Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2011r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. i I.P. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia 5 sierpnia 2010r. nr [...] p o s t a n a w i a I. zwolnić skarżących od kosztów sądowych , II. ustanowić dla skarżących adwokata z urzędu, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w K .
W dniu 18 lutego 2011r. J. i I.P. złożyli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi kasacyjnej dotyczącej wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 grudnia 2010r. oddalającego ich skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia [...] sierpnia 2010r. wydaną w sprawie umorzenia postępowania odwoławczego.
Skarżący domagają się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika z uwagi na niskie dochody, brak wystarczających środków, koniecznych do uiszczenia kosztów. Wskazują, iż źródłem utrzymania 3 - osobowej rodziny jest renta skarżącego w wysokości [...] zł oraz minimalne dochody z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego - określane na 371 zł rocznie. Jak wskazują skarżący - aktualnie, ze względu na zły stan zdrowia obojga małżonków zaprzestali prowadzenia gospodarstwa rolnego, oczekują na operacje, pozostają w stałym leczeniu specjalistycznym.
Zdaniem orzekającego, wniosek skarżących zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżący prowadzą gospodarstwo domowe wraz z uczącą się córką, studentką studiów dziennych na Akademii Rolniczej ( UR ) w K. Rodzina utrzymuje się z renty skarżącego w wysokości [...] zł, dochodu z plonów gospodarstwa rolnego w kwocie 371 zł.
Skarżący przedkładają szereg dokumentów potwierdzających ich trudną sytuacje majątkową, w tym - decyzję ZUS o wysokości renty, decyzję w sprawie podatku rolnego, zaświadczenie o wysokości dochodu z posiadanego gospodarstwa rolnego, karty leczenia szpitalnego J. i I.P.
Z akt sprawy wynika, iż skarżący posiadają budynek mieszkalny o pow. 103 m2 , oraz 1,24 ha nieruchomości rolnej. Wnioskodawcy nie wykazują we wniosku o przyznanie prawa pomocy faktu posiadania innych wartościowych ruchomości czy też oszczędności.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych i przyznania kwalifikowanego zastępstwa prawnego stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane, gdy osoba wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 cyt. ustawy sformułowanie " gdy osoba wykaże " oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż pozostaje w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.