Sprawa ze skargi Miasta Radlina na zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego w przedmiocie zmiany nazwy ulicy
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Wiesner (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Barbara Brandys-Kmiecik, Sędzia WSA Beata Kozicka, Protokolant Specjalista Beata Kujawska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi Miasta Radlina na zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego z dnia 13 marca 2019 r. nr NPII.4131.4.5.2019 w przedmiocie zmiany nazwy ulicy 1) uchyla zaskarżone zarządzenie zastępcze, 2) zasądza od Wojewody Śląskiego na rzecz strony skarżącej kwotę 480 zł (słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie strona 1/11

Wojewoda Śląski wydał 20 marca 2019 r. zarządzenie zastępcze znak NPII-4131.4.5.2019 w sprawie zmiany nazwy ulicy "Piotra Iwanowicza Rogozina" w Radlinie, na całym jej przebiegu, na ulicę "ks. Jerzego Popiełuszki". Podstawę prawną zarządzenia stanowił art. 6 ust. 2 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1103, dalej: ustawa o zakazie propagowania komunizmu).

W § 1 tego aktu Wojewoda Śląski zarządził zmianę nazwy ulicy "Piotra Iwanowicza Rogozina" w Radlinie, na całym jej przebiegu, na ulicę "ks. Jerzego Popiełuszki". W § 2 i 3 powierzając jego wykonanie Burmistrzowi Radlina i określając wejście wżycie zarządzenia po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym nazwy ulic upamiętniające osoby, organizacje, wydarzenia, daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujące taki ustrój, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego zmienia w ciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. W przypadku niewykonania tego obowiązku w tym terminie tj. do 2 września 2017r. właściwy wojewoda ma obowiązek wydania zarządzenia zastępczego, w którym nadaje nazwę zgodną z art. 1 ustawy w terminie 3 miesięcy. Wydanie tego zarządzenia, zgodnie z art.6 ust. 3 ustawy winno zostać poprzedzone uzyskaniem opinii Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu potwierdzającej niezgodność nazwy obowiązującej w dniu wejścia w życie ustawy przepisem art. 1.

Wojewoda Śląski pismem z [...] r. zwrócił się do Burmistrza Radlina o udzielenie informacji kogo upamiętnia nazwa ulicy Piotra Iwanowicza Rogozina, kto i kiedy nadał tę nazwę wraz z stosowną dokumentacją. Burmistrz Radlina poinformował [...] r., że P. I. Rogozin był majorem, dowódcą oddziału Armii Czerwonej, który wyzwolił Radlin w marcu 1945 roku, poległ kilka dni później w Syryni i jest pochowany na cmentarzu w Wodzisławiu Śląskim. Dołączono uchwałę nr [...] Miejskiej Rady Narodowej w W. z [...] roku w sprawie zmiany i uzupełnienia niektórych nazw ulic miasta, która to ulica "maj. Rogozina" otrzymała pełna nazwę, nie dołączono uzasadnienia. Ulicy tej nadano identyfikator w Centralnym Rejestrze Ulic Głównego Urzędu Statystycznego [...].

Wojewoda Śląski pismem z [...] r. w trybie art. 2 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 3 ustawy zwrócił się do Instytutu Pamięci Narodowej o opinię dotyczącą zgodności nazwy ulicy z art. 1 ustawy. W ocenie IPN nazwa ulicy jest niezgodna z art. 1 ust. 1 ustawy, gdyż P. I. Rogozin był jednym z tysięcy oficerów ził zbrojnych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, którzy uczestniczyli w walkach na ziemiach polskich. Według dostępnych informacji upamiętnienie poległego P. I. Rogozina nie było spowodowane niczym innym jak tylko stosunkowo wysoką rangą w strukturach Armii Czerwonej. Oznacz to, że w tej nazwie ulicy honorowane są nie tylko szczególne zasługi osobiste patrona, ale raczej jest ona wyrazem hołdu dla całej formacji sił zbrojnych ZSRR. Mogiła poległego podlega nadal ochronie, natomiast gloryfikowanie sił zbrojnych totalitarnego ZSRR poprzez szczególne honorowanie w nazwach ulic poszczególnych oficerów i żołnierzy jest formą propagowania narzuconego przez te siły systemu komunistycznego zniewolenia.

Strona 1/11