Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Renata Siudyka Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant st. sekr. sąd. Arkadiusz Kmiotek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2015 r. sprawy ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Gliwicach z dnia 19 grudnia 2013 r. nr XXXIX/832/2013 w przedmiocie szczegółowych warunków przyznania i ustalenia odpłatności za usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczególnych warunków częściowego lub całkowitego zwalniania od opłat, jak również trybu ich pobierania stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.
Wojewoda Śląski na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.) wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Miejskiej w Gliwicach z dnia 19 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i ustalania odpłatności za usługi opiekuńcze (...), jako sprzecznej z art. 50 ust. 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Organ nadzoru zarzucił, że uchwała nie określiła szczegółowych warunków przyznawania usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych. W § 1 pkt 1 i 2 powtórzono jedynie normy o charakterze powszechnie obowiązującym, co jest niezgodne z prawem. W uchwale nie uregulowano też istotnego zagadnienia, a mianowicie nie ustalono warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat za przedmiotowe usługi. Przez użycie w § 1 pkt 5 uchwały zwrotu "w szczególności w następujących przypadkach" stworzono otwarty katalog przypadków zwolnienia z odpłatności, co spowoduje uznaniowe działanie organu wykonawczego, niezgodne z wolą ustawodawcy.
Powołując się na orzecznictwo sądowe Wojewoda wywodził nadto, iż art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej nakłada na rady gmin obowiązek ustalenia m. in. szczegółowych warunków odpłatności za usługi. Jednym z dokumentów tych warunków jest zaś sposób ustalenia i wysokość kosztu usługi opiekuńczej i specjalistycznej usługi opiekuńczej. Brak określenia przesłanek kształtowania ceny za usługę w uchwale będącej aktem prawa miejscowego umożliwi organowi pomocy społecznej dowolność w rozstrzyganiu spraw. Kwestionowana uchwała nie zawiera zatem pełnej regulacji, a tym samym nie wypełnia delegacji ustawowej, co przemawia za zasadnością skargi.
W odpowiedzi na skargę organ samorządowy uznał ją za zasadną w całości stwierdzając jedynie, że zamiarem Rady Gminy nie było naruszenie obowiązujących przepisów prawa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skargę należało uwzględnić z przyczyn podniesionych przez organ nadzoru. Stanowisko zajęte w sprawie przez jednostkę samorządu terytorialnego zwalnia Sąd z konieczności rozwijania argumentacji skarżącego. Podzielić należy jego zasadniczy zarzut, że Rada Miejska nie wypełniła delegacji ustawowej z art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej. Przepis ten zobowiązywał ją w pierwszej kolejności do określenia szczegółowych warunków przyznawania usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych. Tymczasem zaskarżona uchwała, poza powtórzeniem przepisów ustawowych, postanowiła jedynie, iż zakres świadczonych usług, okres i miejsce świadczenia określone będą decyzją administracyjną, chociaż decyzyjny sposób przyznawania świadczeń wprost wynika z art. 106 ust. 1 cyt. ustawy. W istocie zatem szczegółowe warunki nie zostały określone.
Przepis art. 50 ust. 6 wymaga nadto określenia szczegółowych warunków odpłatności za omawiane usługi. Załącznik do uchwały podaje natomiast tylko procentowe wysokości tej odpłatności w oparciu o kryterium dochodowe, natomiast nie wskazuje, jak ta odpłatność jest ustalana.
Podzielić w końcu przyjdzie zarzut Wojewody, że wynikający z art. 50 ust. 6 nakaz określenia przez organ stanowiący szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia o odpłat wyklucza stworzenie otwartego katalogu sytuacji pozwalających na takie zwolnienie, a tak to zostało ujęte w § 1 pkt 5 zaskarżonej uchwały.
W tym stanie rzeczy wniosek skargi o stwierdzenie nieważności uchwały okazał się uzasadniony. Było to możliwe mimo upływu roku od podjęcia uchwały, gdyż stanowi ona akt prawa miejscowego (art. 94 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Dlatego też na podstawie art. 147 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono, jak w sentencji.
sw