Sprawa ze skargi na decyzję Ministra Sprawiedliwości (...) w przedmiocie powołania na stanowisko komornika sądowego na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku NSA w Warszawie II SA 704/98~oddala rewizję nadzwyczajną.
Tezy

Osoby, z wyższym wykształceniem prawniczym lub administracyjnym, które pod rządem dotychczasowych przepisów spełniały wymagania stawiane kandydatom na stanowisko komornika, zachowały prawo ubiegania się o to stanowisko po wejściu w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji /Dz.U. nr 133 poz. 882/.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Doroty A. Z. na decyzję Ministra Sprawiedliwości (...) w przedmiocie powołania na stanowisko komornika sądowego na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 lipca 1998 r. II SA 704/98

oddala rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie strona 1/2

Minister Sprawiedliwości decyzją (...) odmówił powołania Doroty Z. na stanowisko komornika sądowego. W ocenie Ministra Sprawiedliwości Doroty Z. nie spełnia wymagań określonych w art. 10 ustawy dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji /Dz.U. nr 133 poz. 882/, ponieważ nie odbył dwuletniej aplikacji komorniczej i nie należy do osób, które zgodnie z przepisem art. 10 ust. 2 są zwolnione z tego obowiązku. W ocenie Ministra może być on powołany na stanowisko asesora komorniczego.

Minister Sprawiedliwości decyzją (...), wydaną po ponownym rozpatrzeniu sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję (...) podtrzymując argumentacje prawną zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 9 lipca 1998 r., II SA 704/98, uchylił powyższą decyzję Ministra Sprawiedliwości (...) i utrzymaną nią w mocy decyzję poprzedzającą. W ocenie Sądu pominięcie, w przepisach przejściowych ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, osób, które tak jak skarżący, miały ukończone wyższe studia prawnicze lub administracyjne, ukończoną praktykę komorniczą i zdany egzamin komorniczy w trybie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie tej ustawy świadczy o tym, że zostały one uznane za osoby, które mogą się ubiegać obecnie o powołanie na stanowisko komornika sądowego. Tylko w świetle takiego stanowiska można uznać za logiczne i racjonalne brzmienia art. 100 i art. 101 tej ustawy. Osoby takie mogą ubiegać się także o powołanie na stanowisko asesora komorniczego w trybie art. 32 ustawy, zaś taki asesor ma prawo ubiegania się o stanowisko komornika w razie powstania stosownego wakatu.

Minister Sprawiedliwości zaskarżył powyższy wyrok rewizją nadzwyczajna, w której zarzucił rażące naruszenie art. 22. ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi. W ocenie Ministra Sprawiedliwości z wykładni językowej, systemowej i celowościowej ustawy wynika, że wszyscy nowo ubiegający się o powołanie na stanowisko komornika sądowego muszą odbyć aplikację administracyjną. Przepisy przejściowe dotyczą natomiast w istocie tych osób, które kontynuują przygotowanie do wykonywania funkcji komornika sądowego.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Podstawowym zagadnieniem prawnym w rozpoznawanej sprawie jest kwestia statusu prawnego osób, które pod rządem dotychczasowych przepisów ukończyły wyższe studia prawnicze lub administracyjne, ukończyły praktykę komorniczą i zdały egzamin komorniczy, lecz nie zostały powołane na stanowisko komornika przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji /Dz.U. nr 133 poz. 882/.

Przepisy Rozdziału 13 "Przepisy przejściowe i końcowe" tej ustawy nie regulują statusu prawnego tych osób. Przepisy te odnoszą się jedynie do praktykantów komorniczych, którzy złożyli z wynikiem pozytywnym egzamin komorniczy przed dniem wejścia w życie ustawy, a nie spełniają wymagań określonych w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy /art. 100/, osób, które rozpoczęły praktykę komorniczą przed dniem wejścia w życie ustawy, a nie spełniają wymagań określonych w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy /art. 101/ i komorników, którzy w dniu powołania na stanowisko komornika nie ukończyli 35 roku życia i nie spełniają wymagań określonych w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy /art. 102/. Z treści tych przepisów wynika, że dotyczą one osób, które przed dniem wejścia w życie ustawy nie ukończyły wyższych studiów prawniczych lub administracyjnych i przed tym dniem albo rozpoczęły praktykę komorniczą albo złożyły z pozytywnym wynikiem egzamin komorniczy albo w dniu powołania na stanowisko komornika nie ukończyły 35 roku życia. Ustawodawca uregulował status prawny tych osób z tego powodu, że obecnie obowiązujące przepisy stawiają kandydatom na stanowisko komornika surowsze wymagania w zakresie wykształcenia: według przepisu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy komornikiem może być osoba, która ukończyła wyższe studia prawnicze lub administracyjne, podczas gdy dotychczasowe przepisy wymagały wykształcenia co najmniej w zakresie szkoły średniej. Wydaje się zatem, że ustawodawca celowo pominął osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy miały ukończone wyższe studia prawnicze lub administracyjne i spełniały pozostałe warunki do ubiegania się o stanowisko komornika określone w przepisach dotychczasowych. W odniesieniu do praktykantów komorniczych, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy nie mieli ukończonych wyższych studiów prawniczych lub administracyjnych i złożyli przed tym dniem z wynikiem pozytywnym egzamin komorniczy, przepis art. 100 przewiduje możliwość powołania ich na stanowiska asesora komorniczego, chociażby nie uzupełnili wykształcenia w zakresie wymaganym przez art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy. Należy podkreślić, że powyższy przepis wyraźnie uprzywilejował tę kategorię osób w zakresie powołania na stanowisko asesora komorniczego, bowiem przepis art. 32 ust. 1 ustawy wymaga od kandydata na stanowisko asesora spełnienia wszystkich wymagań określonych w art. 10 ustawy a zatem także ukończenia wyższych studiów prawniczych lub administracyjnych. Z kolei osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy rozpoczęły praktykę komorniczą i nie ukończyły przed tym dniem wyższych studiów prawniczych lub administracyjnych, mogą zgodnie z przepisem art. 101 ust. 1 ustawy kontynuować szkolenie, a po jego ukończeniu przystąpić do egzaminu komorniczego, przy czym nie jest jasne, czy szkolenie to jest kontynuacją praktyki komorniczej w rozumieniu przepisów dotychczasowych czy też aplikacją komorniczą w rozumieniu przepisów ustawy. Z wykładni językowej tego przepisu wynika, że ukończenie wyższych studiów prawniczych lub administracyjnych nie jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu komorniczego, natomiast jest warunkiem zatrudnienia na stanowisku komornika. Na komorników, o których mowa w art. 102 ust. 1 ustawy został nałożony obowiązek uzupełnienia kwalifikacji wymaganych w art. 10 ust. 1 pkt 3 w ciągu 10 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

Strona 1/2