Sprawa ze skargi Wojewody na zarządzenie Wójta Gminy w przedmiocie zakazu handlu w obrębie dróg gminnych
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Piotr Lechowski Sędziowie WSA Tadeusz Wołek NSA Wiesław Kisiel (spr.) Protokolant Monika Pilch po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 marca 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody na zarządzenie Wójta Gminy z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zakazu handlu w obrębie dróg gminnych I. stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia, II. określa, że zarządzenie nie może być wykonane.

Uzasadnienie strona 1/4

wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 marca 2008 r., sygn. akt III SA/Kr 903/07

1. W dniu [...] Wójt Gminy wydał zarządzenie nr [...] w sprawie zakazu handlu w obrębie dróg gminnych. W zarządzeniu zapisano, że jego podstawę prawną stanowią następujące przepisy: art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001, nr 142, poz.1591 z późn. zm., powoływanej w dalszym tekście niniejszego uzasadnienia jako "u.s.g."), art.19 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007, nr 19, poz.115 z późn. zm.) oraz art. 45 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005, nr 108, poz.908 z późn. zm.). Z dniem 1 lipca 2007 r. wprowadzono zakaz handlu w obrębie dróg gminnych w odległości mniejszej niż 3 metry od granicy pasa drogi gminnej (§§ 1 i 3 zarządzenia). Zakaz ten miał obowiązywać na ul. T. (działka nr ewidencyjny [...]), ul. L. (działka nr ewidencyjny [...]), drogach gminnych (bez nazw ulic) położonych na działkach o numerach ewidencyjnych [...] i [...].

2. Pismem z dnia 14 czerwca 2007 r. Wojewoda zwrócił się do Wójta Gminy o wyjaśnienia na temat wymienionego zarządzenia. Odpowiadając pismem z dnia 5 lipca 2007 r., Wójt Gminy oświadczył, że zarządzenia miało poprawić bezpieczeństwo w miejscu prowadzenia dotychczas handlu na drogach gminnych i bezpośrednio przylegających działkach. Drogi gminne objęte zarządzeniem są bardzo zatłoczone w dni targowe. Dodatkowo kupcy umieszczają swoje stragany bezpośrednio na granicy drogi, bądź w jej obrębie, wskutek czego kupujący znajdują się na drodze. W rezultacie drogi te są nieprzejezdne nawet dla karetek pogotowia i pojazdów straży pożarnej. Wydając powyższe zarządzenie Wójt nie miał zamiaru likwidować te przejawy działalności handlowej, a jedynie - odsunięcie jej o trzy metry od granicy pasa drogi. Stanowisko takie zostało wypracowane na spotkaniu z właścicielami placów w dniu 10 kwietnia 207 r.

3. W skardze z dnia 21 września 2007 r. Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności zarządzenia Wójta Gminy z dnia [...] w całości. Zdaniem Wojewody zaskarżone zarządzenie w sposób rażący narusza obowiązujący porządek prawny, albowiem zostało wydane bez podstawy prawnej.

Powołany w zarządzeniu art. 7 ust. 1 u.s.g. określa jedynie zakres zadań należących do gminy, ale bez przyznawania organowi wykonawczemu gminy kompetencji do wydawania aktów normatywnych w przedmiocie zakazu handlu. Kompetencje prawotwórcze nie zostały zapisane w art.19 ustawy o drogach publicznych, ani w art. 45 ust.1 pkt 4 Prawa o ruchu drogowym, powołane w zarządzeniu jako dalsza część jego podstawy prawnej. Wójt, będący organem jednostki samorządu terytorialnego, jest zarządcą dróg gminnych, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg (art. 19 ust. 2 pkt 4 ustawy o drogach publicznych). Również trzeci powołany w zaskarżonym zarządzeniu czyli art. 45 ust. 1 pkt 4 Prawa o ruchu drogowym, nie upoważnił wójta do wydania zarządzenia; ustanowił on zakaz wykorzystywania drogi publicznych lub poszczególnych jej części w sposób niezwiązany z ruchem drogowym. Wprawdzie nie budzi zastrzeżeń sama dbałość i troska gminy o zachowanie bezpieczeństwa i porządku na drogach gminnych. Jednak realizacja tych zadań nie może polegać na ustanawianiu zakazów, ograniczających sferę praw i wolności obywateli, w sposób nieprzewidziany przepisami prawa.

Strona 1/4