Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2014 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku L. E. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie z jej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych w budynku mieszkalnym - postanawia - przyznać skarżącej L. E. prawo pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] w przedmiocie odmowy przyznania dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych w budynku mieszkalnym L. E. zawarła żądanie zwolnienia "z kosztów, opłat i wpisu sądowego".
Podtrzymując je następnie na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz w dołączonym do niego dodatkowym piśmie skarżąca zwróciła uwagę, że ma 73 lata, jest osobą niepełnosprawną, cierpiąca na różne schorzenia. Porusza się o kuli w związku z obustronnym wszczepieniem endoprotez biodrowych. Prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, utrzymując się z emerytury, której wysokość netto to 816,16 zł oraz zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 153 zł. Ten ostatni wnioskodawczyni przeznacza w całości na środki opatrunkowe oraz transport do szpitala w celu uzyskania konsultacji medycznej. Miesięczne wydatki skarżącej to 269,65 zł (utrzymanie domu), 50 zł (telefon) oraz 214 zł (lekarstwa). Pozostała kwota (283 zł) ledwo wystarcza na wyżywienie. Skarżąca zajmuje dolną kondygnację (42 m.kw.) budynku mieszkalnego, natomiast w górnej części tego obiektu mieszka syn wraz z rodziną, prowadzący odrębne gospodarstwo domowe. Na majątek wnioskodawczyni składają się: pozbawiony mediów budynek drewniany - 20,5 m.kw. (współwłasność), 15 działek rolnych (19,15 arów), w tym 4 to współwłasność oraz budynek mieszkalno-gospodarczy (34,5 m.kw., współwłasność), zajmowany przez jej córkę - samotną matkę. Wnioskodawczyni podkreśliła, że uzyskiwany przez nią dochód nie wystarcza na "godziwe życie" i zrealizowanie koniecznych potrzeb. Nie jest z niego w stanie np. naprawić zepsutej termy do ciepłej wody, zakupić nowych sprzętów gospodarstwa domowego w związku ze zużyciem dotychczasowych, czy też nabyć dodatkowego opału na zimę. Składająca wniosek podkreśliła, że ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie podjąć żadnego dodatkowego zatrudnienia. W dotychczasowym życiu nie zdołała natomiast zgromadzić jakichkolwiek oszczędności wobec konieczności samodzielnego wychowywania dwójki dzieci z renty po ich zmarłym ojcu. Niejednokrotnie zmuszona jest wybierać pomiędzy zakupem żywności a lekarstw.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Prawo pomocy może zostać przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym, jak stanowi art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), zwanej następnie "P.p.s.a.". W tym drugim wypadku obejmuje ono zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego. O tego rodzaju częściowe wsparcie ubiega się L. E. Przesłanką jego przyznania jest zaś niemożność poniesienia przez stronę pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny - art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Analiza przedstawionych przez skarżącą danych wskazuje na konieczność odstąpienia w jej wypadku od obowiązującej w postępowaniu sądowym zasady ponoszenia przez jego strony wszelkich kosztów związanych z ich udziałem w sprawie, wyrażonej w art. 199 P.p.s.a. Wnioskodawczyni prowadzi bowiem samodzielne gospodarstwo domowe, dysponując skromnym dochodem, na który składają się emerytura i zasiłek pielęgnacyjny w łącznej kwocie ok. 970 zł. Z kwoty tej pokrywa jedynie wydatki na utrzymanie własne oraz domu, którego część zajmuje. Znacznym obciążeniem dla domowego budżetu są wydatki związane z leczeniem, jako że wnioskodawczyni jest osobą niepełnosprawną o licznych schorzeniach. Jak wynika z jej oświadczenia, nie zawsze jest w stanie wykupić wszystkie potrzebne lekarstwa, często wybierając pomiędzy tym, a zakupem żywności. Strona ma wprawdzie majątek nieruchomy, jednak większa jego część to współwłasność co powoduje trudność w sprzedaży.
Prawo pomocy to instytucja wspierająca osoby o braku jakichkolwiek środków finansowych bądź też posiadających te środki, lecz w ilości niewystarczającej na zaspokojenie podstawowych choćby potrzeb jednostki. Przedstawiona przez L. E. sytuacja rodzinna, dochodowa i majątkowa niewątpliwie świadczy o tym, że wymienioną należy zaliczyć do takiej właśnie grupy osób. Ma ona wprawdzie stały dochód, jednak jego wysokość jest nieadekwatna do koniecznych potrzeb wnioskodawczyni, która zmuszona jest do ponoszenia znacznych wydatków na leczenie.
Z podanych przyczyn przyznano L. E. prawo pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie art. 258 § 1, § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a..