Przepis par. 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 1990 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian /Dz.U. nr 42 poz. 245/: - jest niezgodny z przepisami art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /Dz.U. nr 3 poz. 6 ze zm./
- nie jest niezgodny z przepisami art. 6 i art. 81 ust. 1 Konstytucji RP.
Sprawie ochrony środowiska Konstytucja RP poświęca art. 71 (...) Wynika z niego, iż prawo do korzystania przez obywateli ze środowiska naturalnego, a Konstytucja ma niewątpliwie na myśli środowisko odpowiadające standardom środowiska o odpowiedniej jakości i o zapewnionej równowadze ekologicznej, należy do podstawowych praw obywateli naszego kraju. Prawu temu odpowiada zarazem obowiązek obywateli /i innych podmiotów/ ochrony środowiska naturalnego. W przepisie tym zakotwiczona jest także, jako swoista jego funkcja, troska państwa o jakość środowiska naturalnego i stwarzanie warunków dla jego zachowania w należytym stanie dla współczesnych i przyszłych pokoleń. Taka wykładnia tej normy konstytucyjnej wynika przede wszystkim z treści preambuły do ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska.
(...) Opłaty te, aczkolwiek oparte o wskaźniki ilościowo-jakościowe nie nawiązują przy tym w ogóle do stanu środowiska na danym terenie.
W kontekście przyjętego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 1990 r. systemu opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian - ustalone w par. 12 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia opłaty na terenie województw katowickiego i krakowskiego przybierają postać o charakterze prewencyjno-represyjnym. Tymczasem nie daje po temu podstaw przepis art. 86 ust. 3 ustawy stanowiący podstawę prawną rozporządzenia. Przepis ten w ogóle nie przewiduje terytorialnego różnicowania opłat, ze względu na stopień zagrożenia ekologicznego na danym terenie. Zakładając nawet, że ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. dopuszcza różnicowanie wysokości opłat w zależności od stopnia zagrożenia środowiska, to z dostępnych danych wynika, iż poziom zagrożenia - pod tym względem jest na tyle zróżnicowany na terenie całego kraju, iż wyodrębnianie jedynie województw krakowskiego i katowickiego i przeciwstawienie ich terytorium pozostałych województw stanowiłoby nieusprawiedliwione uproszczenie sprawy pod tym względem.
W konsekwencji tego należy uznać, iż par. 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 1990 r. ustalając dla terenów województw - katowickiego i krakowskiego podwyższone stawki opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska oraz za wprowadzane w nim zmiany wykracza poza upoważnienie ustawowe, a tym samym jest niezgodny z art. 86 ust. 3 ustawy z 31 stycznia 1990 r. Narusza zarazem przepis z art. 41 pkt 8 Konstytucji RP zastrzegający, iż wydawane na podstawie upoważnień ustawowych rozporządzenia powinny zachowywać charakter wykonawczy w stosunku do danej ustawy.
Co do zarzutu niezgodności par. 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 1990 r. z przepisem art. 67 ust. 1 Konstytucji należy przypomnieć, iż TK wypowiadał się już niejednokrotnie w kwestii rozumienia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa /równości praw i obowiązków/. Wyraził przede wszystkim pogląd, że ma ona charakter zasady podstawowej i ma zastosowanie nie tylko ze względu na cechy wymienione expressis verbis w tym przepisie lecz także we wszystkich innych wypadkach, gdy chodzi o prawa obywateli należących do tej samej kategorii /klasy/ podmiotów. Po wtóre, iż konstytucyjna zasada równości wobec prawa w ujęciu art. 67 ust. 1 Konstytucji polega na tym, iż wszystkie podmioty prawa /adresaci norm prawnych/ charakteryzujące się w równym stopniu określoną istotną cechą mają być traktowane równo, wg jednakowej miary, bez różnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. Gdy chodzi o obowiązki nakładane na obywateli TK w swoich wcześniejszych orzeczeniach wyraził pogląd, iż powinny być one nakładane m.in. zgodność z zasadami równości i sprawiedliwości społecznej oraz ekonomiczności /K 3/89 OTK 1989 poz. 5/. W tym kontekście opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska i za wprowadzanie w nim zmian podlegają ocenie co do dochowania przy ich wprowadzaniu zasady równości wynikającej z art. 67 ust. 2 Konstytucji. Na tle przepisów art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. oraz cytowanego rozporządzenia wynika, że ustalenie w par. 12 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia podwyższonych opłat na terenie województw: katowickiego i krakowskiego narusza zasady równości. Dyskryminuje mianowicie zobowiązanych do ponoszenia tych opłat na terenie wspomnianych województw, poprzez ustalenia stawek opłat w podwójnej wysokości w stosunku do podmiotów z terenów pozostałych województw.