Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Tamara Dziełakowska po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 września 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 1496/17 o odrzuceniu skargi H. P. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] marca 2017 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu podania postanawia uchylić zaskarżone postanowienie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 września 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę H. P. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] marca 2017 r. w przedmiocie zwrotu podania.
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącej Wydziału z dnia 19 października 2017 r. skarżący został wezwany do wykonania prawomocnego wezwania z dnia 10 lipca 2017 r. do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 100 złotych od skargi w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania, pod rygorem odrzucenia skargi. Wezwanie to zostało doręczone skarżącemu w dniu 23 listopada 2017 r., a ponieważ termin do uiszczenia wpisu sądowego upłynął należało odrzucić skargę.
Dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawał natomiast bez znaczenia złożony w sprawie wniosek o przyznanie prawa pomocy. Zdaniem Sądu, jeżeli strona po doręczeniu jej prawomocnego wezwania do uiszczenia wpis sądowego, a przed upływem siedmiodniowego terminu do zapłacenia należnych kosztów postępowania, wystąpi do sądu z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy wówczas złożenie wniosku nie przerywa biegu do uiszczenia wpisu oraz nie chroni przed skutkami niezastosowania się do treści wezwania we wskazanym przez sąd terminie. Ponadto skoro wezwanie do uiszczenia wpisu nastąpiło w wyniku wykonania prawomocnego zarządzenia, złożenie wniosku o przyznanie prawa pomocy nie może dotyczyć tej konkretnej opłaty. Ewentualne uwzględnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy ma znaczenie w toku dalej prowadzonego postępowania. Jeżeli po prawomocnym wezwaniu do uiszczenia wpisu strona mogłaby składać wniosek o przyznanie prawa pomocy również w odniesieniu do już wymagalnej opłaty, kwestia tej konkretnej opłaty mogłaby nigdy nie zostać rozstrzygnięta, skutkując nieuzasadnionym wydłużeniem postępowania, czy nawet skutecznie uniemożliwić merytoryczne rozpoznanie sprawy.
Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 220 § 3 P.p.s.a. odrzucił skargę.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył skarżący, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 220 § 3 oraz art. 241 P.p.s.a. poprzez niezasadne uznanie, że był zobowiązany do uiszczenia opłaty od skargi, mimo że postanowieniem referendarza sądowego z dnia 23 sierpnia 2018 r. został zwolniony od kosztów sądowych.
W związku z powyższym, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, nieopłaconych w całości ani w części.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne.
Stwierdzić trzeba, że zgodnie z art. 220 § 3 P.p.s.a.: "Skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd". Jak wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie zdarzeniem, które zwalnia stronę od obowiązku uiszczenia wpisu w wyznaczonym terminie jest złożenie w tym terminie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. W taki przypadku pierwotne wezwanie do uiszczenia wpisu traci moc i powinno być powtórzone po prawomocnym zakończeniu postępowania w przedmiocie prawa pomocy w sposób niekorzystny dla skarżącego (por. m.in. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 28 maja 2010 r. sygn. akt II FSK 1003/10; z dnia 24 marca 2010 r. sygn. akt I OSK 444/10, z dnia 18 czerwca 2009 r. sygn. akt I FZ 159/09, z dnia 26 stycznia 2015 r. sygn. akt II OSK 66/15 - orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem internetowym: orzeczenia.nsa.gov.pl).