Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alina Balicka, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec (spr.) Sędzia WSA Tomasz Wykowski, Protokolant Izabela Urbaniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2009 r. sprawy ze skargi M. M. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2008 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu wniosku o udostępnienie danych osobowych - oddala skargę -
Zaskarżonym do Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia [...] października 2008 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji utrzymał w mocy postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] września 2008 r. w przedmiocie zwrotu wniosku o udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych dotyczących W. D. oraz D. D..
W uzasadnieniu Minister stwierdził, iż jego zdaniem Wojewoda [...] prawidłowo uznał, iż M. M. działający jako kurator spadku nie może być traktowany jako podmiot wskazany w art. 44h ust. 1 pkt 4 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r., Nr 139 poz. 993 ze zm.), tj. jako podmiot ubiegający się o dane ze zbioru meldunkowego z uwagi na realizację zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach. W konsekwencji brak było zdaniem Ministra podstaw do uznania, iż udostępnienie danych powinno nastąpić nieodpłatnie. Przytoczył, że w ocenie Wojewody - stosownie do treści art. 666 § 1, 667, 939 § 1 i 940 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego - kurator spadku z własnych funduszy czyni wydatki niezbędne do sprawowania funkcji, a zwrot wydatków będzie mógł w pierwszej kolejności pokryć z masy spadkowej. Pogląd ten Minister podzielił wskazując, iż nie można uznać, że realizuje on zadania publiczne i powinien być zwolniony z obowiązku ponoszenia opłat za udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych.
Na to postanowienie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł M. M. - kurator spadku po T. D., zarzucając naruszenie:
* art. 44h ust. 8 pkt 1 w zw. z art. 44h ust. 1 pkt 4 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych przez błędne przyjęcie, iż w ramach prowadzonych poszukiwań spadkobierców kurator spadku nie korzysta ze zwolnienia z opłaty za udostępnienie danych,
* art. 666 § 1 Kpc przez nieuwzględnienie, iż spadek nieobjęty pozostaje pod pieczą sądu spadku, a kurator spadku w zakresie ustalania spadkobierców działa jako organ pomocniczy sądu spadku,
* art. 21 ust. 1 Konstytucji RP oraz protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji o
Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności przez nieuwzględnienie w procesie wykładni i stosowania prawa zasady ochrony spadku nieobjętego w ramach
* Sygn. akt IV SA/Wa 2004/08 ochrony dziedziczenia przez zapewnienie efektywności instytucji kurateli spadku i zarządu spadku nieobjętego. Podnosząc powyższe naruszenia wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
W uzasadnieniu skargi kurator spadku podniósł, iż podtrzymuje wyrażone w postępowaniu administracyjnym stanowisko, iż zarząd spadkiem nieobjętym i podjęcie próby ustalenia spadkobierców jest zadaniem publicznym. Obowiązek roztoczenia pieczy nad spadkiem nieobjętym ciąży zgodnie z protokołem nr 1 Konwencji oraz art. 21 ust. 1 Konstytucji na organach władzy publicznej. Regulacje europejskie oraz konstytucyjne statuują zasadę ochrony spadku nieobjętego w ramach ochrony dziedziczenia, która to zasada podlega, zdaniem skarżącego, uwzględnieniu nie tylko w ramach procesu stanowienia prawa, ale także na etapie jego wykładni i stosowania. W zakresie ustalania spadkobierców kurator działa jako organ pomocniczy sądu spadku zbierając informacje niezbędne do stwierdzenia nabycia spadku. W sprawie niniejszej zdaniem kuratora chodzi o wniosek złożony w ramach poszukiwań spadkobierców. Kurator spadku działa ponadto na dwóch płaszczyznach. Pierwszą jest ustalenie spadkobierców, a drugą jest zarząd majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku. Na drugiej płaszczyźnie kurator reprezentuje wyłącznie interesy spadkobierców jako ich przedstawiciel ustawowy, zaś w płaszczyźnie pierwszej gromadzi informacje i dokumenty służące sądowi spadku do stwierdzenia nabycia spadku i czyni to z pozycji organu pomocniczego sądu spadku.