Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia L. A. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 7 października 2010 r., sygn. akt II SA/Bk 184/10 oddalające wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi L. A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych postanawia: oddalić zażalenie
W dniu 23 lutego 2010 r. L. A. B. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie.
Zawiadomienie o rozprawie wyznaczonej na dzień 19 sierpnia 2010 r., zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 13 sierpnia 2010 r. (k. 39). W dniu 19 sierpnia 2010 r. odbyła się rozprawa, na którą od strony skarżącej nikt się nie stawił. Ogłoszenie wyroku oddalającego skargę nastąpiło na posiedzeniu w dniu 19 sierpnia 2010 r.
W dniu 31 sierpnia 2010 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pełnomocnik strony skarżącej złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia ww. wyroku wskazując, że w dniach od 19 sierpnia do 27 sierpnia 2010 r. przebywał na urlopie wypoczynkowym poza granicami kraju. W dniu 23 sierpnia 2010 r. pełnomocnik uzyskał telefoniczną informację o treści wyroku. Mając świadomość, iż termin na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku upływa 26 sierpnia 2010 r., postanowił wrócić do kraju 25 sierpnia 2010 r., jednak z powodu nagłej choroby powrót nastąpił dopiero 27 sierpnia 2010 r. Podnosił, że niedochowanie terminu do złożenie ww. wniosku nastąpiło na skutek okoliczności losowych, na które nie miał wpływu, nawet przy dołożeniu maksymalnej staranności nie byłby w stanie złożyć wniosku o uzasadnienie wyroku, gdyż samodzielnie wykonuje zawód radcy prawnego, tj. nie zatrudnia pracowników, którym mógłby zlecić podjecie ww. czynności. W ocenie pełnomocnika brak winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku został przez niego uprawdopodobniony. Jednocześnie pełnomocnik strony skarżącej złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku z dnia 19 sierpnia 2010 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalając wniosek o przywrócenie terminu na podstawie art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wskazał, że zgodnie z treścią art. 141 § 2 w sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji wyroku. W przypadku, gdy strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu (art. 86 §1 p.p.s.a.). Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, a w piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 §1 i §2 p.p.s.a.).
Sąd stwierdził, że uchybienie terminu jest w sprawie bezsporne, a pełnomocnik składając wniosek dopełnił warunki określone w art. 87 § 1 i § 2 p.p.s.a.
Sąd podniósł, że w orzecznictwie utrwalił się pogląd, iż od strony dokonującej czynności procesowej wymagać należy zachowania szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej (postanowienie NSA z dnia 11 lutego 2003 r., sygn. akt II SA 4162/01, Palestra 2004, nr 1, s. 225). Oceny w tym zakresie dokonuje się poprzez przyjęcie kryteriów idealnego wzorca osoby należycie dbającej o swoje interesy (postanowienie SN z dnia 14 stycznia 1972 r., sygn. akt II CRN 448/71, OSPiKA 1972, nr 7-8, poz. 144). W związku z powyższym "przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa" (postanowienie NSA z dnia 4 października 2000 r., sygn. akt I SA/Gd 560/00 niepubl., wyrok NSA z dnia 22 maja 1997r., sygn. akt SA/Sz 630/96, LEX nr 30748). W literaturze i orzecznictwie podkreśla się, że o braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Omówione kryteria ujmowane są jeszcze surowiej w odniesieniu do osób, które z racji wykonywanego zawodu występują jako pełnomocnicy stron (wyrok NSA z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I SA/Gd 745/98, LEX 42023). Osoby te zobowiązane są do zachowania podwyższonej staranności, jakiej można wymagać od profesjonalnych uczestników obrotu prawnego. Oznacza to, że dla przyjęcia winy pełnomocnika wystarczy nawet lekkie niedbalstwo.