Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Julia Szczygielska po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku strony skarżącej o wstrzymanie wykonania zakwestionowanego aktu w sprawie ze skargi A S.A. z/s w W. na zalecenia pokontrolne Miejskiego Konserwatora Zabytków we W. z dnia [...] lutego 2018 r., nr [...] postanawia: wstrzymać wykonanie zaskarżonego aktu.
Pismem z dnia 6 kwietnia 2018 r. A S.A. z siedzibą w W. (zwane dalej wnioskodawcą, skarżącym lub stroną) wniosły skargę na opisane w osnowie niniejszego postanowienia zalecenia pokontrolne Miejskiego Konserwatora Zabytków we W. dotyczące budynku nieczynnej nastawni na stacji W., wpisanego do rejestru zabytków pod numerem [...].
Jednocześnie strona wystąpiła o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu podając, że wykonanie zaleceń przed ich merytorycznym rozpoznaniem może prowadzić do wyrządzenia znacznej szkody w postaci rozpisania przetargu i wyłonienia wykonawcy wskazanych przez konserwatora prac, zaś skutki powstałe w wyniku podjęcia tych czynności będą trudne lub wręcz niemożliwe do odwrócenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 61 § 3 zd. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.), po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o którym mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Postanowienie, o którym mowa w § 3 i 4, sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym (§ 5).
Na wstępie podkreślić należy, że instytucja wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, jest formą tymczasowej ochrony sądowej będącej wyjątkiem od zasady wyrażonej w art. 61 § 1 p.p.s.a, stanowiącej, że wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Jedynie wystąpienie szczególnych warunków, którymi są: niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowanie trudnych do odwrócenia skutków, może doprowadzić do tego, że w konkretnej sytuacji skarżący otrzyma tę wyjątkową ochronę przed konsekwencjami wynikającymi z kwestionowanych aktów lub czynności.
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przez pojęcie znacznej szkody rozumie się taką szkodę, która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego świadczenia lub jego wyegzekwowanie, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2004 r., sygn. akt GZ 138/04).
Natomiast trudne do odwrócenia skutki to takie, które raz zaistniałe powodują istotną lub trwałą zmianę rzeczywistości, przy czym powrót do stanu poprzedniego może nastąpić tylko po dłuższym czasie lub przy stosunkowo dużym nakładzie sił i środków (por. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 3 sierpnia 2006 r., sygn. akt II SA/Bk 352/06).
Zwrócić zatem uwagę należy, że przesłankami wstrzymania wykonania nie są jakiekolwiek skutki czy jakakolwiek szkoda, lecz szkoda i skutki kwalifikowane tzn. przekraczające normalne następstwa związane z wykonywaniem aktu.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że wniosek strony skarżącej zasługiwał na uwzględnienie. Nałożony na nią w zakwestionowanych zaleceniach pokontrolnych obowiązek wykonania prac remontowych może prowadzić do wywołania trudnych do odwrócenia skutków. Strona zobligowana jest bowiem nie tylko do podjęcia czynności organizacyjnych związanych z ogłoszeniem oraz przeprowadzeniem przetargu (co samo w sobie nie ma nieodwracalnego charakteru), ale nade wszystko do wykonania konkretnych działań projektowych i budowlanych. W takiej zaś sytuacji przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego może okazać się bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe. Dodatkowo warto mieć na uwadze również i to, że roboty budowlane powinny przebiegać w sposób niezakłócony i kompleksowy. W razie zaś ewentualnego wyeliminowania z obrotu prawnego podstawy do ich realizacji, a w konsekwencji przerwania procesu budowlanego, niezakończone prace mogą wyrządzić większą szkodę dla zabytkowego budynku, aniżeli ich wstrzymanie na tym etapie postepowania. Stąd też w ocenie Sądu, należało uwzględnić wniosek strony skarżącej o wstrzymanie wykonania zakwestionowanego aktu.
Trzeba jednak podkreślić, że analizując przesłanki wstrzymania wykonania przedmiotowego aktu Sąd nie jest uprawniony do badania zasadności samej skargi (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 października 2014 r., sygn. akt. I OZ 848/13). Dlatego nie można z niniejszego orzeczenia wywodzić, że skarżący został zwolniony z nałożonego na niego obowiązku. O tym bowiem, czy strona zasadnie została zobowiązana do wykonania określonych w zaleceniach świadczeń rozstrzygnie dopiero Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w niniejszej sprawie.
Mając zatem na względzie powyższe rozważania oraz działając na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a. należało orzec jak w sentencji.