona - ze względu na wysoki poziom przestępczości poziom zagrożenia wzrasta radykalnie.".