Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Jan Kacprzak po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminny N. D. o przyznanie prawa pomocy w sprawie rozstrzygnięcia sporu o właściwość pomiędzy Wójtem Gminy N. D. a Prezydentem Miasta G. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku F. B. w sprawie przyznania pomocy w formie zasiłku okresowego oraz zasiłku celowego na odzież, obuwie, środki higieny osobistej, bieliznę i pokrycie kosztów schronienia w noclegowni postanawia: wniosek Wójta Gminy N. D. o przyznanie prawa pomocy przekazać według właściwości do rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Pismem z dnia [...] maja 2010 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w N. D. działający z upoważnienia Wójta Gminy N. D. złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między Wójtem Gminy N. D. a Prezydentem Miasta G. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku F. B. w sprawie przyznania pomocy w formie zasiłku okresowego oraz zasiłku celowego na odzież, obuwie, środki higieny osobistej, bieliznę i pokrycie kosztów schronienia w Noclegowni Św. Brata Alberta w G. Jednocześnie w wyżej wskazanym piśmie Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w N. D. wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych w przedmiotowej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny, zważył co następuje:
Zgodnie z art. 254 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej p.p.s.a.), rozpoznawanie wniosków o przyznanie prawa pomocy należy do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w którym sprawa ma się toczyć lub już się toczy. W przepisie tym określono właściwość sądu administracyjnego do rozpatrzenia wniosku strony o przyznanie prawa pomocy. Postępowanie w takiej sprawie powinien przeprowadzić i wydać odpowiednie postanowienie na podstawie art. 258 § 1 pkt 7 lub art. 260 p.p.s.a. ten wojewódzki sąd administracyjny, w którym sprawa ma się toczyć lub już się toczy.
Zgodnie z art. 15 § 2 p.p.s.a. do rozstrzygania sporów kompetencyjnych i sporów o właściwość stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym. Co oznacza, że przy rozpoznawaniu takich sporów Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu przysługują kompetencje charakterystyczne dla sądu I instancji, jednakże nie w pełnym zakresie. Odpowiednie stosowanie przepisów może polegać bowiem na zastosowaniu przepisu (lub jego części) wprost, z modyfikacją lub nawet na odmowie zastosowania. Z tą ostatnią alternatywą mamy do czynienia przy postępowaniu z wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonego na etapie postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Pomimo, że sprawa dotyczy wniosku o rozstrzygnięcie sporu o właściwość, to do rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy właściwym jest wojewódzki sąd administracyjny.
Wskazać należy, że postępowanie dotyczące wniosku o przyznanie prawa pomocy w toku postępowania sądowoadministracyjnego ma charakter incydentalny, bowiem rozpoznanie tego wniosku pozostaje bez wpływu na inne czynności procesowe podejmowane w sprawie. Ponadto jest to postępowanie wyodrębnione procesowo, gdyż ma własną pełną regulację. Ustawodawca wprowadził bowiem zasadę co do procedowania w tym przedmiocie, zgodnie z którą najpierw orzeka referendarz sądowy, a dopiero w następnej kolejności (po sprzeciwie) wojewódzki sąd administracyjny, zaś od postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego przysługuje zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego (art. 258-260 p.p.s.a.). Regulacja ta przewiduje zatem dwuinstancyjność postępowania w tym przedmiocie. Przekazanie wniosku w rozpoznawanej sprawie realizuje tę zasadę i gwarantuje wnioskodawcy możliwość skorzystania ze wszystkich środków zaskarżenia przysługujących w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy.
Na szczególny charakter tego incydentalnego postępowania Naczelny Sąd Administracyjny wskazywał m.in. w uzasadnieniu orzeczeń z dnia: 20 listopada 2007 r.
sygn. akt I GSK 144/07 (Lex nr 365811), 9 lipca 2008 r. sygn. akt I OSK 1276/07 (niepubl.), 8 stycznia 2009 r. sygn. akt I OZ 946/08 (Lex nr 551893), 20 stycznia 2009 r. sygn. akt I OZ 939/08 (publ. ONSAiWSA 2009/6/107).
Ustalając właściwość miejscową Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie do rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy w niniejszej sprawie, wzięto pod uwagę okoliczność, że przedmiotem sprawy jest rozstrzygnięcie sporu o właściwość, która zostanie rozpoznana przez Naczelny Sąd Administracyjny mający siedzibę w Warszawie. Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 kwietnia 2009 r. sygn. akt I OW 43/09 (Lex nr 564257).
Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 254 § 1 w zw. z art. 15 § 2 i art. 59 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.