Skarga kasacyjna na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu i odszkodowaniu
Uzasadnienie strona 2/6

Chybione jest również stanowisko, że budowa pawilonu handlowego nie stanowiła celu publicznego, a nadto, że w dokumentach brak jest dowodu, który potwierdzałby, iż mieszkańcy Ż. domagali się wybudowania takiego obiektu. Przepis art. 16 powołanej ustawy z dnia 12 marca 1958 r., będący podstawą wniosku wywłaszczeniowego, wymagał jedynie wskazania we wniosku celu wywłaszczenia oraz uzasadnienia konieczności nabycia nieruchomości na ten cel. O tym zaś, czy realizacja celu jest uzasadniona interesem społecznym, pozostawiono uznaniu właściwego terenowego organu administracji państwowej. Wywłaszczenie stanowi zawsze ingerencję w stosunki własności istniejące w społeczeństwie, ponieważ powoduje pozbawienie podmiotu wywłaszczanego określonego prawa z jednoczesnym ustanowieniem nowego prawa majątkowego na rzecz innego podmiotu. Jest to więc instytucja prawna o charakterze wyjątkowym i nadzwyczajnym, która powinna być stosowana tylko w takich przypadkach, jeśli określonego celu publicznego nie można zrealizować w inny sposób, jak tylko w drodze wywłaszczenia określonej nieruchomości. Wywłaszczenie w państwie prawnym jest dopuszczalne tylko w przypadkach i na zasadach ściśle określonych przez ustawy. W niniejszej sprawie przesłanek dopuszczających wywłaszczenie należało poszukiwać w przepisach ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Zgodnie z art. 2 tej ustawy, wywłaszczenie mogło nastąpić jedynie na rzecz Państwa, o co ubiegać mógł się zainteresowany organ administracji państwowej, instytucja państwowa lub przedsiębiorstwo państwowe. Wywłaszczenie mogło również m.in. nastąpić z przeznaczeniem dla organizacji spółdzielczych, o ile było to uzasadnione interesem społecznym lub państwowym /art. 3 ustawy/. Cele, dla realizacji których dopuszczalne było wywłaszczenie zostały określone w art. 3 ustawy. W decyzji wywłaszczeniowej z dnia 25 października 1974 r. wymieniono jako podstawę prawną art. 1, 15 i 21 ww. ustawy. W uzasadnieniu decyzji stwierdzono, że nieruchomość w niej wymieniona niezbędna jest na cele budowy pawilonu handlowego. Z kolei w innym miejscu uzasadnienia powołanej decyzji wywłaszczeniowej organ wskazał, że uznaje budowę pawilonu za przedsięwzięcie celowe i konieczne. Tak określony w decyzji cel wywłaszczenia nieruchomości jest zgodny z postanowieniami art. 1 ustawy, podobnie jak wcześniejszy wniosek ubiegającego się o wywłaszczenie, który spełnia wymogi określone w art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy. Powyższe oznacza, że wywłaszczona nieruchomość była niezbędna /na budowę pawilonu handlowego/ tj. na cele użyteczności publicznej. Pojęcie "celu użyteczności publicznej", zgodnie z poglądami występującymi w doktrynie i orzecznictwie, musi się łączyć z powszechnością i ogólną dostępnością dla całego społeczeństwa. Przeciwieństwem tego pojęcia jest wszystko to, co służyć może zaspokajaniu potrzeb określonej grupy społecznej, wyodrębnionej w oparciu o określone kryteria członkostwa i przynależności. Wszelkie ograniczenia podmiotowe w tym zakresie nie mogą być identyfikowane z celami użyteczności publicznej. Sąd podzielił pogląd, przyjęty w zaskarżonej decyzji, że w ramach celów ustawowo określonych, dopuszczających wywłaszczenie nieruchomości, mogło mieć miejsce wywłaszczenie nieruchomości z przeznaczeniem pod budowę pawilonu handlowego, gdyż w tym przypadku można mówić o wypełnieniu przesłanek celu użyteczności publicznej. W konsekwencji, wywłaszczenie nieruchomości dokonane zgodnie z celami ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, określonymi w art. 3, nie stanowi rażącego naruszenia prawa i nie może być podstawą stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowych z 1974 r. Na marginesie należy również zauważyć, że wywłaszczenie spornego gruntu z przeznaczeniem dla GS było uzasadnione interesem społecznym, ponieważ pawilon handlowy był usytuowany w pobliżu osiedla mieszkaniowego oraz będącego wówczas w budowie osiedla spółdzielczego, a także funkcjonującego w pobliżu zakładu produkcyjnego zatrudniającego 800 osób. Ponadto miejscowość Ż. liczyła wtedy około 4000 mieszkańców zaś jej położenie w pobliżu G. /ok. 10 km/ powodowało, że do pawilonu handlowego miałaby dostęp nieograniczona liczba osób.

Strona 2/6
Inne orzeczenia o symbolu:
6182 Zwrot wywłaszczonej nieruchomości i rozliczenia z tym związane
Inne orzeczenia z hasłem:
Wywłaszczanie nieruchomości
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Minister Infrastruktury