Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D. W. i M. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt II SAB/Wr 37/16 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi D. W. i M. W. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 29 listopada 2012 r., sygn. akt II SAB/Wr 49/12 postanawia: oddalić zażalenie. 2
W dniu [...] lutego 2017 r. D. W. i M. W., na urzędowym formularzu złożyli wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Wskazali w nim m.in., że nikt nie prowadzi z nimi wspólnego gospodarstwa domowego oraz, że na ich dochód składa się emerytura D. W. w kwocie 1.295 zł i emerytura M. W. w wysokości 1.760 zł (w tym dodatek pielęgnacyjny). Do swoich zobowiązań i stałych wydatków wnioskodawcy zaliczyli koszty utrzymania mieszkania w kwocie 500 zł, wydatki na leki - około 800 zł oraz koszty postępowań sądowych i administracyjnych (pisma procesowe i dojazdy do sądu, opłaty) - 1.000 zł.
Pismem z dnia [...] lutego 2017 r. referendarz sądowy wezwał skarżących do przedłożenia do akt sprawy w terminie czternastu dni od dnia doręczenia wezwania: kserokopii zeznań podatkowych dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2015 i 2016 wraz z załącznikami ewentualnie rocznego obliczenia podatku przez organ rentowy/informacji o dochodach uzyskanych za lata 2015 i 2016 albo za dwa ostatnie lata, za które takie zeznanie, obliczenie lub informacja zostały sporządzone; wyciągów z posiadanych rachunków bankowych za ostatnie trzy miesiące oraz informacji o posiadanych lokatach oszczędnościowych i innych formach gromadzenia środków pieniężnych; szczegółowego - określonego kwotowo - zestawienia ponoszonych miesięcznie wydatków gospodarstwa domowego (opłaty: czynsz, media, żywność, środki higieny, ubrania, lekarstwa, spłata kredytów i pożyczek - bankowych i prywatnych, podatki, alimenty, zajęcia komornicze, inne), ze wskazaniem źródeł ich finansowania (dowody opłat); kserokopii odcinków emerytur za luty 2017 r., informacji o korzystaniu z Pomocy Społecznej lub innych form wsparcia ze strony państwa oraz innych dokumentów i informacji, których treść może mieć znaczenie dla oceny wniosku.
Skarżący nie udzielili na powyższe wezwanie żadnej odpowiedzi i nie nadesłali żadnych dokumentów. Pismem z dnia [...] marca 2017 r. złożyli jedynie wniosek o wyłączenie referendarza.
Zaskarżonym postanowieniem, na podstawie art. 245 § 2 i art. 246 § 1 pkt 1 w zw. z art. art. 258 § 4 i art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) - dalej: P.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił skarżącym przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. W jego ocenie skarżący nie wykazali należycie, że nie są w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego oraz kosztów ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Jak wynika bowiem z akt sprawy, uznając zawarte w złożonym wniosku o przyznanie prawa pomocy informacje za niewystarczające i budzące wątpliwości, wezwano skarżących do złożenia - w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania po rygorem rozpoznania wniosku w oparciu o dane wynikające z akt sprawy, dodatkowych wyjaśnień i dokumentów pozwalających na pełną ocenę jej sytuacji materialnej, a tym samym ustalenie istnienia przesłanek do ewentualnego pozytywnego załatwienia złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy. W odpowiedzi na powyższe wezwanie skarżący żadnych dodatkowych dokumentów nie przedłożyli. W ocenie Sądu I instancji wykładnia ustawowego określenia "gdy wykaże" (art. 246 P.p.s.a.) prowadzi do przyjęcia, że to na ubiegającym się o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. Zatem to wnioskodawca zobowiązany jest do dokładnego i zgodnego z prawdą przedstawienia własnej sytuacji majątkowej oraz wykazania, iż spełnia przesłanki do przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Tymczasem - w ocenie Sądu meriti - dane zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy w niniejszej sprawie są na tyle ogólnikowe i niepełne, że wymagane było wezwanie do dodatkowych wyjaśnień. Skarżący zignorowali jednak wezwanie referendarza i nie przedstawili wiarygodnych dokumentów obrazujących sytuację majątkową. Z tych względów Sąd I instancji przyjął, że dochód wnioskodawców na poziomie 3055 zł jest wystarczający na pokrycie kosztów niniejszego postępowania, które na obecnym etapie postępowania wynoszą 100 zł (wpis sądowy od zażalenia na postanowienie z dnia 7 kwietnia 2017 r.). Brak informacji o kosztach utrzymania skarżących nie pozwala na dywagowanie, na jakim poziomie kształtują się rzeczywiste możliwości płatnicze skarżących. To jednak, co skarżący ujawnili we wniosku, prowadzi do przyjęcia, że nie wykazali oni, iż nie są w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, jak również że nie są spełnione przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata.