Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Wiesner, Sędziowie Sędzia WSA Agata Ćwik-Bury, Sędzia WSA Krzysztof Kandut (spr.), Protokolant Specjalista Anna Charchuła, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2015 r. przy udziale - sprawy ze skargi Gminy G. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie rozstrzygnięcia nadzorczego dotyczącego gminy w kwestii profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze; 2. stwierdza, że zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku; 3. zasądza od Wojewody [...] na rzecz strony skarżącej kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewoda [...]zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] r. nr [...] stwierdził nieważność uchwały Nr [...] Rady Miasta G. z dnia [...] r. w sprawie Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta G. na rok 2015, jako sprzecznej z art. 4¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 1356 ze zm., dalej zwanej u.w.t.).
W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ nadzoru wskazał, po dokonaniu analizy postanowień Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta G. na rok 2015, stanowiącego załącznik do w/w uchwały (dalej w skrócie: Program), że uchwała narusza przepisy art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, które nakładają na gminę obowiązek prowadzenia działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych powinien obligatoryjnie obejmować co najmniej takie elementy przedmiotowo istotne, jak w szczególności: zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, udzielanie rodzinom w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, w tym ochrony przed przemocą w rodzinie, prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w tym dla dzieci i młodzieży (prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych), wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej. Tymczasem przedmiotowa uchwała powyższych warunków nie spełnia, gdyż brak w niej zapisów dotyczących podejmowania interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i 15 ustawy oraz występowania przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, jak również brak jest regulacji dotyczących wspierania zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej - co stanowi istotne naruszenie art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Ponadto, w ocenie organu nadzoru, przedsięwzięcia ujęte w pkt 6 Programu, cel operacyjny 3, pkt 11 w zakresie przedsięwzięć ujętych pod lit. a i c, tj. dotyczących utrzymania i zwiększenia liczby obiektów sportowych i terenów rekreacyjnych oraz finansowania i dofinansowania modernizacji i remontów obiektów sportowych oraz ich wyposażenia - zaplanowane zostały bez podstawy prawnej. Wprawdzie katalog zadań Programu określony w art. 41 ustawy ma charakter otwarty, jednak wynikająca z art. 41 ust. 2 u.w.t. delegacja do określenia zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych nie obejmuje planowania wydatków z przeznaczeniem na tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb związanych z kulturą fizyczną, utrzymaniem i zwiększeniem liczby obiektów sportowych i terenów rekreacyjnych, jak również finansowaniem i dofinansowaniem modernizacji i remontów obiektów sportowych oraz ich wyposażenia. Ponieważ działania takie wykraczają poza zakres zadań związanych wyłącznie z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i skutkują wykorzystaniem środków pochodzących z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu na cele inne, niż wyłącznie na rozwiązywanie problemów alkoholowych, to konieczne było stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały.