Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Kazimierz Brzeziński po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Z. Ż. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w O. z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt II SA/Ol 343/04 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi Z. Ż. na decyzję Wojewody W.-M. z dnia [...] marca 2004 r., Nr [...] w przedmiocie opłat eksploatacyjnych za wydobywanie kopalin bez koncesji postanawia: oddalić zażalenie
Z. Ż. we wniosku z dnia [...] sierpnia 2007 r. złożonym na urzędowym formularzu, wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi Z. Ż. na decyzję Wojewody W.-M. z dnia [...] marca 2004r., Nr [...] w przedmiocie opłaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopalin bez koncesji.
Postanowieniem z dnia [...] września 2007 r, sygn. akt II SA/Ol 343/04, referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w O. odmówił Z. Ż. przyznania prawa pomocy. W uzasadnieniu wywiódł, że ocena czy wniosek w przedmiocie prawa pomocy jest zasadny, dokonywana jest w oparciu o jego uzasadnienie oraz złożone przez stronę w formularzu wniosku oświadczenie o jej stanie rodzinnym, majątku i dochodach. Jeżeli przedmiotowe oświadczenie okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, to strona, zgodnie z art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a. ma obowiązek złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenia i dokumenty źródłowe. Sąd stwierdził, że oświadczenie skarżącego zawarte we wniosku, zgodnie z którym nie posiada on jakichkolwiek oszczędności pieniężnych oraz bieżącego dochodu budzi wątpliwości, bowiem nie jest możliwe zaspokajanie najbardziej podstawowych potrzeb bez uzyskiwania dochodów oraz bez pomocy innych osób, nie mając przy tym żadnych oszczędności. W celu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących aktualnej sytuacji rodzinnej i majątkowej referendarz sądowy wezwał skarżącego pismem z dnia [...] sierpnia 2007 r. do przedstawienia dodatkowych oświadczeń oraz dokumentów źródłowych wymienionych w tym wezwaniu z pouczeniem, że ich nieprzedłożenie w wyznaczonym terminie może stanowić podstawę odmowy przyznania prawa pomocy (art. 246 § 1 p.p.s.a.).
W odpowiedzi na to wezwanie skarżący złożył do akt sprawy pismo z dnia [...] września 2007 r., w którym zakwestionował legalność żądania od niego określonych w wezwaniu źródłowych dokumentów i dodatkowych oświadczeń i nie przedłożył żadnych dokumentów dotyczących jego stanu majątkowego.
W sprzeciwie od postanowienia referendarza sądowego odmawiającego przyznania prawa pomocy, skarżący podniósł, że wezwanie do przedstawienia dodatkowych dokumentów i oświadczeń zostało do niego skierowane bez podstawy prawnej. Zarzucił, ze zgodnie z art. 255 p.p.s.a. sąd może żądać oświadczeń lub dokumentów, a nie oświadczeń i dokumentów. Zdaniem skarżącego spełnia on warunki formalne do udzielenia prawa pomocy w zakresie całkowitym w związku z czym odmowa przyznania mu tego prawa rażąco narusza prawo.
Po rozpoznaniu sprzeciwu skarżącego, postanowieniem z dnia [...] października 2007 r. sygn. akt II SA/Ol 343/04 Wojewódzki Sąd Administracyjny w O. odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy. W uzasadnieniu postanowienia Sąd podał, że skarżący nie wykonał wezwania, do nadesłania dokumentów i oświadczeń, które pozwalałoby rzetelnie ocenić jego sytuację majątkową i rozpatrzyć wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. Sąd podkreślił, że to na osobie ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy spoczywa obowiązek udowodnienia, że nie jest ona w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.