Skarżąca Spółdzielnia wskazała, że w 1989 r. nie było reklamacji jakości wyprodukowanych przez nią artykułów mleczarskich, a również kontrola Izby Skarbowej nie ustaliła takich przypadków.
Organy skarbowe zatem nie miały dostatecznych podstaw do obciążenia Spółdzielni Mleczarskiej na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o cenach /Dz.U. 1988 nr 27 poz. 195/ kwotą nienależną w wysokości pełnej ceny sprzedanych przez nią artykułów mleczarskich zakwalifikowanych do środków spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej w rozumieniu par. 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 kwietnia 1973 r. w sprawie zasad postępowania ze środkami spożywczymi i używkami o niewłaściwej jakości zdrowotnej /Dz.U. nr 19 poz. 110/, ponieważ właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie wydał przewidzianej w par. 3 ust. 1 tego rozporządzenia decyzji o nieprzydatności środka spożywczego do żywienia ludzi bądź przeznaczeniu na inne cele lub zniszczeniu środka spożywczego.
Decyzja taka nie mogła być zastąpiona orzeczeniem laboratoryjnym stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdyż według par. 5 powołanego wyżej rozporządzenia orzeczenie laboratoryjne stanowi jedynie oparcie dla wydania decyzji.
Decyzja właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego o nieprzydatności określonego środka spożywczego do żywienia ludzi ma w tych warunkach charakter konstytutywny, a nie deklaratoryjny, jak to błędnie wyjaśniał Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w L.
Z tych względów zaskarżoną decyzję należało uchylić w części ustalającej obowiązek przekazania przez skarżącą do budżetu państwa kwoty nienależnej i kwoty dodatkowej, ustalonej na podstawie ceny środków spożywczych uznanych za nieprzydatne do żywienia ludzi.
W toku dalszego postępowania należy w szczególności rozpatrzyć z udziałem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej wnioski wynikające z opinii prof. dra hab. S.J. Zaleskiego, a w szczególności, kiedy i w jakim miejscu pobierane były próbki zakwestionowanych artykułów mleczarskich, czy i w jakim stopniu wyniki badań laboratoryjnych mogą być uznane za miarodajne oraz czy i w jakim stopniu stwierdzone ilości zanieczyszczeń i skażeń w artykułach mleczarskich są następstwem procesu technologicznego, transportu i innych czynników zależnych od Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej.
Nie podzielił natomiast Naczelny Sąd Administracyjny opinii prof. dra hab. S.J. Zaleskiego co do braku odpowiedzialności przemysłu mleczarskiego za niewłaściwą jakość mleka i artykułów mleczarskich. Okoliczność, że część skupowanego przez przemysł mleczarski surowca zawiera zanieczyszczenia i skażenia, nie zwalnia go od obowiązku badania i eliminowania takiego surowca z obrotu na cele żywienia ludności.
Skarżąca nie podważyła też ustaleń organów skarbowych w części dotyczącej obowiązku Spółdzielni obniżania ceny mleka i innych artykułów mlecznych zakwalifikowanych na podstawie badań laboratoryjnych do środków spożywczych o niewłaściwej jakości w rozumieniu par. 1 ust. 2 cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 kwietnia 1973 r.
Wyniki tych badań, w tym także dotyczących sera twardego, zakwalifikowanego do niewłaściwego gatunku, pozwalają na stwierdzenie, że zakwestionowane artykuły powinny były być sprzedawane po obniżonych cenach. Skarżąca wprawdzie podnosi, że odprowadzała do budżetu kwoty pobrane nienależnie, jednakże okoliczność ta nie budzi wątpliwości i kwoty przez nią przekazane do budżetu zostały w rozliczeniach Izby Skarbowej uwzględnione.
W tym stanie rzeczy skargę w pozostałej części należało oddalić.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w części uwzględniającej skargę wydany jest na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i 3 Kpa, a w części oddalającej skargę - na podstawie art. 207 par. 5 Kpa.
Orzeczenie o kosztach zgodne jest z art. 208 Kpa.