Sprawa ze skargi na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska (spr.) Protokolant sekr. sąd. Arkadiusz Kmiotek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2007 r. sprawy ze skargi I.G. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] nr [...] 2) zasądza na rzecz skarżącej od Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie strona 1/5

Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 marca 2006 r. uchylono decyzję Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] r. oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika z dnia [...] r., mocą których przyznano I. G. świadczenie pieniężne przysługujące na podstawie art. 2 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszą i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. Nr 87, poz. 395 ze zm.) za okres [...] miesięcy - tj. od [...] r. do [...] r. W motywach rozstrzygnięcia Sąd podał, że sprawa nie została w sposób wyczerpujący wyjaśniona do rozstrzygnięcia, a nadto zarzucił naruszenie art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Wskazując na fakt rozpoznania sprawy w oparciu o obcojęzyczne dokumenty, które uniemożliwiły stronie zapoznanie się z ich treścią, dodał, że tym bardziej zwraca uwagę brak rzetelnego uzasadnienia pozwalającego na poznanie motywów działania organu. Podkreślił, że jednym z istotnych czynników wpływających na umocnienie praworządności w administracji jest obowiązek organów administracji należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, którymi kierowały się te organy w toku załatwienia sprawy. Motywy te powinny znaleźć się w uzasadnieniu faktycznym i prawnym decyzji, gdyż strony postępowania mają prawo znać argumenty i przesłanki podejmowanych decyzji. Bez zachowania tego elementu decyzji, strony nie mają możliwości obrony swoich słusznych interesów, zaś sąd administracyjny nie może dokonać należytej oceny rozstrzygnięcia w aspekcie jego zgodności z prawem. Jednocześnie Sąd wskazał, że przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ powinien się kierować się przyjętymi i utrwalonymi poglądami, prezentowanymi zarówno w judykaturze jak i w literaturze. Odniósł się w tej części do dwóch zagadnień, a mianowicie uznania za pracę przymusową tylko tej, która świadczona była w czasie wojny, gdyż z chwilą wyzwolenia danego terenu spod okupacji niemieckiej, praca wykonywana przez osoby deportowane, chociażby nadal była wykonywana i traktowana jako konieczna dla zachowania egzystencji, to jednak nie była przymusową i drugiej kwestii - sposobu liczenia okresu pobytu na deportacji -ustawa mówi "za każdy pełny miesiąc trwania pracy", przy czym w ocenie Sądu termin ten powinien być liczony a momento ad momentum jak stanowi art. 112 kodeksu cywilnego.

Po przeprowadzeniu ponownego postępowania, decyzją Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] r. Nr [...] przyznano I. G. uprawnienie do świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu osadzenia w obozie pracy przymusowej w wymiarze łącznie [...] miesięcy, tj. w okresie od [...] r. do [...] r., natomiast odmówiono przyznania uprawnienia do tego świadczenia za [...] r. oraz za okres od [...] do [...] r. W podstawie materialnoprawnej decyzji przywołane zostały przepisy art. 2 pkt. 2 lit. a i art. 4 ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. Nr 87, poz. 395 ze zm.). W uzasadnieniu wyjaśniając motywy postępowania, wskazano, że z akt sprawy wynika, że I. G. wraz z rodzicami została deportowana do III Rzeszy w dniu [...] r. do miejscowości B. k/ S. i przebywała tam do połowy [...] r. Jednakże przywołując treść przepisu art. 2 ustawy oraz utrwalone orzecznictwo wyjaśniono, że okresu pracy po wyzwoleniu terenu spod okupacji nie można uznać za pracę przymusową - dlatego nie zaliczono okresu od [...] do [...] r.. W odniesieniu do daty początkowej, odwołując się do ustawy, która mówi o świadczeniu "za każdy pełny miesiąc trwania pracy", to skoro deportacja nastąpiła w dniu [...] r. -nie można mówić o całym miesiącu tylko o [...] dniach pracy, zaś z uwagi na wyzwolenie S. w dniu [...]r. dodatkowo do tego czasu można doliczyć tylko [...] dni, co w sumie daje co najwyżej [...] dni, które nie stanowią pełnego miesiąca. W związku z powyższym nie można uznać, że zainteresowana przebywała na deportacji pełne [...] miesięcy.

Strona 1/5