Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.) Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz - Kunicka Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Pasiek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2013 r. sprawy ze skargi Gminy C. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odwołania dyrektora Ośrodka Promocji Kultury 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze; 2. określa, że zaskarżony akt nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od organu na rzecz strony skarżącej kwotę 240 zł (słownie dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] Wojewoda [...] stwierdził nieważność Zarządzenia Nr [...] Prezydenta Miasta C. z dnia [...] w sprawie odwołania Dyrektora Ośrodka Promocji Kultury "[...]" w C. jako sprzecznego z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j.Dz.U. z 2012 r. , poz. 406; dalej: ustawa).
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda wskazał na przepis art. 15 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, zgodnie z którym dyrektora instytucji kultury powołuje organizator na czas określony, z zastrzeżeniem ust. 3, po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję. Odwołanie dyrektora następuje w tym samym trybie. Zasięganie opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych nie jest konieczne w przypadku wyłonienia kandydata na dyrektora w drodze konkursu, o którym mowa w art. 16.
W ocenie Wojewody, z przepisu tego bezwzględnie wynika, iż warunkiem zgodnego z prawem odwołania dyrektora instytucji kultury jest zachowanie trybu w nim określonego, to znaczy zasięgnięcie opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję kultury.
Sporną kwestią w tej sprawie pozostaje problem zasięgania opinii stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję kultury.
Zdaniem Prezydenta Miasta C., wykładnia literalna przepisu, ze względu na zastosowanie spójnika "i" wskazuje na koniunkcję, co oznacza zasięganie opinii stowarzyszeń jednocześnie będących zawodowymi i twórczymi. W związku z tym nie zasięgano opinii stowarzyszeń zrzeszających osoby nie prowadzące profesjonalnej działalności twórczej. Na poparcie swojego stanowiska Prezydent przywołał wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2012 r. II OSK 254/11).
W ocenie Wojewody przepis wymaga zasięgania opinii stowarzyszeń zawodowych oraz stowarzyszeń twórczych. Wskazuje na ten sam wyrok NSA, w którym podkreślono, iż pojęcie stowarzyszenia twórcze należy rozumieć szeroko obejmując nim tak stowarzyszenia zrzeszające twórców, jak też prowadzące i inspirujące działalność kulturalną. Niedopuszczalne jest, jak wnosi organ nadzory z tegoż wyroku, zawężanie kręgu podmiotów, które mogą wypowiadać swoją opinię w sprawie odwołania dyrektora instytucji kultury. Sąd stwierdza, że " Ustawodawca wprowadzając obowiązek zasięgania opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych miał na uwadze przede wszystkim stworzenie możliwości wypowiedzenia się organizacji działających w dziedzinie szeroko pojętej kultury, co do powołania lub odwołania dyrektora instytucji kultury funkcjonującej na terenie działania tej instytucji."
Jako dodatkowy argument przemawiający na rzecz prezentowanego stanowiska Wojewoda wskazał na regulację zawartą w art. 16 ust. 4 pkt. ustawy, zgodnie z którym w skład komisji konkursowej powołuje się dwóch przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na zakres działania tej instytucji kultury. Użycie spójnika "lub" świadczy o tym, iż wolą ustawodawcy nie było to, aby w skład komisji konkursowej powoływać przedstawicieli stowarzyszeń będących jednocześnie zawodowymi i twórczymi.