Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno, Sędziowie NSA Joanna Runge - Lissowska /spr./, Leszek Włoskiewicz, Protokolant Urszula Radziuk, po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Klaudiusza M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 11 maja 2004 r. sygn. akt II SA/Wr 521/2001 w sprawie ze skargi Klaudiusza M. na decyzję Wojewody O. z dnia 31 stycznia 2001 r. (...) w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości i odszkodowania oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 11 maja 2004 r., II SA/Wr 521/2001, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu stwierdził nieważność decyzji Wojewody O. z dnia 31 stycznia 2001 r. (...) i poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta O. z dnia 38 kwietnia 2000 r. (...), w części zobowiązującej Zarząd Miasta O. do wypłaty odszkodowania za wywłaszczoną od Klaudiusza M. nieruchomość, w pozostałej części, tj. w zakresie dotyczącym wysokości odszkodowania, skargę Klaudiusza M. oddalił.
Ww. decyzjami zostały wywłaszczone, na rzecz Skarbu Państwa, nieruchomości stanowiące własność Klaudiusza M. za odszkodowaniem w wysokości wynikającej z operatu biegłego, wykonanego na zlecenie organu, bowiem operat wykonany na zlecenie właściciela wywłaszczonych nieruchomości, nie mógł stanowić podstawy wyliczenia odszkodowania, jak wynika z opinii Polskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców Wyceny Nieruchomości, do którego organ odwoławczy zwrócił się, porównując oba operaty, znacznie różniące się określeniem wartości nieruchomości. Do wypłaty odszkodowania został zobowiązany Zarząd Miasta O., zaś skarga, którą wniósł Klaudiusz M., dotyczyła tylko ustalenia odszkodowania.
Stwierdzając nieważność decyzji organów obu instancji w części zobowiązującej Zarząd Miasta do wypłaty odszkodowania Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że z przepisu art. 132 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami/Dz.U. 2002 nr 46 poz. 543 ze zm./ wynika, kogo obciąża odszkodowanie, przy czym zobowiązanie do jego wypłacenia wynika wprost z ustawy, to rozstrzygnięcie w decyzji administracyjnej o organie zobowiązanym do odszkodowania nastąpiło bez podstawy prawnej, zatem decyzja wydana w sprawie, co do której przepis prawa przewiduje jej załatwienie w inny sposób, jest dotknięta wadą, o której mowa w art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, skutkującą stwierdzeniem nieważności, zaś, po drugie, skoro wywłaszczenie nastąpiło na rzecz Skarbu Państwa, to obowiązek wypłaty odszkodowania spoczywa z mocy prawa na Skarbie Państwa reprezentowanym przez starostę i wobec tego zobowiązanie Zarządu Miasta O. pozostaje w oczywistej sprzeczności z omawianym art. 132 ust. 5, powodując rażące naruszenie tego przepisu i stanowiąc przesłankę, o której mowa w art. 156 par. 1 pkt 2 in fine Kpa, skutkującą stwierdzeniem nieważności tej decyzji.
Oddalając skargę Klaudiusza M. w pozostałym zakresie, tj. dotyczącym ustalenia odszkodowania, Sąd stwierdził, że organy prawidłowo określiły jego wysokość, zasadnie opierając się na operacie, który zleciły, a nie na przedłożonym przez Klaudiusza M., w którym wartość nieruchomości określono nie ze względu na jego przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania, ale z uwagi na to, że jest to teren potencjalnie przeznaczony pod budownictwo mieszkaniowe. Stanowisko, że operat nie może być podstawą ustalenia wysokości odszkodowania, zostało potwierdzone opinią rzeczoznawcy w dziedzinie szacowania nieruchomości. Sąd uznał również, że wydanie tej opinii, zleconej przez organ odwoławczy, nie narusza art. 136 Kpa, bowiem, organ ten jest wyraźnie zobowiązany do przeprowadzenia postępowania dowodowego, uzupełniającego postępowanie organu I instancji, natomiast błędem tego organu było nie doręczenie jej skarżącemu, a tylko powiadomienie o zleceniu jej wykonania, ale uchybienie to nie miało wpływu na wynik sprawy, bowiem nie zlecono nowej ekspertyzy, ale ocenę już istniejących, znanych stronie i jej prawa wynikające z art. 10 Kpa, nie zostały pominięte.