Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska - spr. Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Sędzia NSA Jerzy Krupiński po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 18 października 2016 r. sprawy ze skargi T. R. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie w przedmiocie zasiłku celowego 1) stwierdza, że organ dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania, 2) stwierdza, że przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez T. R., zwanego dalej także wnioskodawcą lub skarżącym, jest przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie w przedmiocie zasiłku celowego.
Wniesienie skargi poprzedziło postępowanie o następującym przebiegu:
W dniu 24 listopada 2015 r. do Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie wpłynął wniosek opatrzony datą - 23 listopada 2015 r., w którym T. R. domagał się przyznania pomocy w zakupie opału. W trakcie przeprowadzonego w dniu 2 grudnia 2015 r. wywiadu środowiskowego pracownicy socjalni ustalili, że wnioskodawca otrzymuje rentę, z której dokonywane są potrącenia alimentacyjne. W związku z tym, pismem z dnia 8 grudnia 2015 r. Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie (OPS) wystąpił do komornika z prośbą o wskazanie konkretnych kwot alimentów przekazanych wierzycielom w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku. W dniu 28 grudnia 2015 r. do OPS wpłynęło pismo, w którym komornik wyjaśnił, że wszystkie środki z zajętego świadczenia dłużnika od 1 września 2015 r. zostały przekazane na depozyt sądowy i zostaną zwrócone syndykowi. W dniu 12 stycznia 2016 r. organ wystąpił do syndyka o podanie informacji o rozdysponowaniu kwoty potrąconej z renty T. R., z wyszczególnieniem kwot alimentów przekazanych osobom uprawnionym. W odpowiedzi na powyższe pytanie, organ uzyskał w dniu 9 lutego 2016 r. wyjaśnienie, że osobom tym - w toku postępowania upadłościowego - syndyk nie przekazywał żadnych środków. Decyzją z dnia 26 lutego 2016 r. Kierownik Działu Świadczeń Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działający z upoważnienia Burmistrza Nysy, odmówił T. R. przyznania zasiłku celowego na zakup opału. Z akt sprawy wynika również, że w toku ww. postępowania T. R. został poinformowany - pismami z 22 grudnia 2015 r. i 12 stycznia 2016 r. - o przedłużeniu terminu rozpatrzenia sprawy (za drugim razem - do 29 lutego 2016 r.) oraz o przyczynach zwłoki. Natomiast dnia 18 stycznia 2016 r. wnioskodawca złożył zażalenie na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, a Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu, postanowieniem z dnia 26 lutego 2016 r., uznało zażalenie za nieuzasadnione.
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu T. R. - reprezentowany przez ustanowionego z urzędu pełnomocnika (postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 28 kwietnia 2016 r.) - wniósł o stwierdzenie, że Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania dotyczącego jego wniosku z dnia 23 listopada 2015 r.; stwierdzenie, że przewlekłość postępowania nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa; zasądzenie od organu na rzecz skarżącego sumy pieniężnej w wysokości 2.000 zł; zasądzenie od organu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Domagał się również przywrócenia terminu do wniesienia skargi. Skarżący zarzucił, że organ naruszył art. 8, art. 12 i art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23, z późn. zm.), zwanej dalej K.p.a., przez naruszenie zasady zaufania obywateli do władzy publicznej, zasady szybkości postępowania oraz maksymalnych terminów załatwienia sprawy, w szczególności poprzez niezałatwienie wniosku o pomoc w zakupie opału w okresie grzewczym, pomimo spełnienia przez skarżącego przesłanek uzyskania takiej pomocy, co skutkowało tym, że skarżący mieszkał przez zimę w nieogrzewanym lokalu i zachorował na zapalenie płuc. W uzasadnieniu T. R. podniósł, że art. 35 K.p.a. zobowiązuje organ do niezwłocznego załatwienia sprawy, która może być rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez stronę lub w oparciu o fakty i dowody znane z urzędu organowi, a w przypadku sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego do załatwienia sprawy nie później niż w ciągu miesiąca. W ww. terminach organ nie wydał decyzji w sprawie wniosku z dnia 23 listopada 2015 r., który to wniosek został złożony w okresie grzewczym, z uzasadnieniem, że skarżący nie dysponuje środkami na zakup opału. Niewątpliwie była to sprawa niecierpiąca zwłoki, bowiem chodziło o pomoc w zakupie opału na kolejne miesiące sezonu grzewczego, tj. w grudniu 2015 r. oraz w styczniu i lutym 2016 r., a nie w przyszłym sezonie grzewczym. Skarżący akcentował obowiązek organu wnikliwego i szybkiego załatwienia sprawy, nawet ustnego, gdy przemawia za tym interes strony. Tymczasem w niniejszej sprawie, pomimo posiadania wszystkich niezbędnych dokumentów dla ustalenia kryterium dochodowego, organ przez 1,5 miesiąca wyjaśniał kwestię potrąceń komorniczych, choć mógł uzyskać tę informację telefonicznie bądź mailowo. Takie działanie organu spowodowało, że skarżący mieszkał w nieogrzewanym lokalu, co skutkowało jego zachorowaniem na zapalenie płuc. Natomiast wniosek skarżącego o pomoc stał się bezprzedmiotowy. Ponadto, w zakresie żądania przywrócenia terminu do złożenia skargi, wyjaśniono, że wniosek w tej sprawie został wniesiony przed upływem 30 dni od dnia, w którym pełnomocnik otrzymał zawiadomienie o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu.