Właścicielowi, który wyłączył grunt rolny z produkcji bez wymaganego zezwolenia, wymierza się dziesięciokrotną należność na rzecz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych lub Funduszu Leśnego, chociażby rolnicze użytkowanie tego gruntu zostało samowolnie zaniechane także przez jego poprzedniego właściciela /art. 39 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 26 marca 1992 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych - Dz.U. nr 11 poz. 79 ze zm./.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) Spółki z o.o. na decyzję Wojewody (...) w przedmiocie naliczenia jednorazowej dziesięciokrotnej należności z tytułu wyłączenia gruntów z produkcji rolnej na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu z dnia 7 czerwca 1994 r. SA/Po 1695/93
oddala rewizję nadzwyczajną.
Według, mających w sprawie zastosowanie, przepisów ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych /Dz.U. nr 11 poz. 79 ze zm./ dla wyłączenia gruntu z produkcji rolnej wymagane było wydanie przez wójta gminy, w formie decyzji administracyjnej, odpowiedniego zezwolenia, które ponadto mogło dotyczyć gruntu już uprzednio przeznaczonego na cele nierolnicze lub nieleśne /art. 13 ust. 1/. Osoba, która wyłączała grunty z produkcji po uzyskaniu wymaganego zezwolenia obowiązana była do uiszczenia należności i opłat rocznych ustalonych zgodnie z określonymi w ustawie zasadami /art. 13 ust. 2/. Natomiast w razie stwierdzenia, że grunty zostały przez właściciela wyłączone z produkcji bez zezwolenia, art. 39 ust. 1 powołanej ustawy, zobowiązywał wójta gminy do wymierzenia właścicielowi jednorazowo dziesięciokrotnej należności na rzecz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych lub Funduszu Leśnego oraz wyznaczenia terminu podjęcia na tych gruntach produkcji rolniczej lub uprawy leśnej.
Na podstawie ostatnio powołanego przepisu prowadzone było postępowanie administracyjne wobec "A." Spółki z o.o. w S. jako właścicielowi działki rolnej o powierzchni 0,31 ha, położonej w B., a zgodność z prawem ostatecznych decyzji Wojewody S., poddana została kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego w trybie określonym w art. 196 par. 1 Kpa.
Po raz pierwszy w tej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu orzekł wyrokiem z dnia 16 grudnia 1992 r., (...), którym uchylił, na skutek skargi Prokuratora Wojewódzkiego w S. decyzję Wojewody S. z dnia 21 lipca 1992 r. umarzającą postępowanie administracyjne. Podzielając stanowisko Prokuratora Wojewódzkiego w S. Naczelny Sąd Administracyjny wyraził w uzasadnieniu tego wyroku o cenę, że w świetle bezspornie ustalonych okoliczności faktycznych Spółka "A." zobowiązana jest do poniesienia konsekwencji przewidzianych w art. 39 ust. 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Nabyła ona bowiem przedmiotową działkę w 1987 r. jako grunt rolny w klasie IIIa i mimo braku zezwolenia na wyłączenie go z produkcji rolnej, prowadziła tam swą nierolniczą działalność gospodarczą. Ustosunkowując się do stanowiska wyrażonego w zaskarżonej decyzji, iż sankcja z art. 39 ust. 1 powołanej ustawy powinna zostać skierowana nie przeciwko Spółce "A.", ale przeciwko poprzedniemu właścicielowi gruntu, który faktycznie ten grunt już z produkcji wyłączył, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wbrew temu stanowisku sankcja ta nie jest związana wyłącznie z osobą pierwszego właściciela, który bez zezwolenia wyłączył grunty rolne z produkcji, ale z faktem użytkowania tych gruntów w sposób określony w przepisie. Oznacza to, zdaniem NSA, że: "obowiązek jednorazowego pokrycia dziesięciokrotnej należności, nie orzeczony wobec pierwszego właściciela, obciąża jego następcę, który nabył te grunty na cele nierolnicze i w takim charakterze je użytkuje".
W następstwie rozstrzygnięcia wynikającego z powołanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 grudnia 1992 r., zostało przeprowadzone ponownie postępowanie administracyjne w sprawie, przed Wójtem Gminy D. w pierwszej instancji oraz przed Wojewodą S. w instancji odwoławczej, który decyzją z dnia 8 kwietnia 1993 r. utrzymał w mocy decyzję stwierdzającą obowiązek Spółki "A." do uiszczenia jednorazowo dziesięciokrotnej należności z tytułu wyłączenia przedmiotowego gruntu z produkcji rolnej.