Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt IV SA/Gl 805/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi E. S. na opinię rekwalifikacyjną Ośrodka Rodzin Zastępczych "[...]" w B. z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie oceny rodziny zastępczej postanawia: oddalić zażalenie.
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił E. S. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie adwokata na podstawie na podstawie art. 247 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.).
W uzasadnieniu postanowienia Sąd I wskazał, że pismem z dnia 20 maja 2013 r. E. S. wniosła skargę na opinię rekwalifikacyjną Ośrodka Rodzin Zastępczych "[...]" w B. z dnia 6 marca 2010r. nr [...], dotyczącą wykonywania zadań zawodowej rodziny zastępczej przez E. i J. S..
W dniu 3 września 2013 r. do Sądu wpłynął urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, w którym E. S. domagała się ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zaznaczył, że w myśl art. 247 p.p.s.a, prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności skargi. O oczywistej bezzasadności skargi można mówić, gdy bez potrzeby głębszej analizy prawnej nie ulega najmniejszej wątpliwości, że nie może ona zostać uwzględniona. Chodzi więc o sytuację, w której obowiązujące prawo jasno i jednoznacznie wyklucza możliwość uwzględnienia żądania skarżącego (por. J. P. Tarno Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz Warszawa 2006, str. 508). Bezzasadność skargi należy również łączyć z dopuszczalnością jej wniesienia do sądu.
Sąd I instancji wskazał, że w niniejszej sprawie wystąpiła wyżej opisana sytuacja. Skarga została bowiem wniesiona na opinię rekwalifikacyjną Ośrodka Rodzin Zastępczych "[...]" w B. z dnia [...] marca 2010r. nr [...], sporządzoną na zlecenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w J., dotyczącą oceny wykonywania zadań zawodowej rodziny zastępczej przez E. i J. S.
Sąd I instancji podkreślił, że powyższa opinia nie jest decyzją administracyjną, postanowieniem czy też innym aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej, o jakich mowa w art. 3 § 2 pkt 1-4 p.p.s.a. Zaskarżona opinia nie jest bowiem, w ocenie Sądu I instancji władczym rozstrzygnięciem organu administracji publicznej o charakterze indywidualnym, nie rozstrzyga także w żaden sposób o uprawnieniach lub obowiązkach skarżącej wynikających z przepisów prawa administracyjnego.
Zdaniem Sądu I instancji opinia ta pozostaje poza kategorią spraw poddanych kontroli sądów administracyjnych, wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a. W ocenie Sądu I instancji powyższa okoliczność w zakresie prawa pomocy wskazuje na oczywistą bezzasadność skargi w rozumieniu art. 247 p.p.s.a.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła E. S. wnosząc o jego zmianę lub uchylenie jak również zwięzłe uzasadnienie. Skarżąca podniosła, że opinia rekwalifikacyjna jako rozstrzygnięcie władcze pozostaje kategorią spraw poddanych kontroli sądów administracyjnych wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Instytucja prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym została kompleksowo uregulowana w art. 243 - 263 p.p.s.a. Ustawodawca ukształtował w powołanych przepisach zarówno pozytywne jak i negatywne przesłanki przyznania prawa pomocy. Odmowa przyznania prawa pomocy może nastąpić w sytuacji, gdy nie są spełnione pozytywne przesłanki, bądź w sytuacji, w której co prawda pozytywne przesłanki są spełnione, ale jednocześnie stwierdza się zaistnienie przesłanki negatywnej. Pozytywne przesłanki względem osób fizycznych uregulowane zostały w art. 246 § 1 p.p.s.a. Negatywne przesłanki, wyłączające dopuszczalność przyznania prawa pomocy, sformułowane zostały w art. 246 § 3 p.p.s.a. oraz w art. 247 p.p.s.a.