Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Bożena Miliczek-Ciszewska, Sędzia WSA Małgorzata Walentek, Protokolant Katarzyna Lisiecka-Mitula, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2018 r. sprawy ze skargi Rady Miasta Katowice na zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego z dnia 13 grudnia 2017 r. nr NPII.4131.4.26.2017 w przedmiocie zmiany nazwy placu uchyla zaskarżone zarządzenie zastępcze.
Zarządzeniem zastępczym z dnia 13 grudnia 2017 r. nr NPII.4131.4.26.2017 w sprawie zmiany nazwy placu Wojewoda Śląski (dalej organ nadzoru lub Wojewoda) dokonał zmiany nazwy Placu "Wilhelma Szewczyka" położonego na terenie Miasta Katowice, obejmującego działki: nr 24/1, 24/2 i 56/2 karta mapy 27 obręb Śródmieście-Załęże będące własnością Miasta Katowice oraz działki nr 14, 22, 23, 56/4, 62/2, 66/1, 66/2, 67/2, 67/3, 68/3, 68/4 i 69/5 karta mapy 27 obręb Śródmieście-Załęże będące własnością Skarbu Państwa we współużytkowaniu wieczystym spółek: A S.A. z siedzibą w W. oraz B Sp. z o.o. z siedzibą w W., na "Marii i Lecha Kaczyńskich". Wykonanie zarządzenia powierzono Prezydentowi Miasta Katowice. Jednocześnie wskazano, że zarządzenie zastępcze wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego.
W uzasadnieniu Wojewoda odwołał się do regulacji prawnej zamieszczonej w art. 6 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. z 2016 r., poz. 744 ze zm.; dalej ustawa lub ustawa dekomunizacyjna). Wskazał, że pismem z dnia 19 września 2017 r. zwrócił się do Prezydenta Miasta Katowice z prośbą o udzielenie informacji dotyczącej Placu Wilhelma Szewczyka (dalej też Plac) poprzez podanie, czy plac ten jest drogą publiczną czy drogą wewnętrzną, komu przysługuje prawo własności nieruchomości, na których położony jest ww. plac oraz kto i kiedy nadał mu nazwę W. S.. W przypadku, gdy była to Rada Miasta Katowice (Rada Narodowa), poproszono o przesłanie stosownej uchwały wraz z uzasadnieniem. Przybliżył treść odpowiedzi z dnia 2 października 2017 r., w której poinformowano, że Plac W. S. położony na terenie Miasta Katowice stanowi drogę publiczną gminną, wymieniono numery działek ze wskazaniem ich statusu własnościowego i wskazano, że nazwa Plac W. S. dla jego obecnego obszaru została nadana uchwałą Nr XXII/439/16 Rady Miasta Katowice z dnia 2 marca 2016 roku zmieniającą uchwałę w sprawie zmiany nazw ulic w Katowicach (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016 r., poz. 1619). Placowi W. S. w Centralnym Rejestrze Ulic (ULIC) prowadzonym przez Główny Urząd Statystyczny nadano identyfikator 49842. Kolejno, organ nadzoru wskazał, że pismem z dnia 21 listopada 2017 r. Nr NPII.4100.214.2017 zwrócił się do Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o wydanie opinii dotyczącej zgodności nazwy placu W. S. w Katowicach z art. 1 ustawy. W dniu 13 grudnia 2017 r. została doręczona opinia nr BUW-940-237(81)/17 (dalej też opinia IPN) wskazująca, że w ocenie Instytutu Pamięci Narodowej nazwa placu W. S. w Katowicach jest niezgodna z art. 1 ust. 1 ustawy.
Następnie przywołano znaczną część tej opinii i odnosząc się do jej treści Wojewoda stwierdził, że w pełni podziela i przyjmuje wnioski z niej płynące, uznając konieczność zmiany nazwy Placu W. S., jako sprzecznej z art. 1 ust. 1 ustawy.