Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Despot - Mładanowicz po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prokuratora Okręgowego w Gliwicach od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 grudnia 2013 r., sygn. akt II SA/Gl 1661/13 umarzającego postępowanie w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego Gliwice - Zachód w Gliwicach na uchwałę Rady Gminy W. z dnia [...] października 2006 r. Nr [...] w przedmiocie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.
Rada Gminy W. w dniu [...] października 2006 r. podjęła uchwałę nr [...], w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. W podstawie prawnej tej uchwały wskazała art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2001, Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.). Uchwała ta została następnie opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2006 r., nr 142, poz. 4050).
Skargę na powyższą uchwałę wniósł Prokurator Prokuratury Rejonowej Gliwice - Zachód w Gliwicach, domagając się stwierdzenia nieważności części przepisów zaskarżonej uchwały zawartych w § 3 ust. 11 i 12 , § 8, § 13, § 22, § 23 i § 25 ust. 3. Zarzucił, że postanowienia § 3 ust. 11 i 12, § 8, § 13 zostały podjęte bez podstawy prawnej, a przepisy § 23, § 25 ust. 3 z przekroczeniem delegacji ustawowej, natomiast § 22 stanowi powtórzenie regulacji ustawowej.
W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy W. wniósł o umorzenie postępowania argumentując, że skarga dotyczy uchwały, która została wyeliminowana z obrotu prawnego poprzez utratę jej mocy prawnej. W dniu [...] grudnia 2012 r. Rada Gminy W. podjęła bowiem uchwałę nr [...] "w sprawie podjęcia Regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie Gminy W.", którą uchylona została zaskarżona uchwała. Wójt Gminy dodał, że nowa uchwała w dacie sporządzania odpowiedzi na skargę, nie weszła jeszcze co prawda w życie, gdyż nie została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego, tym niemniej poprzednia uchwała utraciła swoją moc prawną w oparciu o art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 897). Zgodnie bowiem z tym przepisem regulaminy utrzymywania czystości i porządku w gminach uchwalone przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych regulaminów, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie, a ustawa ta weszła w życie w dniu 1 stycznia 2012 r.
Pismem z dnia 18 lutego 2013 r. do stanowiska Wójta Gminy W. zajętego w odpowiedzi na skargę odniósł się Prokurator Prokuratury Okręgowej w Gliwicach dowodząc, że uchylenie zaskarżonej uchwały nie czyni postępowania sądowego bezprzedmiotowym w rozumieniu art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 , poz. 270 ze zm. - dalej zwanej p.p.s.a.). Stwierdził, że w świetle utrwalonej w judykaturze wykładni w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały rady gminy, którą uchylono lub zmieniono przed wydaniem wyroku nie przestaje istnieć przedmiot skargi i tym samym nie została zamknięta droga do wydania wyroku. Orzecznictwo sądowoadministracyjne dodaje, że aby stan bezprzedmiotowości nie powstał musi być spełniony dodatkowy warunek, a to zdolność zmienionej (uchylonej) uchwały do dalszego wywoływania skutków prawnych. Prokurator zwrócił także uwagę na różne skutki, jakie powoduje uchylenie aktu normatywnego i stwierdzenie jego nieważności. W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały skutek ten będzie bowiem ex tunc, a zatem będzie wywoływał taki stan, jakby taki akt nie został w ogóle podjęty. W ocenie sądów administracyjnych ta właśnie różnica wyklucza możliwość przyjęcia stanu bezprzedmiotowości postępowania sądowego w sytuacji uchylenia lub zmiany zaskarżonej uchwały. Na poparcie swojego stanowiska Prokurator powołał uchwałę Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 września 1994 r., sygn. akt W 5/94 oraz nawiązujące do tej uchwały liczne wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także wojewódzkich sądów administracyjnych.