Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Czesława Nowak - Kolczyńska Sędziowie sędzia NSA Jolanta Sikorska sędzia del. WSA Jolanta Górska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] o rozstrzygniecie sporu o właściwość pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania odwołania R. J. dotyczącego odmowy umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych postanawia: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] jako organ właściwy w sprawie.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], pismem z dnia [...] maja 2018 r., zwróciło się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy tymże Kolegium a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] w sprawie rozpatrzenia odwołania R. J., zamieszkałej w [...] przy ul. [...], od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] marca 2018 r., nr [...], w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych.
Uzasadniając złożony wniosek, Kolegium wskazało, że Marszałek Województwa [...] decyzjami z dnia [...] października 2017 r., nr [...] i nr [...], ustalił R. J. wysokość nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych na dzieci: K. M., J. W. i J. J. za okres: od lutego do października 2011 r. w kwocie [...] zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości [...] zł, oraz za okres od listopada 2011 r. do października 2012 r. w wysokości [...] zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości [...] zł. Pismami z dnia [...] października 2017 r. R. J. zwróciła się do Marszałka Województwa [...] o umorzenie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych wraz z odsetkami. Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] marca 2018 r., nr [...], odmówił R. J. umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych wraz z odsetkami. Od decyzji tej R. J. w dniu [...] marca 2018 r. wniosła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...]. Pismem z dnia [...] kwietnia 2018 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] przekazało odwołanie R. J. wraz z aktami sprawy do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...], celem jego rozpatrzenia według właściwości.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], przekazując odwołanie R. J. wskazało, że decyzja Wojewody [...] z dnia [...] marca 2018 r. wydana została w trybie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, na podstawie których organem właściwym do wydania decyzji w sprawach świadczeń rodzinnych z dniem [...] stycznia 2018 r. stał się wojewoda. Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin w sprawach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego, złożonych przed dniem [...] stycznia 2019 r., organem wyższego stopnia jest samorządowe kolegium odwoławcze. Przy czym, w ocenie Kolegium w [...], ustalenie właściwości tego kolegium powinno nastąpić na zasadach ogólnych wynikających z art. 21 Kpa tj. według miejsca zamieszkania strony. Tym samym właściwym jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...]. Gmina [...] znajduje się bowiem na terenie powiatu [...].
W ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] właściwym w sprawie zarówno miejscowo, jak i rzeczowo, jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], na co wskazuje treść art. 2a ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych. Uzasadniając swoje stanowisko, Kolegium wskazało, że zgodnie z zasadą z art. 17 pkt 2 Kpa, organami wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu są w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie. Pomimo że obecnie, po wprowadzeniu ustawy nowelizującej, sprawy związane z ustaleniem prawa do świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z przepisami o koordynacji powierzone zostały jako organowi I instancji wojewodzie, to do dnia [...] stycznia 2019 r. organem wyższego stopnia w tych sprawach nie będzie odpowiedni minister. Do [...] stycznia 2018 r wskazane sprawy z zakresu świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego były rozpoznawane przez Marszałka Województwa [...], działającego w tychże sprawach jako organ I instancji. Organem wyższego stopnia wobec Marszałka było zaś właściwe miejscowo samorządowe kolegium odwoławcze tj. SKO w [...]. Nic przy tym nie wskazuje, aby obecnie w okresie przejściowym do [...] stycznia 2019 r. właściwość Kolegium w tym zakresie uległa zmianie. Zatem organem wyższego stopnia w stosunku do wojewody pozostanie kolegium mające siedzibę w mieście będącym siedzibą władz samorządu województwa. W odpowiedzi na powyższy wniosek Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wniosło o uznanie właściwości Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...], podtrzymując stanowisko zajęte w sprawie.