Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant st. ref. Ewa Pasiek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2009 r. sprawy ze skargi Gminy M. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie wysokości ekwiwalentu dla członków ochotniczej straży pożarnej z tytułu uczestnictwa w działaniu ratowniczym lub szkoleniu ratowniczym uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze
Uchwałą z dnia [...] r., nr [...], na zasadzie art.18 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 ze zm.) oraz art. 28 ust.1 i 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 ze zm.), Rada Gminy M. ustaliła ekwiwalent pieniężny dla członków jednostek ochotniczych straży pożarnych z terenu Gminy w wysokości [...] zł/godzinę dla uczestników działań ratowniczych oraz [...] zł/godzinę i [...] zł/godzinę dla uczestników szkolenia pożarniczego odpowiednio, gdy szkolenie odbywa się poza Gminą i na jej terenie (§ 1). W § 2 postanowiono, że ekwiwalent ten nie przysługuje, gdy za czas nieobecności wypłacono wynagrodzenie na podstawie odrębnych przepisów. Wykonanie uchwały powierzono wójtowi, nadto określono, że uchwała ta wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia we właściwym dzienniku urzędowym i ma zastosowanie do obliczania ekwiwalentu począwszy od dnia [...] r. Uchwała ta wpłynęła do Wojewody [...] w dniu [...] r.
W wyniku wszczętego w dniu [...] r. postępowania nadzorczego, zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym, nadanym w placówce pocztowej w dniu [...] r., a doręczonym Radzie Gminy M. w dniu [...] r., Wojewoda [...] - powołując się na przepis art.91 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym - stwierdził nieważność powyższej uchwały. Doszedł bowiem do przekonania, że jest ona niezgodna z przepisem art.28 ust.1 w związku z art.28 ust.3 cytowanej powyżej ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz art.13 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449 ze zm.). W szczególności, w ocenie Wojewody organ gminy ustalając wysokość przedmiotowego ekwiwalentu nie jest uprawniony do jego różnicowania w zależności od tego, czy przysługuje on za udział w działaniach ratowniczych czy w szkoleniu. Konkluzję tę wywiódł z funkcji ekwiwalentu, który stanowić ma rekompensatę za utracone zarobki w związku z nieobecnością w pracy spowodowaną uczestnictwem członka ochotniczej straży pożarnej w w/w czynnościach. Jest to zatem zryczałtowana rekompensata za utracone zarobki w związku z nieobecnością w pracy. Wojewoda zakwestionował nadto zapis § 2 uchwały, twierdząc, że stanowi on powtórzenie przepisu art.28 ust.3 cytowanej ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r., co jest niezgodne z zasadami poprawnej legislacji. Wreszcie podważył stanowisko Gminy M. sprowadzające się do oceny, iż sporna uchwała ma charakter prawa miejscowego, o czym świadczy treść § 6 precyzującego sposób jej publikacji i datę wejścia w życie. Zdaniem organu nadzoru jej normy nie noszą cech generalnych i abstrakcyjnych, przeto nie powinna ona być tak traktowana, zatem też błędnie określono jej datę wejścia w życie i reguły obowiązywania.
W nadanej w placówce pocztowej w dniu [...] r. skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Gmina M. domagała się uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia, eksponując zarzuty naruszenia przez Wojewodę [...] art. 88 ust.1 Konstytucji RP i art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych poprzez przyjęcie, że przedmiotowa uchwała nie jest aktem prawa miejscowego, nadto art.28 ust.1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej poprzez uznanie, że uchwała w zakresie ekwiwalentu dla członków jednostek ochotniczych straży pożarnych nie może różnicować wysokości tego świadczenia. W jej uzasadnieniu wskazano, iż skoro objęta zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym uchwała zawiera przepisy o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, bo na jej brzmienie może się powołać każdy członek ochotniczej straży pożarnej w każdym czasie, nie jest ona więc skierowana do konkretnych osób, ani ograniczona czasowo, nie jest przeto aktem kierownictwa wewnętrznego, także z powodu tego, że ochotnicze straże pożarne nie są jednostkami organizacyjnymi gmin. Zatem sporna uchwała, w ocenie skarżącej, jest aktem prawa miejscowego. Dlatego zakwestionowanie jej § 6 uznano za błędne. Nadto w motywach skargi podano, że orzecznictwo cywilne i opinie prawne, jakie uzyskała Gmina, potwierdzają jej stanowisko o możliwości zróżnicowania wysokości ekwiwalentu. Jest on bowiem równowartością wkładu, jaki wnosi członek ochotniczej straży pożarnej w akcje ratownicze czy szkolenia, toteż w związku z odmiennościami obu tych stanów faktycznych, zasadne jest zróżnicowanie wysokości stawek należnych z tego tytułu. W ocenie Gminy M. ekwiwalent nie stanowi odpowiednika wynagrodzenia za pracę także z tego powodu, że kwota z tego tytułu jest zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych. Dlatego rozstrzygnięcie nadzorcze w tej części uznała za chybione.