Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka (spr.) Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant st. sekr. sąd. Arkadiusz Kmiotek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2016 r. sprawy ze skargi Gminy C. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły oddala skargę.
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] r., Nr [...] Wojewoda [...], działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 1515, dalej: usg oraz ustawa samorządowa) stwierdził nieważność Zarządzenia Prezydenta Miasta C. z dnia [...] r. Nr [...] w sprawie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego im. [...] w C. nauczycielowi tego Liceum Ogólnokształcącego, jako niezgodnego z art. 36a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., Nr 2156 ze zm., dalej: ustawa lub uoso).
Uzasadniając rozstrzygnięcie, organ nadzoru przybliżył dotychczasowy przebieg postępowania, według chronologii zdarzeń, wskazując przy tym prawne regulacje przedmiotu. W tych ramach odnotował, że Zarządzeniem Nr [...] z dnia 31 sierpnia 2015 r. Prezydent Miasta C. powierzył pełnienie obowiązków dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego im. [...] w C. na okres od 1 września 2015 r. do czasu wyłonienia kandydata w drodze konkursu, nie dłużej niż do 30 czerwca 2016 r. - nauczycielowi dyplomowanemu tego Liceum, tj. M.K. Jednocześnie udzielił pełniącemu obowiązki dyrektora [...] LO pełnomocnictwa do działania w imieniu Prezydenta Miasta C., zgodnie z załącznikiem do niego (§ 2). Zarządzenie to jak zaznaczył zostało doręczone organowi nadzoru w dniu 29 września 2015 r. Jako podstawę prawną przedmiotowego zarządzenia wskazano art. 30 ust. 2 pkt 5 i art. 47 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty.
Organ nadzoru, po dokonaniu analizy treści Zarządzenia Prezydenta Miasta C. Nr [...], jak również po zapoznaniu się ze stanem faktycznym sprawy stwierdził, iż zostało ono wydane z istotnym naruszeniem art. 36a ustawy o systemie oświaty. Przepis ten stanowi, że kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu, przy czym kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska dyrektora (ust. 2). Jeżeli natomiast do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej, powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi (ust. 4). Zgodnie z art. 5c pkt 2 w przypadku szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, zadania i kompetencje organu prowadzącego określone w art. 36a wykonuje odpowiednio: wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd województwa. Oprócz dwóch opisanych wyżej sytuacji (przeprowadzenie konkursu, ustalenie kandydata) ustawa pozwala organowi prowadzącemu powierzyć - do czasu rozwiązania tej kwestii w trybie art. 36a ust. 2 lub ust. 4 - pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nic dłużej niż na okres 10 miesięcy (ust. 5).
W ocenie organu nadzoru z treści przepisu art. 36a ust. 5 ustawy wynika expressis verbis, że nauczycielowi można powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wyłącznie w sytuacji, gdy w szkole nie ma stanowiska wicedyrektora. Zaakcentował, że powierzenie pełnienia obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, jeżeli w szkole takie stanowisko istnieje, bądź nauczycielowi szkoły nie zostało w tym przepisie uzależnione od jego zgody. Jego zdaniem z art. 36a ust. 5 nie można także wywieść, że w przypadku, gdy z określonych względów obowiązków dyrektora szkoły nie można powierzyć wicedyrektorowi tej szkoły możliwość taka przechodzi na jednego z nauczycieli szkoły najbardziej predysponowanego do tych czynności. Przepis art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty musiałby wyraźnie pozwalać na takie rozwiązanie w sytuacji niemożności pełnienia obowiązków dyrektora szkoły przez wicedyrektora. W konsekwencji określenie "może" użyte w przepisie art. 36a ust. 5 ustawy o systemie oświaty należy odczytywać w sensie "może powierzyć pełnienie obowiązków albo może nie powierzać pełnienia obowiązków określonej osobie" (czyli nie skorzystać z możliwości określonej w art. 36a ust. 5), a nie w sensie "może powierzyć pełnienie obowiązków wicedyrektorowi albo może powierzyć pełnienie obowiązków innemu nauczycielowi". Wskazał przy tym, że stanowisko zbieżne z prezentowanym wyraziły wojewódzkie sądy administracyjne w Białymstoku w wyroku z dnia 27 marca 2008 r., sygn. akt II SA/Bk 177/08 oraz w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 27 września 2012 r. sygn. akt II SA/Go 579/12 - wszystkie przywoływane w uzasadnieniu orzeczenia sądów administracyjnych są dostępne w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem orzeczenia.nsa.gov.pl.