Dnia 6 września 2005 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Henryk Wach Asesor WSA Barbara Orzepowska -Kyć Asesor WSA Krzysztof Targoński (spr.) Protokolant sekr. sąd. Joanna Spadek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2005 roku sprawy ze skargi Rady Miejskiej w D. na zarządzenie zastępcze Wojewody [...] z dnia [...] roku nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego: oddala skargę.
Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2004 r., sygn. akt III SA/GL 627/04 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie ze skargi Rady Miejskiej w D. na zarządzenie zastępcze Wojewody [...] z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy - zarządzenie zastępcze wydano na podstawie art. 98a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Wojewoda [...] stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego Rady Miejskiej w D. R. H., w związku z naruszeniem zakazu ustanowionego w art. 24 f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, tj. łączenia mandatu radnego z prowadzeniem działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której mandat posiada. Radny R. H. wynajmował do dnia [...] r. od Gminy D. dwa lokale użytkowe przy ul. [...]. Po tej dacie właścicielem lokali został wymieniony radny, ale właścicielem gruntu jest nadal Gmina, a radny posiada jedynie prawo użytkowania wieczystego tego gruntu. Te zmiany własnościowe nastąpiły po upływie terminu wskazanego w art. 9 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 124, poz. 1806). W lokalach tych radny prowadzi działalność gospodarczą - Firma Handlowa "[...]". Wojewoda uznał, że radny prowadząc tę działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy złamał zakaz określony w art. 24 f ust. 1 ustawy. o samorządzie gminnym. Zgodnie ze wskazanym art. 9 ustawy o zmianie ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. radny jednostki samorządu terytorialnego, wybrany w wyborach z [...] r., który nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia jednostki samorządu terytorialnego, z której został wybrany, obowiązany jest wykonać te obowiązki w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ze względu na niepodjęcie przez Radę Miejską w D., mimo wezwania Wojewody stosownej uchwały, po uprzednim zawiadomieniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zaistnieniu przesłanek do wygaśnięcia mandatu, Wojewoda [...] zarządzeniem zastępczym z [...] r. stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego R. H.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Rada Miejska w D. domagała się uchylenia zarządzenia zastępczego, z "jednej strony zgadzając się stanowiskiem Wojewody, a z drugiej strony ze stanowiskiem Rzecznika Praw Obywatelskich", który wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie, czy przepis art. 24 f ust. 1a ustawy o samorządzie gminnym jest zgodny z art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Podniesiono, że skoro Rada Miasta podjęła uchwałę nie stwierdzającą wygaśnięcia mandatu radnego, to Wojewoda nie miał prawnych podstaw do wydania zarządzenia zastępczego. Zgodnie z art. 98a ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym uprawnienie wojewody do wydania zarządzenia zastępczego powstaje wyłącznie wówczas, gdy rada gminy nie podejmie uchwały w zakresie dotyczącym wygaśnięcia mandatu radnego, a taką uchwałę Rada podjęła. Skarżąca zarzuciła Wojewodzie, iż nie skorzystał z możliwości stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały, a dwukrotnie wezwał Gminę do podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego.