Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Miejskiej w Jaworznie w przedmiocie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Jużków, Sędzia WSA Magdalena Jankiewicz, Sędzia WSA Iwona Wiesner (spr.), Protokolant St. sekr. sąd. Agnieszka Wita-Łyskawa, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2019 r. sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 24 listopada 2011 r.nr XV/173/2011 w przedmiocie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta 1) stwierdza nieważność § 4 ust. 6 uchwały Nr XV/173/2011 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna w brzemieniu obowiązującym do 20 kwietnia 2018 r.; 2) stwierdza nieważność § 4 ust. 6 uchwały Nr XV/173/2011 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna w brzemieniu nadanym § 1 pkt 3 uchwały Nr XXXIX/554/2018 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 27 marca 2018 r. w sprawie zmiany zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna.

Uzasadnienie strona 1/5

W dniu 24 listopada 2011 r. Rada Miejska w Jaworznie przyjęła uchwałę nr XV/173/2011 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 i art. 42 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: usg) oraz art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (dalej: uopl).

W § 4 ust. 6 uchwały określono, że odmowa zawarcia umowy najmu oferowanego lokalu mieszkalnego przez osobę oczekującą na przydział mieszkania skutkuje przesunięciem na koniec listy, a kolejna odmowa skutkuje skreśleniem z listy osób uprawnionych do zawarcia umowy najmu z mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzno.

Przepis ten obowiązywał do 20 kwietnia 2018r. kiedy to na skutek interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich Rada Miejska w Jaworznie uchwałą z 27 marca 2018r. Nr XXXIX/554/2018 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna w § 1 pkt 3 dokonała zmiany § 4 pkt 6 pierwotnej uchwały nadając mu brzmienie: odmowa zawarcia umowy najmu oferowanego lokalu mieszkalnego przez osobę oczekującą na przydział mieszkania skutkuje przesunięciem na koniec listy, a kolejna nieuzasadniona odmowa skutkuje skreśleniem z listy osób uprawnionych do zawarcia umowy najmu z mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzno.

Pismem z 13 listopada 2018 r. skargę na powyższą uchwałę wniósł do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego Rzecznik Praw Obywatelskich, wnosząc o stwierdzenie nieważności:

1. § 4 ust. 6 uchwały nr XV/173/2011 Rady Miejskiej w Jaworznie z 24 listopada 2011 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna w brzmieniu obowiązującym do 20 kwietnia 2018r.tj. do dnia wejścia w życie uchwały Nr XXXIX/554/2018 Rady Miejskiej w Jaworznie z 27 marca 2018r., zarzucając naruszenie art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 1 pkt i ust. 3 ustawy z 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 7 i art. 32 Konstytucji RP;

2. § 4 ust. 6 uchwały nr XV/173/2011 Rady Miejskiej w Jaworznie z 24 listopada 2011 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna w brzmieniu nadanym § 1 pkt 3 uchwałą z 27 marca 2018r. Nr XXXIX/554/2018 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzna zarzucając naruszenie art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 1 pkt i ust. 3 ustawy z 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 7 i art. 32 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że zmiana treści § 4 ust. 6 uchwały nastąpiła przez dodanie słowa "nieuzasadniona". Mimo tej zmiany w ocenie RPO przepis ten nadal jest niezgodny z art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 1 pkt i ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów. Z powołanego przepisu wynika, że każda osoba uwzględniona na liście osób uprawnionych do zawarcia umowy najmu z mieszkaniowego zasobu Gminy spełnia warunki konieczne do udzielenia pomocy mieszkaniowej, jeśli dwukrotnie nie skorzysta z przedstawionej przez Gminę propozycji wynajęcia lokalu komunalnego, zostanie z listy usunięta, tracąc tym samym uprawnienie do ubiegania się o najem lokalu. Skarżący podkreślił, że zgodnie z § 14 uchwały, na liście uprawnionych do najmu lokalu znajdują się wyłącznie osoby, co do których władze Gminy przy udziale Społecznej Komisji Mieszkaniowej potwierdziły istnienie przesłanek uzasadniających udzielenie pomocy mieszkaniowej. Wobec powyższego zgodnie z zaskarżonym § 4 ust. 6 uchwały, odmowa stanowi samoistną podstawę do wykreślenia z listy osób, której prawo do uzyskania pomocy mieszkaniowej zostało zweryfikowane i potwierdzone. Skarżący zauważył, że przepis ten mimo stwierdzenia, że chodzi o nieuzasadnioną odmowę przyjęcia zaproponowanego lokalu, nie zawiera żadnych kryteriów oceny tego pojęcia. Skreślenie z listy spowodowane odmową przyjęcia proponowanego lokalu, nawet gdyby z punktu widzenia Gminy odmowa była nieuzasadniona, pozbawia pomocy mieszkaniowej osobę, która w świetle przepisów ustawy o ochronie lokatorów oraz uchwały, jest uprawniona do otrzymania takiej pomocy. Podstawą do skreślenia z listy mogłaby być ponowna weryfikacja umieszczonych na niej osób pod kątem spełnienia przesłanek ustawowych do uzyskania pomocy mieszkaniowej, takich jak dochód czy też zamieszkanie na terenie Gminy, nie zaś odmowa przyjęcia lokalu. Wskazano na możliwość, że osoba oczekująca na najem lokalu z obawy przed wykreśleniem jej listy uprawnionych, może być niejako przymuszona do zaakceptowania niezgodnych z powszechnie obowiązującym prawem warunków mieszkaniowych, albo nieodpowiednich w jej szczególnej sytuacji życiowej. Takiego władztwa nad obywatelem nie przyznaje gminie żaden obowiązujący przepis ustawy o ochronie praw lokatorów (wyroki WSA w Gdańsku z 23.10.2014r. sygn. akt III SA/Gd 664/14, WSA w Lublinie z 20.10.2011r. sygn. akt III SA/Lu 412/11, WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 30.06.2011r. sygn. akt II SA/Go 269/11). W konsekwencji skarżący uznał, że przewidziana w § 4 ust. 6 uchwały sankcja w postaci wykreślenia z listy uprawnionych jest sprzeczna z celem ustawy i obowiązkiem gminy określonym w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów. Uregulowanie to jest również sprzeczne z art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy poprzez przekroczenie wskazanego tam upoważnienia ustawowego do stanowienia zasad wynajmowania lokali komunalnych, a rada gminy nie może tworzyć kryteriów, które ograniczają prawa mieszkańców do otrzymania pomocy mieszkaniowej bez wyraźnego upoważnienia ustawowego.

Strona 1/5