Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Damian Mataczyński po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2011r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A.T. o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego lub adwokata w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lesznie z dnia [...] lutego 2011r. nr [...] w przedmiocie nienależnie pobranych świadczeń pielęgnacyjnych postanawia odmówić prawa pomocy
A.T. wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego lub adwokata. W uzasadnieniu wniosku skarżąca podała, że prowadzi gospodarstwo domowe wraz z mężem i dwoma córkami, a źródłem ich utrzymania jest dochód ze świadczeń pielęgnacyjnych na dzieci w łącznej kwocie [...] zł. i dochód z pracy męża w kwocie [...] zł. Zgodnie z oświadczeniem skarżącej cały dochód przeznaczony jest na opłaty za wodę, prąd, benzynę, śmieci, wizyty u lekarza oraz zakup butów, rzeczy i lekarstw. Wnioskodawczyni przedłożyła również zestawienie przychodów za 2011r., z którego wynika, że przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez męża w styczniu wynosił [...] zł., w lutym [...] zł., w marcu [...] zł. a od kwietnia firma nie ma żadnego przychodu.
Mając na celu wyjaśnienie sytuacji finansowej, wezwano skarżącą do przedłożenia wyciągów z posiadanych kont bankowych oraz lokat i kart kredytowych należących do skarżącej i jej męża za okres ostatnich 6 miesięcy, kopii faktur dotyczących stałych wydatków miesięcznych (np. prąd, gaz itp.) i nadesłania kopii zeznań podatkowych podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2009-2010 i deklaracji podatkowych dotyczących działalności gospodarczej prowadzonej przez męża za 2011r.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie skarżąca przesłała deklaracje VAT 7 dotyczące firmy prowadzonej przez męża za miesiące styczeń - kwiecień 2011r., zeznanie podatkowe za 2009 i 2010r., fakturę za energie elektryczną za okres 26.02.2011 - 28.04.2011r. na kwotę [...]zł., kopię faktury za wywóz śmieci w kwocie [...] zł. informację o operacjach na koncie oszczędnościowym w Banku [...] za okres 01.12.2010 - 23.05.2011r., wyciąg z konta należącego do M.T. w Banku [...] za okres 15.11.2010r. - 01.05.2011r., wyciąg z konta należącego do Usługi Stolarskie M.T. w Banku [...] za okres 01.12.2010r. - 30.04.2011r., wyciąg z konta A.T. w Banku [...] za okres 01.11.2010 - 26.05.2011r., kopie faktur na zakup usługi medyczne i leki oraz decyzję o wymiarze podatku od nieruchomości za 2011r. Skarżąca wyjaśniła, iż środki na koncie męża pochodzą ze sprzedaży samochodu i likwidacji polisy na życie (trzeci filar), na który mąż odkładał ponad 10 lat.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że na podstawie art. 245 § 1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej ppsa) prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym, które obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przesłanki regulujące przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej zawarte są w art. 246 §1 pkt 2 ppsa, zgodnie z którym prawo pomocy w zakresie częściowym Sąd przyznaje, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Instytucja prawa pomocy jest jednak wyjątkiem od ogólnej zasady ustanowionej w art. 199 ppsa, zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.