Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Ł. P. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi Ł. P. na akt Prezydenta Miasta w przedmiocie odmowy przyznania lokalu mieszkalnego z zasobów Gminy Miejskiej postanawia: I. umorzyć postępowanie w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, II. przyznać skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym ustanawiając dla niego radcę prawnego, którego wyznaczy Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych.
Skarżący w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagał się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego.
Oświadczył, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację podał, że nie pozostaje z nikim we wspólnym gospodarstwie domowym, nie ma żadnego majątku ani dochodów.
Uzasadniając swoje starania zaakcentował, że aktualnie jest zatrudniony jedynie społecznie za co nie otrzymuje wynagrodzenia. Nie posiada żadnego majątku. Z wyjaśnień skarżącego wynika, że aktualnie przebywa w zakładzie karnym.
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie ciąży na stronie skarżącej działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Przedmiotem skargi w niniejszym postępowaniu jest odmowa przyznania lokalu mieszkalnego z zasobów Gminy Miejskiej. Opierając się na argumentacji zbieżnej z tą jaka legła u podstaw uznania w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, że przyznawanie dodatków mieszkaniowych mieści się w szeroko rozumianej kategorii spraw z zakresu pomocy społeczne należy wyrazić zapatrywanie, że skoro na pomoc mieszkaniową gminy mogą liczyć mieszkańcy mający niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe i osiągający niskie dochody to sprawy mające za przedmiot odmowę lub przyznanie lokalu mieszkalnego z gminnego zasobu mieszkaniowego kwalifikować należy w podobny sposób. W konsekwencji uznania, że skarżący korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych jego wniosek należało uznać za bezprzedmiotowy a w związku z tym postanowiono jak w sentencji działając na zasadzie art. 161 §1 pkt. 3 ppsa w związku z art. 258 §1 i §2 pkt. 7 ppsa.
Bezprzedmiotowość wniosku o zwolnienie od kosztów pozostaje jednak bez wpływu na drugie z żądań a mianowicie ustanowienia radcy prawnego. Zgodnie z aktualnymi poglądami doktryny sąd nie jest bowiem związany żądaniem strony zawartym we wniosku o przyznanie pomocy byleby tylko nie wyszedł ponad żądanie strony (por. komentarz J.P Tarno do art. 246 w : Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004). W sytuacji więc gdy strona domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, sąd może przyznać jej to prawo w zakresie częściowym obejmującym tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika (art. 245 §3 in fine ppsa). Oczywiście pod warunkiem, złożenia oświadczenia, którym strona wykaże, że nie jest wstanie ponieść opłat za jego czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 §1 pkt. 2 ppsa).
Skarżący złożył oświadczenie o jakim mowa w art. 252 ppsa. Oświadczenie to należy uznać za wystarczające do oceny jego aktualnych możliwości płatniczych. Przy braku majątku i bieżących dochodów, konieczność wygospodarowania potrzebnych sum na koszty wynajęcia profesjonalnego pełnomocnika stanowi problem dla osoby osadzonej w zakładzie karnym. Skoro zaś nie budzi wątpliwości, że aktualnie skarżący nie jest w stanie ponieść kosztów pełnomocnika z wyboru bo przekracza to jego możliwości, należało ustanowić dla skarżącego radcę prawnego opłacanego przez Skarb Państwa, którego wyznaczy właściwy organ samorządu zawodowego. Rozstrzygnięcie takie uwzględnia status skarżącego zabezpieczając gwarantowane mu konstytucją prawo do sądu. Nadto wspiera zasadę równości broni - będącą jednym z elementów szerszej koncepcji rzetelnego procesu - która wymaga, aby każda ze stron miała daną rozsądną możliwość przedstawienia swojej sprawy na zasadach, które nie stawiają jej w bardziej niekorzystnej sytuacji niż jej przeciwnika procesowego co także oznacza daną stronom możliwość zapoznania się i ustosunkowania do całości materiału dowodowego lub poczynionych oświadczeń. Na gruncie rozstrzyganego przypadku ma to znaczenie pierwszorzędne gdyż osadzenie skarżącego w zakładzie karnym stawia go w gorszej pozycji procesowej względem strony przeciwnej. Nie można bowiem tracić z pola widzenia, że - via facti - pozbawiony jest możliwości nieskrępowanego przeglądania akt sprawy czy dostępu do interesujących go przepisów, literatury fachowej i orzecznictwa. Okoliczność, na ile pozostaje odpowiedzialny za taki stan rzeczy ma w tym aspekcie znaczenie drugorzędne.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punkcie drugim sentencji na podstawie art. 246 §1 pkt. 2 ppsa w związku z art. 245 §3 ppsa.