Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marzenna Linska - Wawrzon Sędzia NSA Małgorzata Masternak - Kubiak /spr./ Sędzia del. WSA Maciej Dybowski Protokolant Aleksander Jakubowski po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie a Starostą Powiatu Grodziskiego przez wskazanie organu właściwego w sprawie usunięcia skutków zanieczyszczeń środowiska postanawia: wskazać Starostę Powiatu Grodziskiego.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie zwrócił się o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego w sprawie właściwości dotyczącej wydania decyzji zobowiązującej sprawcę zanieczyszczenia środowiska, poprzez wskazanie Starosty Powiatu Grodziskiego, jako organu właściwego do załatwienia przedmiotowej sprawy.
Pismem z dnia [...] czerwca 2011 r. Starosta Powiatu Grodziskiego przekazał Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Warszawie akta sprawy dotyczącej zanieczyszczenia powierzchni ziemi spowodowanego w wyniku wypadku samochodowego, który miał miejsce w Ż. podczas prowadzenia działalności polegającej na transporcie materiałów innych niż niebezpieczne (nabiał).
Przekazując dokumenty, Starosta Grodziski powołał się na art. 7 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493, ze zm., zwanej dalej "ustawą szkodową"), wskazując Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie jak organ właściwy do wydania stosownej decyzji w przedmiotowej sprawie, bowiem zgodnie z art. 2 ust. 1 przepisy ustawy szkodowej stosuje się do bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku spowodowanych przez działalność podmiotu korzystającego ze środowiska stwarzającą ryzyko szkody w środowisku.
Działalność stwarzającą ryzyko szkody w środowisku reguluje art. 3 ustawy szkodowej, gdzie w ust. 2 pkt 2 do działalności stwarzającej to ryzyko zalicza transport:
1) towarów niebezpiecznych w rozumieniu ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671, ze zm.);
2) towarów niebezpiecznych w rozumieniu ustawy z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 97, poz. 962 z 2005 r., Nr 141, poz. 1184 oraz z 2006 r., Nr 249, poz. 1834);
3) materiałów niebezpiecznych w rozumieniu ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2006 r., Nr 99, poz. 693),
4) materiałów niebezpiecznych w rozumieniu ustawy z dnia 21 grudnia 200 r., o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006 r., Nr 123, poz. 857).
Zanieczyszczenie powierzchni ziemi nastąpiło w wyniku wypadku samochodowego podczas prowadzenia działalności polegającej na przewozie towarów innych niż niebezpieczne (nabiał). Definicję towaru niebezpiecznego, który jest transportowany drogą lądową inną niż kolej reguluje art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671, ze zm.), gdzie przez pojęcie towaru niebezpiecznego rozumie się materiał lub przedmiot (rzecz), który zgodnie z umową ADR (Umowa Europejska Dotycząca Międzynarodowego Przewozu Towarów Niebezpiecznych, zwanej dalej umową ADR) jest niedopuszczony do międzynarodowego przewozu drogowego lub jest dopuszczony do takiego przewozu na warunkach określonych w tej umowie.
Treść umowy ADR tom I, załącznik A, część 2 klasyfikuje odpady niebezpieczne na odpowiednie klasy ze względu na ich rodzaj oraz pochodzenie i nie zalicza nabiału do towarów, które w świetle powyższych przepisów należą do niebezpiecznych. Ponadto, należy zwrócić również uwagę na dwa postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt II O W 17/09 i z dnia 29 września 2009 r. sygn. akt II OW 30/09 w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia sprawy zgodnie z właściwością, gdzie obydwie sprawy dotyczą konsekwencji związanych ze zdarzeniem drogowym powodującym zanieczyszczenie środowiska. W ocenie NSA właściwość organu w sprawach związanych z wypadkiem drogowym jest uzależnione od faktu, czy do zdarzenia drogowego doszło w trakcie transportu substancji niebezpiecznych i preparatów chemicznych w rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r., o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 152, poz. 1222) i wówczas będą miały zastosowanie przepisy ustawy szkodowej a organem właściwym jest regionalny dyrektor ochrony środowiska.