Wyłączenie ustalenia wartości celnej na podstawie cen towarów na rynku wewnętrznym kraju wywozu /art. 29 par. 2 pkt 3 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny - t.j. Dz.U. 2001 nr 75 poz. 802/ dotyczy tylko takich cen, których stosowanie ograniczone jest do rynku wewnętrznego - obrotu krajowego. Wyłączenie to nie ma natomiast zastosowania gdy te same ceny obowiązują w transakcjach w obrocie z zagranicą.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Henryka J. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w W. z dnia 30 sierpnia 2002 r. (...) w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe - uchyla zaskarżona decyzję; (...).
W dniu 20 czerwca 2002 r. Henryk J. dokonał zgłoszenia celnego, wnioskując o objęcie procedurą dopuszczenia do obrotu sprowadzonego z Niemiec samochodu osobowego marki BMW 525 TDS, rok produkcji 1993. Do zgłoszenia celnego strona dołączyła m.in. umowę kupna - sprzedaży samochodu z dnia 10 czerwca 2002 r. zawartą z synem Mariuszem J., w której wartość samochodu została ustalona na kwotę 1.450 Euro. W umowie tej wskazano, iż samochód będący przedmiotem transakcji posiada przebieg 323 tys. km., jest samochodem, który dwukrotnie ulegał wypadkom, w wyniku których uszkodzona została blacharka na przedzie samochodu z prawej strony oraz na jego tyle z lewej. Nadto wymieniono wady samochodu nie wynikające z jego normalnej eksploatacji takie jak: widoczne rysy na zamknięciu bagażnika, oraz tylnym zderzaku, różnica w odcieniu lakieru na lewej tylnej stronie samochodu, wgniecenia pokrywy przedziału silnikowego, trudno zamykające się tylne prawe drzwi, uszkodzona pokrywa elektrycznie otwieranego dachu. W toku postępowania przed organem pierwszej instancji skarżący złożył wycenę niemieckiej firmy "S. F.". Zgodnie z przedstawioną wyceną handlowa wartość zakupu samochodu ustalona została na kwotę 2.200 Euro, zaś handlowa wartość sprzedaży na 2.800 Euro.
Decyzją z dnia 5 lipca 2002 r. Naczelnik Urzędu Celnego w W. uznał zgłoszenie celne za nieprawidłowe i określił kwotę długu celnego. Organ zakwestionował wiarygodność materialną przedstawionej przez strony umowy kupna sprzedaży z uwagi na powiązania rodzinne pomiędzy stronami transakcji oraz niską cenę importowanego samochodu w stosunku do rzeczywistej wartości. W uzasadnieniu podano, iż zadeklarowana przez stronę wartość transakcyjna nie odpowiada rzeczywistej wartości rynkowej importowanego towaru. W celu ustalenia wartości transakcyjnej organ posłużył się katalogiem "Schwackeliste" z czerwca 2002 r., według którego wartość samochodu wynosiła 4.750 Euro. Ustalając wartość celną towaru organ I instancji posłużył się metodą "ostatniej szansy" przewidzianą w art. 29 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny /t.j. Dz.U. 2001 nr 75 poz. 802/. Zgodnie z cenami rynkowymi zawartymi w katalogu Informator Rynkowy Samochody Osobowe "EUROTAX" z czerwca 2002 r. wartość rynkowa importowanego pojazdu wynosiła 20.200 zł. Przyjmując tę wartość ograny celne pomniejszyły ją o kwotę podatku VAT i akcyzy ustając ostatecznie wartość celną sprowadzonego przez skarżącego samochodu na kwotę 14.575 zł tj. 3.802,20 Euro.
W obszernym odwołaniu od decyzji organu I instancji, w którym strona szczegółowo opisała przebieg postępowania przed organami I instancji, skarżący zarzucił rozstrzygnięciu organów celnych sprzeczność ustaleń ze stanem faktycznym oraz naruszenie art. 23 par. 1 i par. 7 Kodeksu celnego. Zdaniem skarżącego zakwestionowanie przez organy celne zadeklarowanej wartości transakcyjnej było bezpodstawne, bowiem cena wynikająca z katalogu "Schwackeliste" została ustalona dla pojazdu o znacznie mniejszym przebiegu niż samochód skarżącego. Organ celny w toku postępowania nie uwzględnił złożonej przez skarżącego wyceny pojazdu wykonanej przez firmę "Schwacke", zgodnie z którą wartość samochodu została ustalona na kwotę 2.200 Euro. Podkreślił, iż zawierając umowę, jej strony kierowały się powyższą wyceną, a nadto uwzględniły ponadprzeciętny spadek wartości będący wynikiem uszkodzeń spowodowanych dwoma wypadkami, którym uległ przedmiotowy samochód. Skarżący podniósł także, iż organ nie wykazał, że powiązanie pomiędzy stronami transakcji miało wpływ na cenę zakupu pojazdu. Nadto na skutek odmowy udostępnienia skarżącemu katalogu "Schwackeliste" organ celny naruszył zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu.