Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Jarosław Łuczaj Sędziowie sędzia WSA Anita Wielopolska (spr.) asesor WSA Anna Sidorowska-Ciesielska po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 6 lutego 2020 r. sprawy ze skargi P. Z., A. S., R. K., B. K. i A. S. na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] kwietnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] marca 2017 r. nr [...] 2. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi solidarnie na rzecz skarżących P. Z., A. S., R. K., B. K. i A. S.kwotę 680 (sześćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2019 roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez P. Z., A. S., R. K. , B. K. , A. S. i B. K. - spadkobierców A. K. , reprezentowanych przez profesjonalnego pełnomocnika, na postanowienie Wojewody [...] znak: [...] , z dnia [...] marca 2017 r., w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego - utrzymał ww postanowienie w mocy.
W sprawie ustalono następujący stan faktyczny.
Zaświadczeniem z dnia [...] kwietnia 1977 r. znak [...] Naczelnik Miasta i Gminy w [...] stwierdził nabycie z mocy prawa przez Skarb Państwa nieruchomości rolnej o pow. 29,23 ha położonej w miejscowości [...] , gm. [...] , składającej się z działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] . Jej właścicielką na mocy aktu własności ziemi z dnia [...] października 1973 r. wydanego przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w [...] - Wydział [...] była A. K.
Zgodnie z treścią zaświadczenia z dnia [...] kwietnia 1977 r. wydanego przez Naczelnika Miasta i Gminy [...] w związku z wyjazdem A. K. do [...] na pobyt stały i utratą obywatelstwa polskiego przedmiotowa nieruchomość przeszła na własność Skarbu Państwa, na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1961 r. Nr 22, poz. 159 ze zm.). Na podstawie postanowienia Państwowego Biura Notarialnego w [...] z dnia [...].06.1977 r. doszło do wpisu do księgi wieczystej prawa własności przedmiotowego gospodarstwa rolnego na rzecz Skarbu Państwa.
Ww spadkobiercy A. K. w piśmie z dnia 17 stycznia 2017 r. skierowanym do Wojewody [...] wystąpili z wnioskiem o wydanie rozstrzygnięcia, iż nabycie powyższej nieruchomości przez Skarb Państwa nastąpiło bez podstawy prawnej. Ich zdaniem, Skarb Państwa nigdy nie nabył własności przedmiotowej nieruchomości na powyższej podstawie. Powołany bowiem przepis wymienia tylko osoby objęte dekretem o majątkach opuszczonych i [...], którym wobec uzyskania przez nie stwierdzenia narodowości polskiej służyło obywatelstwo polskie, nie wymienia natomiast następców prawnych tych osób, w szczególności nie wymienia spadkobierców tych osób. W tym zakresie wnioskodawcy powołali się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2012 r. sygn. akt III CZP 88/11.
Wojewoda [...] , nie zgodził się z powyższym stanowiskiem i na podstawie art. 61a § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, powołanym postanowieniem odmówił wszczęcia ww postępowania wskazując, iż w niniejszej sprawie zachodzi przesłanka przedmiotowa, w postaci braku podstawy w prawie materialnym, do merytorycznego rozpatrzenia wniosku, co w konsekwencji powoduje, iż postępowanie nie może być wszczęte. Uzasadniając swoje stanowisko w zakresie wystąpienia przesłanki "inne uzasadnione przyczyny" zawartej w ww art. 61 a § 1 k.p.a., Wojewoda powołał się na orzecznictwo sądów administracyjnych i stwierdził, iż powyższe oznacza powstanie sytuacji, które w oczywisty sposób uniemożliwiają wszczęcie postępowania, min. jak w badanej sprawie - w przepisach prawa brak jest podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia sprawy w trybie administracyjnym. Taka przesłanka ma charakter formalny i sprowadza się do niedopuszczalności wszczęcia postępowania z powodów podmiotowych lub przedmiotowych (wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: z dnia 14 kwietnia 2014 r. sygn. akt VII SA/Wa 65/14, z dnia 10 września 2014 r. sygn. akt VII SA/Wa 141/14, wyrok Wojewódzkiego Sądu administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 7 września 2016 r. sygn. akt I SA/Bd 366/16, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 14 lipca 2016 r. sygn. akt III SA/Lu 1638/15). W ocenie Wojewody [...] dokument wydany przez Naczelnika Miasta i Gminy [...] , nazwany "zaświadczeniem", stanowił w istocie oświadczenie tego organu stwierdzające przejście z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa własności przedmiotowej nieruchomości, zawierające zarazem wniosek o wpis prawa własności Skarbu Państwa w księdze wieczystej. Zarówno w ustawie z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, uchylonej z dniem 1 sierpnia 1985 r. przez art. 100 pkt 5 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99 ze zm.) ani w powyższej ustawie, uchylonej z dniem 1 stycznia 1998 r. przez art. 241 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r., poz. 2147 ze zm.) nie została uregulowana kwestia wydawania decyzji potwierdzających przejście prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w przypadkach określonych w art. 38 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach. Wobec powyższego, z uwagi na brak podstawy w prawie materialnym do merytorycznego rozpatrzenia wniosku, postępowanie te nie mogło zostać wszczęte.