Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału II: Barbara Romanczuk, po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi F. B. na uchwałę Rady Miasta B. z dnia [...] stycznia 2015 r. Nr [...] w przedmiocie upoważnienia Zarządu Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowo-Produkcyjnego "L." Sp. z o.o. w B. do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta B. p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
F. B. wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego podając, iż pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem oraz trójką uczących się dzieci. W uzasadnieniu wniosku skarżąca wskazała, iż wraca do pracy na ¾ etatu od [...]05.2017 r. po urlopie wychowawczym i musi opłacić przedszkole na kwotę około 460 zł. Ponadto jej mąż od [...]04.2017 r. znalazł pracę, gdyż dotychczas był osobą bezrobotną. Podczas urlopu wychowawczego skarżąca dorabiała na umowę zlecenia z dochodem rocznym za 2016 r. w kwocie 16.000 zł. Podniosła także, iż wychowuje wraz z mężem trójkę dzieci, przy czym mieszkając u rodziców, musi dokładać się do wszystkich bieżących kosztów utrzymania. Jej rodzina uzyskuje dochody z tytułu zasiłku rodzinnego skarżącej w wysokości 838 zł oraz wynagrodzenia męża z tytułu pracy w kwocie 1.470 zł. W skład majątku wnioskodawczyni wchodzi 1/6 domu mieszkalnego o powierzchni [...] m2 (wartości 500.000 zł) oraz nieruchomość rolna o powierzchni [...] ha (wartości około 16.000 zł), a także dwa samochody osobowe (z 2000 roku i 2003 roku). Rodzina ma alimenty na córkę w kwocie 400 zł. Ponadto skarżąca ma oszczędności w kwocie 2.200 zł. Wydatki miesięczne rodziny przedstawiają się następująco: energia elektryczna - 125 zł, gaz - 212,50 zł (rocznie 2.550 zł), podatek od nieruchomości -15 zł (175 zł rocznie), woda - 77 zł (za pół roku 460 zł), polisa na życie - 146 zł (k. 60-61).
Stosownie do regulacji art. 245 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 j.t.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Natomiast zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 tejże ustawy przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym osobie fizycznej, następuje gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Na wnioskodawcy spoczywa, zatem ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania, w tym kosztów ustanowienia radcy prawnego. W tym stanie rzeczy rozstrzygniecie sądu w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo o postępowaniu przed sądamiadministracyjnymi - Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).
Warunkiem przyznania przedmiotowego uprawnienia stronie, jest wykazanie przez nią, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, a w związku z tym uzasadniona jest pomoc Państwa. Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny.