O nabyciu przymiotu mieszkańca gminy nie świadczy posiadanie lokalu mieszkalnego na jej obszarze, a jednocześnie brak takiego lokalu nie stoi na przeszkodzie uznaniu, iż dana osoba ma na terenie gminy miejsce zamieszkania. Dla uznania danej osoby za mieszkańca gminy nie ma także znaczenia fakt zameldowania go na pobyt stały (czynność materialno - techniczna), ani tym bardziej okres zamieszkiwania na terenie gminy, wszak czym innym jest sam meldunek, a czym innym posiadanie centrum życiowego na terenie danej gminy. Brak zameldowania nie pozbawia osoby stale zamieszkującej w gminie statusu członka wspólnoty samorządowej, co oznacza, że zameldowanie na pobyt stały powinno być traktowane jedynie jako jeden z dowodów wskazujących na przebywanie danej osoby na terenie gminy z zamiarem stałego pobytu.
Wartość, jaką jest ochrona praw lokatorów i obowiązek zapewnienia jednostkom godnego życia, powoduje, że organ stanowiący gminy nie jest uprawniony do określenia kryteriów wykluczających osoby o niezaspokojonych potrzebach mieszkaniowych i spełniające warunki zamieszkiwania oraz kryterium dochodu z weryfikacji ich wniosków. Przepis art. 21 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego mówi o kryteriach pierwszeństwa w wyborze osób, a nie o kryteriach wykluczających osoby spełniające warunki przedmiotowe (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 kwietnia 2008 r. o sygn. akt I OSK 82/08, publ. LEX nr 470923). Nie powinno wszak budzić wątpliwości, że czym innym jest odmowa zawarcia umowy najmu lokalu po weryfikacji wniosku z określonych przyczyn, a czym innym wykluczenie osoby z ubiegania się o pomoc mieszkaniową.
Działalność organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego oceniana jest z punktu widzenia legalności, o czym stanowi art. 171 Konstytucji RP. Dlatego też, poddane kontroli Sądu I instancji zaskarżone przepisy uchwały, nieodpowiadające ustawowym zasadom i kryteriom wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy (art. 21 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy), nie mogą być uznane za zgodne z powszechnie obowiązującym prawem. Akt normatywny sprzeczny z wymogami przyzwoitej legislacji lub wydany z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego nie spełnia konstytucyjnych przesłanek legalności aktu prawa miejscowego i jako taki jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP (zasada poprawnej legislacji i określoności przepisów prawa). W demokratycznym Państwie prawa nie może funkcjonować akt prawny o charakterze podustawowym, sprzeczny z przepisami ustawowymi przez to, że został wydany przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego z przekroczeniem delegacji ustawowej do jego wydania.
Z tych względów, Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 cyt. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.
O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 2 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.