Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 maja 2014 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na zarządzenie Prezydenta Miasta Z. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ustalenia opłat za udostępnianie informacji publicznej stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia Prezydenta Miasta Z. z dnia [...] roku nr [...].
Wojewoda [...] pismem procesowym z dnia [...] wniósł o stwierdzenie nieważności Zarządzenia Prezydenta Miasta Z. Nr [...] z dnia [...] w sprawie ustalenia opłat za udostępnianie informacji publicznej (dalej: Zarządzenie) ze względu na jego sprzeczność z art. 15 ustawy z dnia z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) oraz art. 7 Konstytucji RP.
Zgodnie z § 1 ust. 1 Zarządzenia, " z tytułu udostępnienia informacji publicznej w formie pisemnej lub elektronicznej od wnioskodawcy pobiera się opłatę stanowiącą zwrot kosztów poniesionych z powodu żądanego przez wnioskodawcę sposobu udostępnienia lub konieczności przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku". Opłatę pobiera się z góry (§ 1 ust. 2), przy czym o jej wysokości , terminie jej uiszczenia i sposobie dokonania opłaty informuje się w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (§ 1 ust. 3). Nieuiszczenie opłaty we wskazanym terminie powoduje umorzenie postępowania o udostępnienie informacji publicznej (§ 1 ust. 4). Opłatę za nośniki zawierające informację publiczną określa § 1 ust. 5, a § 1 ust. 6 wskazuje, że za usługi operatora pocztowego pobiera się opłatę zgodną z cennikiem powszechnych usług pocztowych operatora publicznego. Jednocześnie, zgodnie z § 1 ust. 7 Zarządzenia, w razie wystąpienia dodatkowych kosztów nie ujętych w powołanych wyżej postanowieniach dokonuje się indywidualnego ustalenia opłaty.
W ocenie organu nadzoru, podstawy prawnej określenia trybu udostępniania informacji publicznej oraz opłat związanych z udostępnieniem lub przekształceniem informacji w formę wskazaną we wniosku nie mogą stanowić przepisy wskazane przez Prezydenta Miasta Z. Z postanowień art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, kształtującego władztwo organizacyjne prezydenta, jako kierownika urzędu gminy, nie można wywodzić uprawnień przekraczających sferę organizacji, a dotyczących realizacji konstytucyjnego prawa do informacji (art. 61 Konstytucji RP), o ile takie uprawnienia nie zostały wyraźnie określone w przepisach odrębnych. Podstawy takiej nie daje również ustawa o dostępie do informacji publicznej, w szczególności przepis art. 15. Ustawa wprowadza zasadę bezpłatnego dostępu do informacji publicznej (art. 7), zastrzegając, że jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1 podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom (art. 15 ust. 1). W tym przypadku podmiot ten, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje, po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że dokona on w tym terminie zmiany wniosku w zakresie i sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek (art. 15 ust. 2).