Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Walentek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz - Kunicka Protokolant Paulina Kowalczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lipca 2011 r. przy udziale Prokuratora Okręgowego w Gliwicach sprawy ze skargi Wojewody [...] na uchwałę Rady Miejskiej w U. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie szkół i placówek oświatowo - wychowawczych 1) stwierdza nieważność § 3 ust. 1 pkt 1 zaskarżonej uchwały i określa, że w tej części nie może być ona wykonana ; 2) oddala skargę w pozostałej części.
Uchwałą z dnia [...]r., nr [...]Rada Miasta U. określiła zasady odpłatności za usługi świadczone przez publiczne przedszkola prowadzone przez Miasto U. W podstawie prawnej uchwały powołano art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w związku z art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.). W § 1 uchwały ustalono, że usługi świadczone przez te przedszkola w zakresie podstawy programowej określonej w rozporządzeniu ministra właściwego ds. oświaty są realizowane bezpłatnie w wymiarze 5 godzin dziennie. W § 3 ust. 1 pkt 1 omawianej uchwały ustalono natomiast, że opłata, o której mowa w § 2 (czyli opłata za świadczenia przekraczające podstawę programową) obejmuje sprawowanie opieki nad dzieckiem w czasie przekraczającym godziny realizacji podstawy programowej. W § 3 ust. 2 określono, że zakres świadczeń, zasady pobierania opłat miesięcznych za świadczenia, termin obowiązywania umowy oraz warunki jej wypowiedzenia określa umowa cywilnoprawna zawierana pomiędzy dyrektorem przedszkola a rodzicem (opiekunem prawnym) dziecka.
Wojewoda [...] w skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wniósł o stwierdzenie nieważności wskazanej wyżej uchwały w części dotyczącej § 3 ust. 1 pkt 1 oraz § 3 ust. 2. W motywach skargi organ nadzoru wskazał, że stosownie do art. 6 ustawy o systemie oświaty jedną z podstawowych cech przedszkola publicznego jest bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Podkreślił przy tym, że regulacja § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 61, poz. 624 ze zm.) przekazuje do materii statutowej określenie czasu przeznaczonego na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego, który nie może być krótszy niż 5 godzin dziennie. Organ wskazał, że przepis ten jednak nie ma wpływu na zakres podstawy programowej, ale oznacza jedynie to, że czas przeznaczony na jej realizację nie może być krótszy niż 5 godzin dziennie. Dla podjęcia uchwały w trybie art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty konieczne jest zatem wyspecyfikowanie takich świadczeń, które pozostają poza normatywną podstawą programową, określoną w załączniku do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r.. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009r. Nr 4, poz. 17), bowiem tylko te mogą być z woli rady gminy odpłatne i tylko tych świadczeń może dotyczyć uchwała. Za takie jednak, zdaniem organu, nie mogą być uznane zajęcia opiekuńcze wymienione w § 3 ust. 1 pkt 1 przedmiotowej uchwały, gdyż mieszczą się one w zakresie podstawy programowej. Wojewoda powołując się na stanowisko wyrażone w orzecznictwie sądów administracyjnych podniósł, że sprawowanie opieki nad dziećmi wiąże się integralnie z całym procesem wychowania przedszkolnego i nie może być z niego wyłączone w żadnym razie. W podstawie programowej świadczenia te są określone jako funkcja opiekuńcza lub czynności opiekuńcze. Zgodnie z treścią załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze pełnią funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształtujące.