Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec (spr.), Sędziowie sędzia WSA Katarzyna Golat, sędzia WSA Tomasz Wykowski, Protokolant ref. staż. Paweł Smulski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2014 r. sprawy ze skarg Towarzystwa K. w N. w likwidacji i proboszcza parafii [...] w N. księdza J. P. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych na rzecz skarżących Towarzystwa K. w N. w likwidacji i proboszcza parafii [...] w N. księdza J. P. kwotę 897 (osiemset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
IV SA/Wa 2995/13
U Z A S A D N I E N I E
Zaskarżoną do Sądu Administracyjnego decyzją z dnia [...].09.2011 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...].07.2011 r., stwierdzającą nieważność decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...].12.2008 r., którą stwierdzono nieważność decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. z [...].04.1952 r. w zakresie, w którym orzekała o likwidacji (rozwiązaniu) stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo K. w N. oraz decyzji Prezydium Rady Ministrów Zespołu II Biura Społeczno-Administracyjnego z [...].06.1952 r.
Stan sprawy przedstawia się następująco.
W sprawie nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. z [...].04.1952 r. w zakresie, w którym orzekała o likwidacji (rozwiązaniu) stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo K. w N. oraz decyzji Prezydium Rady Ministrów Zespołu II Biura Społeczno-Administracyjnego z [...].06.1952 r. - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji orzekł na wniosek proboszcza parafii Św. M. w N., który uprawnienia swe do kwestionowania wskazanych decyzji wywiódł z § 23 statutu stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo K. w N.. Minister uwzględnił także § 17 cyt. statutu stwierdzający, że sprawami tego Towarzystwa zarządza m. in. Wydział, który składa się m. in. z "każdoczasowego proboszcza rzym. kat.". Jedyną taką parafią w N. była wówczas Parafia Św. M.. Członkostwo w Towarzystwie proboszcza parafii Św. M. w N. podkreślało związek stowarzyszenia ze strukturami kościelnymi. W tym zakresie statut nie był zmieniany. Do zakresu działania Wydziału należała opieka nad Zakładem, zarządzanie majątkiem Towarzystwa, sprawy dot. członkostwa Towarzystwa (§ 25 statutu). Mając na uwadze wskazane sformułowania statutu przyjęto, że proboszcz parafii Św. M. w N. - ks. A. J. był legitymowany do żądania stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. z [...].04.1952 r. w zakresie, w którym orzekała o likwidacji (rozwiązaniu) stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo K. w N. oraz decyzji Prezydium Rady Ministrów Zespołu II Biura Społeczno-Administracyjnego z [...].06.1952 r. Miał interes prawny w popieraniu takiego żądania.
W prowadzonym wówczas (w 2008 r.) postępowaniu nieważnościowym ustalono, że przedmiotowe decyzje obu instancji z 1952 r. wydane zostały z rażącym naruszeniem art. 26 rozporządzenia Prezydenta RP z 27.10.1932 r. Prawo o stowarzyszeniach, który to nie pozostawiał miejsca na uznanie administracyjne organu. Stwierdzono wówczas, że w 1952 r. przyjęto w sposób nieuprawniony, sprzeczny ze stanem faktycznym, że stowarzyszenie to "faktycznie istnieć przestało", podczas gdy aktywnie działało w okresie powojennym. Zachowane dokumenty wskazują na to, że ograniczenie niektórych jego sfer działalności, wynikało z celowych działań ówczesnej władzy, dążącej do przejęcia majątku stowarzyszenia. Towarzystwo natomiast nadal prowadziło działalność, o czym świadczyły protokoły z posiedzeń Wydziału stowarzyszenia, zeznania z [...].10.2007 r. siostry J. B., wychowanki tego Domu, wyciągi z historii Kościoła parafialnego Św. M. w N.). Towarzystwo prowadziło dom dla sierot, którym zajmowały się Siostry S. Przejęcie Zakładu nastąpiło, w trakcie prowadzenia przez stowarzyszenie działalności. Miało to miejsce w czasie, gdy proboszczem wskazanej parafii był ks. L. Minister stwierdzając nieważność jego likwidacji w 2008 r. podkreślił, że żądać nieważności rozwiązania stowarzyszenia mogą wyłącznie jego byli członkowie. Natomiast nieważności przejęcia majątku po rozwiązanym stowarzyszeniu może żądać reaktywowane przez byłych członków stowarzyszenie, przez swe organy statutowe.