Skarga Zarządu Głównego Towarzystwa P.Ż. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także
Tezy

Warunkiem uprawniającym do wniesienia skargi przez organizację społeczną jest - w rozumieniu art. 197 pkt 2 Kpa - sam fakt jej uczestnictwa w postępowaniu administracyjnym, a nie okoliczność, czy uczestnictwo to było zgodne z prawem, czy nie.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Zarządu Głównego Towarzystwa P.Ż. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 kwietnia 1991 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Spraw Wewnętrznych kwotę dwadzieścia tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego Towarzystwa.

Uzasadnienie strona 1/4

Komitet Organizacyjny Towarzystwa P.Ż. pismem z dnia 15 października 1990 r. wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych z wnioskiem "o uchylenie decyzji" Urzędu Wojewódzkiego w P. z dnia 23 września 1949 r. nr SPS III-3/211/49 w przedmiocie ustanowienia Mariana J. z P. kuratorem stowarzyszenia "Komitet Budowy D.Ż. w P." i z dnia 3 października 1949 r. w przedmiocie likwidacji stowarzyszenia "Komitet Budowy D.Ż. w P." oraz przeznaczenia majątku tego stowarzyszenia na rzecz "Towarzystwa P.Ż. Okręgu w P." Wnioskujący zarzucił, że decyzje te naruszają przepisy art. 26, art. 27 i art. 30 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. - Prawo o stowarzyszeniach /Dz.U. R.P. nr 94 poz. 808 ze zm./ oraz art. 38 i art. 40 statutu Stowarzyszenia "Komitet Budowy D.Ż. w P." W ocenie wnioskującego, z naruszeniem art. 30 prawa o stowarzyszeniach, bez stwierdzenia, czy istotnie brak jest zarzutu zdolnego do działań prawnych w imieniu Stowarzyszenia, na kuratora tego Stowarzyszenia powołano Mariana J. - naczelnika wydziału Zarządu Miasta w P.

Nie zostały również zbadane powołane w decyzji likwidacyjnej przesłanki wynikające z art. 26 prawa o stowarzyszeniach, a mianowicie czy zachodziła bezprzedmiotowość bytu Stowarzyszenia w związku z niewznowieniem przez nie działalności. naruszeniem art. 27 prawa o stowarzyszeniach w związku z art. 38 statutu Stowarzyszenia "Komitet Budowy D.Ż." było przeznaczenie majątku likwidowanego Stowarzyszenia dla "Towarzystwa P.Ż. Okręgu w P.", gdy tymczasem powołany przepis rozporządzenia nakazywał przekazanie majątku na cel przewidziany w statucie, czyli - w konkretnej sytuacji - na wyłączną własność W.P. Kolejnym pogwałceniem prawa było przekazanie majątku Stowarzyszenia przez likwidatora nie "Okręgowi Towarzystwa P.Ż. w P.", jak przewidywała decyzja likwidacyjna, ale Towarzystwu P.Ż. z siedzibą w W. W uzasadnieniu wniosku wskazano ponadto, że 6 członków-założycieli likwidowanego "Komitetu Budowy D.Ż w P." żyło i mieszkało w P. w 1949 r. Nie przejawiali oni działalności stowarzyszeniowej pod presją ówczesnych władz, które nie popierały działalności przedwojennych stowarzyszeń. Kurator natomiast nie uczynił nic, aby reaktywować władze Stowarzyszenia.

Minister Spraw Wewnętrznych decyzją nr D16/5/I/91 z dnia 9 kwietnia 1991 r. odmówił stwierdzenia nieważności dwóch wymienionych wyżej decyzji Urzędu Wojewódzkiego w P. W ocenie Ministra, brak było powodów przyjęcia, że nie wystąpiły przesłanki likwidacji "Komitetu", wymienione w decyzjach likwidacyjnych. Mieszkający w 1949 r. w P. członkowie i działacze tego Stowarzyszenia nie podjęli żadnych starań o reaktywowanie działalności, nie próbowali też w drodze prawnej zwalczać decyzji likwidacyjnej. O bezprzedmiotowości bytu "Komitetu" świadczy to, iż jego działacze pozostali bierni wówczas, gdy było społeczne zapotrzebowanie na odbudowę "D.Ż.", oddanego do użytku w 1939 r., a zburzonego w czasie działań wojennych. Oprócz biernej postawy władz likwidowanego Stowarzyszenia o bezprzedmiotowości jego bytu w chwili wydawania decyzji likwidacyjnej świadczy uznanie Towarzystwa P.Ż. za stowarzyszenie wyższej użyteczności rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1946 r. /Dz.U. 1947 nr 2 poz. 6/ i uzyskanie przez nie przywileju wyłączności działania w zakresie organizowania i prowadzenia na obszarze całego Państwa akcji pomocy moralnej, intelektualnej i materialnej żołnierzom polskim. Według oceny przedstawionej w uzasadnieniu decyzji, nie jest sprzeczne z prawem zadysponowanie majątkiem likwidowanego Stowarzyszenia. Pomimo art. 27 prawa o stowarzyszeniach, odsyłającego do postanowień statutu w przedmiocie przeznaczenia majątku likwidowanego stowarzyszenia, nie zostały naruszone unormowania wynikające z art. 38 i 40 statutu "Komitetu", art. 38 bowiem miał zastosowanie gdy "Komitet" rozwiąże się na podstawie własnej uchwały, art. 40 natomiast został wypełniony decyzją likwidacyjną. Majątek nie mógł wprawdzie być przekazany Dowódcy O.K. nr VII, ponieważ stanowisko takie już nie istniało, jednakże zgodnie z dalszą częścią dyspozycji tego przepisu majątek został przekazany grupie osób, która chciałaby się podjąć budowy D.Ż. w P. Taką grupą byli działacze Towarzystwa P.Ż., którzy podjęli odbudowę tego obiektu. Jeżeli natomiast chodzi o reprezentację Towarzystwa P.Ż. przy umowie darowizny, to zgodnie z art. 37 pkt 1 statutu tylko jego Zarząd Główny był uprawniony do zawierania umów cywilnoprawnych.

Strona 1/4