Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wójcik (spr.), Sędziowie sędzia WSA Katarzyna Golat, sędzia WSA Łukasz Krzycki, Protokolant ref. staż. Agnieszka Jastrzębska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 marca 2017 r. sprawy ze skargi M. O. i W. J. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji. oddala skargę
Decyzją z dnia [...] czerwca 2016 r. Nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji utrzymał w mocy decyzję własną z [...] kwietnia 2016r. Nr [...], orzekająca o umorzeniu na podstawie art. 105 § 1 k.p.a postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydium Rady Narodowej w W. z [...] sierpnia 1952r. Nr [...] w sprawie zarządzenia likwidacji stowarzyszenia p.n. "Towarzystwo [...]" (dalej: T[...]).
W uzasadnieniu organ wskazał, że 21 marca 2012 r. do Ministra Spraw Wewnętrznych wpłynął wniosek M. O. i W. J. o stwierdzenie nieważności, na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa, wskazanej w sentencji decyzji.
W toku postępowania zarówno organ nie potwierdził, ani też Wnioskodawcy nie udowodnili jednak w sposób bezsporny, iż posiadają interes prawny, by uzyskać przymiot strony postępowania.
Organ wskazał, że zgodnie z wypracowanym stanowiskiem orzeczniczym sądów administracyjnych (por. np. wyrok NSA z dnia 18 marca 1995 r., I SA 2035/93 ONSA 1996/2/75) stroną postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o likwidacji (rozwiązaniu) stowarzyszenia mogą być tylko osoby fizyczne - byli członkowie zlikwidowanego stowarzyszenia. Prawo do bycia członkiem było ich niezbywalnym prawem osobistym, zatem na tej podstawie mogą oni żądać weryfikacji decyzji dotyczącej bytu stowarzyszenia (sfery organizacyjnej).
Kluczowe w sprawie było więc stwierdzenie Pełnomocnika Wnioskodawców zawarte we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy z dnia [...] kwietnia 2016 r., iż sami Wnioskodawcy "nie dysponują żadną dokumentacją, która mogłaby potwierdzić fakt, iż byli oni członkami stowarzyszenia".
Ponadto, by potwierdzić legitymację Wnioskujących do posiadania statusu strony ww. postępowania organ pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. zwrócił się do pełnomocnika Wnioskujących o nadesłanie dokumentów mogących: potwierdzić, że pani M. O. i pan W. J. byli członkami T[...]. W odpowiedzi pełnomocnik Wnioskujących przywołała jedynie załączoną do pierwotnego wniosku kopię (tylko częściowo wypełnionej) deklaracji członkowskiej pani M. B. (obecnie O.). Przywołana deklaracja członkowska (kopia dokumentu datowanego na 8 lipca 1949 r. w aktach sprawy) zawierała jednak jedynie podpis zainteresowanej, a brakowało zarówno danych członków wprowadzających, jak i podpisów członków Zarządu T[...], których wymóg wynikał z treści § 5 ówczesnego statutu Stowarzyszenia ("o przyjęciu nowych członków decyduje Zarząd na zasadzie pisemnej deklaracji kandydata, opatrzonej podpisami 2-ch członków rzeczywistych Towarzystwa"), zatem po analizie nie została ona uznana za posiadającą moc dowodową w sprawie.
Zwrócił się także z prośbą o nadesłanie posiadanej dokumentacji ww. Stowarzyszenia do: Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Archiwum Akt Nowych w W. a także do Archiwum Państwowego W. z siedzibą w W. Żadne dokumenty archiwalne nie potwierdziły faktu członkostwa Wnioskujących w przedmiotowym Stowarzyszeniu przed jego likwidacją, która nastąpiła na mocy kwestionowanej decyzji z 1952 r., ani też po niej. Dodatkowo, dokonano weryfikacji informacji o historii Stowarzyszenia w internecie. Na podstawie analizy następujących stron internetowych ustalono, iż Wnioskodawcy byli na pewnym etapie związani z [...] K. L. "[...]", ale nie potwierdza to w żaden sposób tezy, iż byli oni członkami Stowarzyszenia "Towarzystwo [...]", które je finansowało. Organ wskazał, że powyższych źródeł wynika jedynie, iż pan W. J. był w 1945 roku mianowany intendentem kolonii [...] w S., a pani M. B. prowadziła od 1948 r. dla K. L. "[...]" sprawy księgowe [...], a następnie księgowość [...] i obecnego Towarzystwa "[...]" (przez większość czasu społecznie).