Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Stebnicka /spr./, Sędziowie NSA Barbara Adamiak, Jan Paweł Tarno, Protokolant Urszula Radziuk, po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Janiny S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 maja 2004 r. sygn. akt I SA 2110/02 w sprawie ze skargi Janiny S. na decyzję Wojewody M. z dnia 30 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej Kierownika Urzędu Rejonowego w L. (...) z dnia 30 kwietnia 1996 r. odmawiającej zwrotu nieruchomości oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 18 maja 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Janiny S. na decyzję Wojewody M. (...) z dnia 30 lipca 2002 r. utrzymującą w mocy decyzję Starosty L. w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w L. z dnia 30 kwietnia 1996 r. o odmowie zwrotu nieruchomości stanowiącej działkę nr 7 /obecnie nr 134/ o pow. 4.570 m2 położoną w Z. W uzasadnieniu wyroku sąd podał, że Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej - Urząd Spraw Wewnętrznych orzeczeniem z dnia 23 listopada 1959 r. (...), wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. - o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości /Dz.U. nr 17 poz. 70/ wywłaszczyło m.in. Walentynę M. z nieruchomości o pow. 4.570 m2, położonej w Z. ustalając odszkodowanie na kwotę 21.119 zł z przeznaczeniem nieruchomości na budowę stopnia wodnego "D.". Na wniosek spadkobierców Walentyny M. toczyło się postępowanie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, zakończone decyzjami o odmowie jej zwrotu, które zostały uchylone wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 1995 r., IV SA 432/94.
W dniu 30 kwietnia 1996 r. Kierownik Urzędu Rejonowego wydał decyzję ponownie odmawiając zwrotu nieruchomości, która to decyzja stała się ostateczna. Postępowanie administracyjne toczące się z ponownego wniosku o zwrot nieruchomości zakończone zostało decyzją Wojewody M. z dnia 26 kwietnia 2001 r. o umorzeniu postępowania wydaną z powołaniem się na powagę rzeczy osądzonej oraz przesłankę bezprzedmiotowości ponownego rozpoznania sprawy - art. 105 par. 1 Kpa. Na wniosek Janiny S. z dnia 18 maja 2001 r. zostało wszczęte kolejne postępowanie o uchylenie decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego z dnia 30 kwietnia 1996 r. w oparciu o art. 154 Kpa. W wyniku tego postępowania decyzją z dnia 12 lipca 2001 r. Starosta L. odmówił uchylenia decyzji. Wojewoda M. decyzją z dnia 30 lipca 2002 r. utrzymał w mocy decyzję Starosty L.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę Janiny S. na decyzję Wojewody M. z dnia 30 lipca 2002 r. podał, że w myśl art. 154 Kpa decyzja ostateczna może być uchylona lub zmieniona jeśli na jej mocy żadna ze stron postępowania nie nabyła prawa oraz gdy przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes stron. Jednocześnie wskazuje się, że decyzje odmowne dla stron traktuje się w doktrynie jako decyzje nie tworzące praw nabytych /J. Borkowski - KPA 1989 r. Wyd. II str. 251/. Decyzja odmowna w sprawie o zwrot nieruchomości kierowana jest wprawdzie do wywłaszczonego lub jego następców prawnych, jednak stronami takiego postępowania jest również właściciel nieruchomości /Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego/ oraz podmiot korzystający z nieruchomości na podstawie uzyskanego od właściciela nieruchomości tytułu prawnego. W rozpatrywanej sprawie stronami postępowania są tym samym Skarb Państwa oraz Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w W., jako zarządca nieruchomości, uiszczający należne opłaty. Sąd przyznaje, że skarżone decyzje jako odmowne nie tworzą praw nabytych dla następców prawnych byłych właścicieli nieruchomości lecz wnioskując a contrario odmowa zwrotu nieruchomości prowadzi do utrzymania w stanie niezmienionym dotychczasowych praw podmiotowych po stronie pozostałych stron postępowania. W świetle tych okoliczności sąd uznał za zbędne badanie pozostałych przesłanek, o których stanowi art. 154 par. 1 Kpa, tj. interesu społecznego lub słusznego interesu stron. Wskazuje się także, iż nawet gdybym w rozpatrywanej sprawie zaistniały przesłanki przewidziane w powyższym przepisie to i tak wobec zmiany prawa materialnego niemożliwe byłoby jej rozpatrzenie na podstawie art. 154 Kpa lecz na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - o gospodarce nieruchomościami /Dz.U. nr 115 poz. 741/.