Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno Sędzia del WSA Marek Wroczyński Protokolant st. asystent sędziego Tomasz Szpojankowski po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz A. S.A. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 389/13 w sprawie ze skargi M. K. S. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wydania decyzji z rażącym naruszeniem prawa I. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; II. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 389/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, uwzględniając skargę M. S., uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...], oraz poprzedzającą decyzję tego organu z dnia [...] października 2012 r., nr [...], w przedmiocie stwierdzenia wydania decyzji z rażącym naruszeniem prawa. W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Zaskarżoną decyzją Minister utrzymał w mocy własną decyzję z [...] października 2012 r., nr [...], stwierdzającą, że decyzja Wojewody [...] z [...] grudnia 1994 r., nr [...] (sprostowana postanowieniem z [...] marca 1994 r., nr [...]), o uwłaszczeniu fabryki Samochodów Osobowych w W. nieruchomością położoną w m. K., stanowiącą Zespół Zamkowo-Parkowy w K., oznaczony numerem ewidencyjnym działek szczegółowo opisanych w decyzji - została wydana z rażącym naruszeniem prawa, przy czym nie było możliwe stwierdzenie jej nieważności z uwagi na wystąpienie nieodwracalnych skutków prawnych w rozumieniu art. 156 § 2 K.p.a.
Ocena wystąpienia przesłanki rażącego naruszenia prawa związana była z ostateczną decyzją Wojewody [...] z dnia [...] maja 2012 r., nr [...], w której potwierdzono, że część nieruchomości stanowiącej zespół zamkowo-parkowy w K., oznaczona obecnie jako działki nr [...] nie podpadała pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PWKN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, a tym samym odpadła podstawa wpisu Skarbu Państwa, jako właściciela ww. nieruchomości w księdze wieczystej.
W związku z powyższym, wobec nieprzysługiwania Skarbowi Państwa w dniu 5 grudnia 1990 r. prawa własności do ww. nieruchomości organ stwierdził, że nie została spełniona ustawowa przesłanka uwłaszczenia Fabryki Samochodów Osobowych w W. przedmiotową nieruchomością.
Minister, powołując się na treść art. 156 § 2 K.p.a., dostrzegł, że w stosunku do ww. nieruchomości zaistniały nieodwracalne skutki prawne. Organ wyjaśnił, że odwracalność lub nieodwracalność skutków należy rozpatrywać mając na uwadze zakres właściwości organów administracji publicznej oraz ich kompetencje, tzn. umocowanie do stosowania władczych i jednostronnych prawnych form działania (por. uchwała siedmiu sędziów SN z 28 maja 1992 r., III AZP 4/92, OSN CP 1992/12/211). Zatem jeżeli organ nie posiada kompetencji do cofnięcia zaistniałych skutków przez wydanie decyzji to objęta wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne. Tak samo skutek prawny decyzji, który może być odwrócony na podstawie norm prawa prywatnego przez sąd, dla organu administracji publicznej - tylko ze względu na zakres jego kompetencji - będzie nieodwracalny.
Ujawnionym w księdze wieczystej właścicielem przedmiotowej nieruchomości jest Skarb Państwa, zaś użytkownikiem wieczystym A. S.A., tj. jednoosobowa spółka Skarbu Państwa.
Z aktu notarialnego przeniesienia prawa użytkowania wieczystego i własności budynków i urządzeń z dnia [...] grudnia 1997 r., Rep [...], wynika, że prawo użytkowania wieczystego przedmiotowych działek i związane z nim prawo własności znajdujących się na nich budynków i urządzeń pozostało do dyspozycji Skarbu Państwa po zlikwidowanym przedsiębiorstwie państwowym Fabryka Samochodów Osobowych w W., co jest zgodne ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, który w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 14 marca 1995 r., sygn. akt III CZP 165/94, stwierdził, że przysługujące przedsiębiorstwu państwowemu prawo użytkowania wieczystego nie wygasa w razie przekształcenia tego przedsiębiorstwa w spółkę lub jego likwidacji w celach określonych w przepisie art. 37 ust. 1 pkt 1-3 tej ustawy. Następnie prawo użytkowania wieczystego i związane z nim prawo własności budynków i urządzeń zostało wniesione przez Ministra Skarbu Państwa ww. aktem notarialnym z dnia [...] grudnia 1997 r. aportem do A. S.A. z siedzibą w W. na pokrycie objętych przez Skarb Państwa akcji imiennych serii F w podwyższonym kapitale akcyjnym Spółki.