Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędzia del. NSA Grzegorz Jankowski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 25 października 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do załatwienia odwołania E. I. w sprawie ustalenia wysokości nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego postanawia: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] jako organ właściwy w sprawie.
Wnioskiem z dnia [...]r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. zwróciło się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w B. a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w S. przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania odwołania złożonego przez E. I. w sprawie ustalenia wysokości nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że pismem z dnia [...]r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. przekazało odwołanie E. I. (zamieszkałej w S. ) w sprawie ustalenia wysokości nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego, tutejszemu Kolegium do rozpoznania twierdząc, że jest ono właściwe do załatwienia sprawy. SKO w S. wyraziło stanowisko, że w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie przepis art. 2a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz.U. z 2018 r., poz. 570, zwanej dalej "ustawą"), a w rezultacie organem właściwym do rozpatrzenia wniesionego odwołania jest właśnie SKO w B.
Zdaniem SKO w B. ocena SKO w S. jest błędna, bowiem powołany przepis art. 2a ustawy nie dotyczy właściwości kolegiów w sprawach rozstrzyganych w pierwszej instancji przez wojewodę, lecz tylko w sprawach, w których decyzję bądź postanowienie wydał marszałek lub zarząd województwa, co jednoznacznie wynika z treści tych przepisów.
Dodatkowo w ocenie wnioskodawcy art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin - rozstrzyga jedynie o właściwości kolegiów, jako organów wyższego stopnia w sprawach, w których zastosowanie mają przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w sytuacji gdy organem właściwym jest wojewoda.
Ustawodawca nie wprowadził przy tym żadnego przepisu szczególnego w stosunku do art. 21 Kodeksu postępowania administracyjnego, który zmieniałby zasady ustalania właściwości miejscowej. W tej sytuacji znajduje w sprawie zastosowanie ogólna reguła stanowiąca o ustaleniu właściwości miejscowej organu według miejsca zamieszkania strony będącej osobą fizyczną.
Podsumowując SKO w B. stwierdziło, że w przedmiotowej sprawie brakuje przepisu wskazującego jako właściwe kolegium mające siedzibę w stolicy województwa (czy też w siedzibie jego organów).
W odpowiedzi na wniosek Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. przedstawiło dotychczasowy przebieg postępowania. Wskazało, że sprawa dotycząca ustalenia E. I. wysokości nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego jest obecnie prowadzona przez Wojewodę Podlaskiego na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Przed dniem 1 stycznia 2018 r. organem właściwym w tego rodzaju sprawach był marszałek województwa, z kolei na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. poz. 1428; dalej też jako ustawa zmieniająca) przekazano kompetencje do wydawania decyzji w sprawach dotyczących świadczenia wychowawczego realizowanego w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego wojewodom.