Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Maria Zawadzka po rozpoznaniu w dniu 31 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. Ś. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Z. Ś. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego postanawia: 1. umorzyć postępowanie w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, 2. ustanowić dla skarżącego pełnomocnika z urzędu, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka
Skarżący w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagał się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, oświadczając że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną podał, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną oraz trzema córkami. Określając majątek swój i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym wskazał, że w jego skład wchodzi mieszkanie o powierzchni 41 m2. Nie posiada zasobów pieniężnych, ani przedmiotów wartościowych.
Określając dochody gospodarstwa domowego skarżący podał kwotę "20 gr/na dzień na osobę" przyznanych z MOPS.
Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2014 r. Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie umorzył postępowanie w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych i oddalił wniosek o ustanowienie adwokata.
Na powyższe postanowienie skarżący wniósł skutecznie sprzeciw.
W odpowiedzi na wezwanie Sądu skarżący przedłożył decyzje Prezydenta Miasta z dnia 3 września 2014 r. przyznające żonie skarżącego zasiłek celowy na zakup żywności w kwocie 500 zł, oraz zasiłek celowy z powodu bezrobocia w kwocie 811 zł. Skarżący przedłożył też oświadczenie, że nie ma żadnych dochodów, nie korzysta z zasiłku mieszkaniowego i nie jest zarejestrowany w urzędzie pracy. Dołączył również zaświadczenie, że jego żona jest osobą bezrobotną i nie ma prawa do zasiłku.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.
W zakresie punktu 1 postanowienia (umorzenia postępowania w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych) wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), zwanej dalej jako "p.p.s.a.", obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie ciąży na stronie skarżącej na działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Sprawa zainicjowana wnioskiem skarżącego jest sprawą z zakresu pomocy społecznej. W konsekwencji uznania, że strona korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych - co oznacza całkowite zwolnienie z obowiązku wnoszenia zarówno opłat sądowych, jak i ponoszenia wydatków - wniosek w tym zakresie należało uznać za bezprzedmiotowy, a w związku z tym postanowiono jak w punkcie 1 sentencji działając na zasadzie art. 161 § 1 pkt 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Odnośnie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2 postanowienia (ustanowienia adwokata), to stosownie do art. 252 w związku z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, osoba fizyczna może domagać się przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść tych kosztów postępowania bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Skoro prawo do sądu nie ma charakteru absolutnego i może być przedmiotem uzasadnionych prawnie ograniczeń (zob. postanowienie NSA z dnia 15 marca 2006 r., II OZ 258/06), to sprawą zainteresowanego jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy (por. postanowienie NSA z dnia 31 marca 2005 r., I FZ 63/05). Instytucja prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowana wobec osób o bardzo trudnej sytuacji materialnej, czyli takich, które ze względu na okoliczności życiowe są pozbawione jakichkolwiek środków do życia lub środki te są tak bardzo ograniczone, że wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Sytuacja materialna wnioskodawcy stanowi jedyną podstawę faktyczną udzielenia prawa pomocy, a ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy. Dlatego też zgodnie z art. 252 § 1 p.p.s.a wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać m.in. oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach.
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że skarżący uczynił zadość wymogom przepisu art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w sposób wystarczający do oceny jego sytuacji majątkowej, gdyż przedstawił żądne informacje o sytuacji finansowej jego i rodziny, co umożliwiło weryfikację wiarygodności twierdzeń skarżącego a w konsekwencji doprowadziło do uwzględnienia wniosku na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.
Z przytoczonych względów orzeczono jak w punkcie drugim sentencji na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 245 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.